акало́дак, -дка, мн. -дкі, -дкаў, м.
1. Падраздзяленне пуцявой дыстанцыі (спец.).
Дарожны майстар акалодка.
2. Падраздзяленне паліцэйскага гарадскога ўчастка ў царскай Расіі (гіст.).
3. Лячэбны пункт пры воінскай часці (уст.).
|| прым. акало́дачны, -ая, -ае.
Акалодачны наглядчык, або акалодачны (наз.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ала́дка, -і, ДМ -дцы, мн. -і, -дак, ж.
Невялікі тоўсты мучны або бульбяны блін, спечаны на патэльні, звычайна з адной лыжкі цеста.
Пышныя аладкі.
|| памянш. ала́дачка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж.
|| прым. ала́дачны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
атруці́цца, -учу́ся, -у́цішся, -у́ціцца; зак.
1. Захварэць або памерці ў выніку ўздзеяння на арганізм атрутнага рэчыва.
А. грыбамі.
2. Скончыць жыццё самагубствам, прыняўшы атруту, ядавітае рэчыва.
|| незак. атру́чвацца, -аюся, -аешся, -аецца.
|| наз. атру́чванне, -я, н. і атручэ́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
абіра́ла, -ы, ДМ -у, Т -ам, м.; ДМ -е, Т -ай (-аю), ж., мн. -ы, -ра́л (разм.).
Той, хто бессаромна, нахабна абірае каго-н. або бярэ з другога непамерную плату, запрошвае вялікую цану.
Абіралы давялі да галечы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
абяскро́віць, -ро́ўлю, -ро́віш, -ро́віць; -ро́ўлены; зак., каго-што.
1. Выпусціць усю кроў або многа крыві.
2. перан. Зрабіць бяссільным, нежыццяздольным.
А. варожую армію.
3. Пазбавіць выразнасці, яркасці.
А. вобраз гераіні.
|| незак. абяскро́ўліваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. абяскро́ўліванне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
іне́рцыя, -і, ж.
1. Уласцівасць цел захоўваць стан спакою або раўнамернага прамалінейнага руху, пакуль якая-н. знешняя сіла не прымусіць змяніць гэты стан.
Ляцець па інерцыі.
2. перан. Бяздзейнасць, пасіўнасць.
◊
Па інерцыі — па прывычцы, машынальна.
|| прым. інерцы́йны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
камуфле́т, -у, М -ле́це, мн. -ы, -аў, м.
1. Падземны выбух міны для разбурэння падземных збудаванняў праціўніка або разрыў артылерыйскага снарада без утварэння варонкі (спец.).
2. перан. Нечаканая непрыемнасць, няўдача (уст., жарт.).
|| прым. камуфле́тны, -ая, -ае (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сімво́ліка, -і, ДМ -ліцы, ж.
1. Сімвалічнае значэнне, што прыпісваецца чаму-н.; выражэнне ідэй, паняццяў або пачуццяў пры дапамозе ўмоўных знакаў (сімвалаў).
С. лічбаў.
С. колераў.
2. зб. Сукупнасць якіх-н. сімвалаў.
Народная с.
|| прым. сімвалі́чны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
слі́зісты, -ая, -ае.
1. гл. слізь.
2. Пакрыты сліззю або які выдзяляе слізь.
Слізістая шапачка грыба.
○
Слізістая абалонка — тонкая, пакрытая сліззю абалонка, якая высцілае ўнутраную паверхню некаторых органаў чалавека і пазваночных жывёлін.
Запаленне слізістай (наз.).
|| наз. слі́зістасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
слуха́ч, -а́, мн. -ы́, -о́ў, м.
1. Той, хто слухае каго-, што-н.
Удзячны с.
2. Навучэнец або студэнт некаторых навучальных устаноў.
С. курсаў.
|| ж. слуха́чка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак.
|| прым. слуха́цкі, -ая, -ае.
Слухацкая аўдыторыя.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)