радзі́ць
1. несов., в разн. знач. роди́ть; (о растениях — ещё) плодоноси́ть, роди́ть;
угно́еная зямля́ до́бра ро́дзіць — удо́бренная земля́ хорошо́ роди́т;
сад мо́жа р. ко́жны год — сад мо́жет роди́ть (плодоноси́ть) ежего́дно;
2. сов. и несов. (дать, давать жизнь кому-л.) роди́ть; рожда́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
Атла́ндзер, атла́ндзір ’бестурботны, вісус, гультай’ (Бяльк., Юрч.). Няясна. Можа ад атлант ’статуя, што падпірае частку будынка’ (паводле ст.-грэч. міфалагічнага гіганта Атланта, які падпіраў Зямлю)?
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ваво́з ’крыты ход у падасець’ (Бяльк.). Да вазіць; параўн. уваход < хадзіць. Не выключана, аднак, што гэта слова можа быць запазычаннем польск. wąwóz ’цясніна’ з пераасэнсаваннем.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Разлётны ’імклівы, моцны’ (Сцяшк.), разлёт ’рух з паступова нарастаючай хуткасцю’, разлётацца ’палётаць’ (ТСБМ), рус. дыял. разлётный ’які можа, умее лётаць’. Ад раз- і лётаць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Выдру́к ’выдранё’ (Сцяшк.). Ад выдра 1 пры дапамозе суф. ‑ук, які ў гэтай словаўтваральнай катэгорыі можа быць літоўскім па паходжанню (Гл. Балто-слав. сб., 381–382).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Скача́г ‘малы язь’ (ТС). Паводле Усачовай (Слав. ихт. терм., 73), да скакаць (гл.), бо можа выскокваць з вады, параўн. рус. лету́н ‘дробны лешч’; суф. ‑аг < ‑ак?
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
магчы́
1. können* vi, imstánde [im Stánde] sein; vermögen* vi (высок);
я зраблю́ ўсё, што магу́ ich werde álles tun, was ich kann [was in méinen Kräften steht];
2. (мець права, дазвол) ці магу́ я ўвайсці́? darf ich heréinkommen [éintreten]?;
◊ не мо́жа быць! (das ist doch) únmöglich!, das gibt es doch nicht!
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Dulce etiam fugias, quod fieri amarum potest
Пазбягай салодкага, якое можа стань горкім.
Избегай сладкого, которое может стать горьким.
бел. Салодкая яда ‒ жывату бяда. Горкае лечыць, а салодкае калечыць. Дай кішцэ волю — праясі долю. Лішняе — у папа ў рукавах.
рус. Сладкого не досыта, горького не допьяна. Горьким лечат, а сладким калечат.
фр.
англ. Even sugar itself may spoil a good dish (Даже сахар может испортить хорошее блюдо).
нем. Wenn die Maus satt ist, schmeckt das Mehl (Когда мышь сыта, ей мука не вкусна).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
дублёр
(фр. doubleur, ад double = падвойны)
1) той, хто паралельна з кім-н. выконвае аднолькавую работу і ў патрэбны момант можа замяніць яго (напр. артыст-д., д.-касманаўт);
2) другі састаў спартыўнай каманды, які з’яўляецца рэзервам для асноўнага саставу.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
захаце́ць, ‑хачу, ‑хочаш, ‑хоча; зак., чаго і з інф.
Адчуць ахвоту да чаго‑н.; пажадаць. — Мяне ніхто не можа прымусіць, калі я гэтага не захачу сам, — чаканячы кожнае слова, прамовіў Ваханаў. Колас. Так расхвалілі гэту кнігу, што я захацеў пачытаць яе. Скрыган.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)