Verbum

злы, -а́я, -о́е.

1. Які тоіць у сабе зло.

З. намер.

Злая доля (няшчасная).

2. Поўны злосці, варожасці.

З. чалавек.

Злыя вочы.

3. на каго-што. Сярдзіты, поўны злосці на каго-, што-н.

Ён з. на ўсіх.

4. Куслівы, злосны (пра жывёл).

З. сабака.

5. перан. Ужыв. для абазначэння вышэйшай ступені якой-н. якасці, дзеяння, стану і пад., выражанага назоўнікам (разм.).

З. мароз.

Злыя вятры.

падазрэ́нне, -я, н.

1. Меркаванне, заснаванае на сумненні ў правільнасці, законнасці чыіх-н. учынкаў, у справядлівасці чыіх-н. слоў, у сумленнасці чыіх-н. намераў.

Затрыманы па падазрэнні ў крадзяжы.

Быць пад падазрэннем або на падазрэнні ў каго-н. (выклікаць да сябе падазроныя адносіны з боку каго-н.).

2. Меркаванне аб магчымасці чаго-н.

Ёсць п., што яны сёння могуць не прыехаць.

П. на адзёр.

мі́ласць, -і, ж.

1. Добрыя, велікадушныя адносіны.

Змяніць гнеў на м.

2. Ахвяраванне, дар.

◊

Ваша (твая, яго) міласць (уст.) — ужыв. як пачцівы зварот ніжэйшага да вышэйшага і пры ўпамінанні трэцяй асобы.

Міласці просім (разм.) — ветлівае запрашэнне зрабіць што-н.

Па міласці каго (іран.) — па чыёй-н. віне або дзякуючы каму-н.

Скажы на міласць (разм.) — выказванне здзіўлення, непаразумення і пад. з якой-н. прычыны.

наве́яць, -е́ю, -е́еш, -е́е; -е́й; -е́яны; зак., што і чаго.

1. Веючы, ачысціць нейкую колькасць збожжа.

Н. тону пшаніцы.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Нанесці, прынесці ветрам.

Навеяла завіруха гурбы снегу.

3. перан. Выклікаць у каго-н. пэўны настрой, думкі і пад., прывесці ў пэўны душэўны стан.

Н. сум.

|| незак. наве́йваць, -аю, -аеш, -ае і навява́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е (да 3 знач.).

назна́чыць, -чу, -чыш, -чыць; -чаны; зак.

1. каго (што). Прызначыць на якую-н. пасаду, працу.

Н. загадчыкам кафедры.

2. што. Намеціць, вызначыць тэрмін.

Н. сустрэчу на вечар.

3. што. Устанавіць (зарплату, пенсію і пад.).

Н. пенсію.

4. што. Прысудзіць (у якой-н. гульні).

Н. штрафны ўдар.

5. што. Паставіць знак, пазначыць меткай.

Н. дрэвы на высечку.

|| незак. назнача́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. назначэ́нне, -я, н.

наката́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; нака́таны; зак., што і чаго.

1. Нанесці на паверхню чаго-н. малюнак, узор і пад. пры дапамозе спецыяльных прыстасаванняў.

Н. узор.

Н. набор.

2. Хутка або наспех напісаць (разм.).

Н. пісьмо.

|| незак. нака́тваць, -аю, -аеш, -ае (да 1 знач.); наз. нака́тванне, -я, н.

|| наз. нака́т, -у, М -ка́це, м. (да 1 знач.) і нака́тка, -і, ДМ -тцы, ж. (да 1 знач.).

нарва́ць¹, -ву́, -ве́ш, -ве́; -вём, -вяце́, -ву́ць; -ві́; -ва́ны; зак., чаго.

1. Сарваць нейкую колькасць чаго-н.

Н. кветак.

Н. букет.

2. Парваць нейкую колькасць чаго-н.

Н. паперы.

3. Нацерабіць нейкую колькасць (лёну, канопляў і пад.).

Н. ільну.

4. (1 і 2 ас. не ўжыв.) і што. Нагнаць (пра вецер; разм.).

Вецер нарваў снегу.

|| незак. нарыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е (да 1—3 знач.).

жывёла, -ы, мн. -ы, -вёл, ж.

1. Усякая жывая істота, арганізм, якія маюць здольнасць рухацца і адчуваць і харчуюцца ў адрозненне ад раслін гатовымі арганічнымі злучэннямі.

Тыпы і віды жывёл.

Беспазваночныя жывёлы.

Дзікія жывёлы.

2. зб. Свойская сельскагаспадарчая скаціна.

Накарміць жывёлу.

3. перан. Пра чалавека, які вызначаецца грубымі, нізкімі паводзінамі, учынкамі і пад. (разм., лаянк.).

|| прым. жывёльны, -ая, -ае.

Ж. свет.

Ж. арганізм.

Жывёльныя пабуджэнні.