падаро́жны

1. прил. доро́жный, путево́й;

2. в знач. сущ. путеше́ственник; пу́тник, стра́нник; прое́зжий, прохо́жий;

3. прил., ист. прого́нный;

~ныя гро́шы — прого́нные де́ньги

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

прае́сці сов., в разн. знач. прое́сть;

моль прае́ла сукно́ — моль прое́ла сукно́;

п. гро́шы — прое́сть де́ньги;

іржа́ прае́ла вядро́ — ржа́вчина прое́ла ведро́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

эквівале́нт, -ту м., в разн. знач. эквивале́нт;

гро́шы з’яўля́юцца ўсеагу́льным ~там — де́ньги явля́ются всео́бщим эквивале́нтом;

механі́чны э. цяпла́физ. механи́ческий эквивале́нт тепла́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Прах ’цела чалавека пасля смерці’ (ТСБМ, Сл. ПЗБ, ТС), ’пыл’, ’зямля; пагібель’ (Нас.), ’гніллё’ (Ян.), ’мноства, шмат’ (ТС), пра́хі ’малаздольныя, гультаяватыя пачаткоўцы-нячысцікі, якія служаць на пабягушках у іншых нячысцікаў’ (Нік., Няч.). Запазычанне з ц.-слав. прахъ замест усх.-слав. порохъ (гл. Фасмер, 3, 355; ESJSt, 12, 697). Адносна шляхоў запазычання гл. Цвяткоў, Запіскі, 2, 61; Цыхун, Зб. памяці Талстога, 418. Значэнне пра́хі выводзіцца з ’мелкі, дробны’. Ускосная семантычная аналогія ў чэш. prachyгрошы’, першапачаткова — ’дробныя грошы’ (гл. Махэк₂, 478). Паводле Нікіфароўскага (Нік., Няч., 33), эўфемізм да слова чэ́рці (гл. чорт), параўн. чэш. дыял. prachél ’чорт’. Значэнне ’мноства’ на базе значэння ’пыл’ (’многа, як пылу’). Відаць, не звязана з н.-луж. prach ’толькі што, якраз’, адносна якога гл. Шустар-Шэўц, 2, 1148. Далей гл. порах.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

камітэ́тчык, ‑а, м.

Разм. Член камітэта. Настаўнік перапісаў на паперы прозвішчы камітэтчыкаў і падаў паперу бліжэйшым, каб на ёй распісаліся. Галавач. Мацей Сіпак падбіваў камітэтчыкаў на пабудову паравога млына, абяцаў і грошы пазычыць і рабочай сілай дапамагчы. Лынькоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

разары́цца, ‑руся, ‑рышся, ‑рыцца; зак.

1. Страціць сваю маёмасць, багацце; збяднець. [Рамізнік:] — Я гандляваў селядцамі, балыком, пане. Потым, як гэты Даўгавус адкрыў яшчэ і гастраном, усе мы разарыліся. Лупсякоў.

2. Разм. Патраціць на што‑н. грошы. Разарыцца на кнігі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

узно́с, ‑у, м.

1. Унясенне грошай за што‑н., на што‑н. Адпрацавалі [камсамольцы] па чатыры дні ў лесе і першыя аддалі свой заробак на ўзнос. Пальчэўскі.

2. пераважна мн. (узно́сы, ‑аў). Унесеныя за што‑н. грошы. Членскія ўзносы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

укра́дзены, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад украсці.

2. у знач. прым. Здабыты крадзяжом, прысвоены цішком. [Тварыцкі:] «Можа яны там хавалі ўкрадзеныя грошы Чорны. Так ваяўнікі і не агледзеліся, як ад украдзенай авечкі не засталося і следу. Паслядовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

фунда́тар, ‑а, м.

Той, хто засноўвае што‑н. або дае грошы на заснаванне чаго‑н. Пра моладаўскі звон мы ведаем амаль усё: дзе і калі ён быў адліты, імёны майстра, фундатара і верагоднага аўтара ці рэдактара тэкстаў. «Помнікі».

[Польск. fundator з лац. fundator.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Quidquid nummis praesentibus opta, et fiet

Маючы грошы, жадай усяго, чаго хочаш, і яно збудзецца.

При наличии денег желай всего, чего хочешь, и оно сбудется.

Гл.: Pecuniae...

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)