Рэч 1 ’рэч, прадмет, справа’ (ТСБМ, Байк. і Некр., Касп., Нас., ТС, Шат.), рэ́чы ’пажыткі’ (Сл. ПЗБ). З польск. rzecz ’тс’ < лац. rēs ’тс’ (Брукнер, 475).

Рэч 2 ’мова, маўленне; гаворка’ (ТС, Шат.), рэ́чʼе ’тс’ (ТС). Укр. річ, рус. речь, польск. rzecz, палаб. rec, в.-луж. rěč, чэш. řeč, славац. reč, славен. rẹ̑č, серб. і харв. ре̑ч ’слова’, балг. реч ’мова; прамова’, ст.-слав. рѣчь. Прасл. *rěčь (< *rēk‑ĭs) < *rek‑ti ’казаць’. І.‑е. корань *rēk‑. Роднасныя тахар. A rake, тахар. B reki ’слова’ (Чарных, 2, 115; Сной, 528; Бязлай, 3, 163). Гл. яшчэ рэкнуць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Геро́й ’герой’ (БРС). Рус. геро́й, укр. геро́й. Паводле Фасмера (1, 403), запазычанне з франц. héros (< лац. < грэч.). Шанскі (1, Г, 62) мяркуе, што крыніцай запазычання з’яўляецца ням. ці франц. мова. Параўн. яшчэ Рудніцкі, 1, 607.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Патэфо́н ’апарат для прайгравання пласцінак’ (ТСБМ). З франц. pathéphone, якое складаецца з pathe < з прозвішча Ch. Pathé, прамыслоўца, заснавальніка (у 1890 г.) фірмы, і ст.-грэч. φωνή ’голас, крык, мова’, — праз польск. і рус. мовы.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

polszczyzna

polszczyzn|a

ж. польская мова;

mówić dobrą ~ą — размаўляць на добрай (чыстай) польскай мове

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

drętwy

drętw|y

анямелы, амярцвелы, змярцвелы;

~a mowa разм. а) пустая балбатня; пустаслоўе;

шаблонная мова

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

эзо́паўскі

(ад гр. Aisopos = імя старажытнагрэчаскага байкапісца 6 ст. да н.э.)

багаты алегорыямі, намёкамі з мэтай скрыць сэнс выказвання (напр. э-ая мова, э. стыль).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

перыяды́чны, ‑ая, ‑ае.

1. Які адбываецца праз пэўныя прамежкі часу, паўтараецца час ад часу. Перыядычныя з’явы. Перыядычны кантроль.

2. Які выдаецца праз пэўныя прамежкі часу. Перыядычны друк.

3. Які складаецца з перыядаў (у 5 знач.). Перыядычная мова.

•••

Перыядычная сістэма элементаў гл. сістэма.

Перыядычны дроб гл. дроб.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

цыга́нскі, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да цыганоў, які належыць ім. Цыганская мова. □ Збоку ўсё было падобна на вялікі цыганскі табар. Лынькоў.

2. Такі, як у цыганоў. Цыганская натура. Цыганскае жыццё. □ Каранасты, з густой цыганскай чупрынай, Алёша меў падабенства да бацькі. Дуброўскі.

•••

Цыганскі дождж гл. дождж.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Réde

f -, -n

1) мо́ва, размо́ва;

wovón ist die ~? пра што гаво́рка?;

es ist nicht der ~ wert аб гэ́тым не ва́рта гавары́ць;

es verschlúg ihm die ~ перан. у яго́ адняло́ яздк

2) прамо́ва, дакла́д;

eine ~ hálten* выступа́ць з прамо́вай;

j-m in die ~ fállen* перапыня́ць каго́-н.

3) адка́знасць;

j-m ~ (und Ántwort) stéhen* дава́ць каму́-н. тлумачэ́нні [рабі́ць справазда́чу];

j-n zur ~ stéllen прыця́гваць каго́-н. да адка́знасці

4) лінгв. мо́ва, мо́ўны стыль;

dirékte ~ про́стая мо́ва;

indirékte ~ уско́сная мо́ва

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

Italian

[ɪˈtæljən]

1.

adj.

італья́нскі, італі́йскі

2.

n.

1) італья́нец -ца m., італья́нка f.

2) італья́нская мо́ва

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)