сцяжэ́ць, ‑эю, ‑эеш, ‑эе; зак.
Абл. Ацяжэць. Доля ты нашая — сумнае жніва, думка пра сноп, што сцяжэе ў руках... Капае званка на сэрца, на нізу горкая песня — сляза жаўрука... Таўлай.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тарака́навы, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да таракана. // Такі, як у таракана (звычайна пра вусы).
2. у знач. наз. тарака́навыя, ‑ых. Атрад насякомых, да якога адносяцца розныя віды тараканаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
таўстамо́рды, ‑ая, ‑ае.
Разм. З тоўстай мордай. Таўстаморды бульдог. / Зневаж. Пра чалавека. Адкормлены, рыжавусы, таўстаморды чалавек зверскага віду трымаў у руках электрычны ліхтарык, асвятляючы хату і яе ўбогую абстаноўку. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
трохра́дны, ‑ая, ‑ае.
1. З трыма радамі клавішаў (пра гармонік). Трохрадны гармонік.
2. Размешчаны трыма радамі, у тры рады. Трохрадная клёпка.
3. Прызначаны для высеву насення трыма радамі. Трохрадная сеялка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
трэ́снуты, ‑ая, ‑ае.
Разм.
1. Які трэснуў, з трэшчынай. [Яўсей] усміхнуўся, з трэснутай губы прасачылася кроў, падбітае вока заплыло пухлінай. Паўлаў.
2. перан. Надтрэснуты (пра голас). — Спрабуйце! — сказаў трэснутым голасам [Прыстром]. Шынклер.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
уджгну́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак.
Разм.
1. каго. Балюча ўкалоць хабатком, джалам; кусануць, уджаліць (пра насякомых).
2. перан.; каго, па чым. Хвоснуць, сцебануць; ударыць.
3. перан. Знікнуць, уцячы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
узгавары́цца, ‑варуся, ‑ворышся, ‑ворыцца; зак.
Разм. Разгаварыцца, пачаць гаворку. Калі раз сабраліся на вячоркі да Варанковых ды ўзгаварыліся нешта пра Піперманіху, дык Галаскокавых Агата стала спакваля пад’язджаць пад Зосю. Крапіва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
улі́ты, ‑ая, ‑ае.
Дзеепрым. зал. пр. ад уліць (у 1, 2 знач.).
•••
Як уліты — які добра аблягае (пра адзенне, абутак). Твар [Пракопа] чыста паголены, .. гарнітур на ім ляжыць, як уліты. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хлебяста́ць, хлебяшчу, хлябешчаш, хлябешча; незак.
Абл. Стракатаць, трашчаць (пра работу механізмаў, машын і пад.). У Забыліне хлебястаў кулямёт. Стралялі адтуль на імшары цяпер ужо не сціхаючы. Пташнікаў. // Балбатаць, шмат гаварыць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цкава́ны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад цкаваць.
2. у знач. прым. Які падвяргаўся цкаванню. Цкаваны звер.
•••
Цкаваны воўк — пра чалавека, які зведаў усё, пабываў у розных жыццёвых пераплётах.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)