імя́, імя́ і імені, Д імю і імені, мн. імі і імёны, імяў, імён і імёнаў, н.

1. Асабістая назва чалавека, якая даецца яму пры нараджэнні.

Уласнае і.

Яго і. — Сяргей.

2. Поўная асабістая назва чалавека з імем па бацьку, а таксама яго прозвішчам.

Завуць Раман, а і. па бацьку Пракопавіч.

3. Спадчыннае афіцыйнае найменне, якое паказвае на прыналежнасць чалавека да пэўнай сям’і, напр., у беларусаў: Брыль, Гарэцкі, Дубоўка, Карскі, Мележ, Насовіч, Шырма, Янчук.

4. Асабістая вядомасць, рэпутацыя.

Вучоны з сусветным імем.

5. Назва прадмета, з’явы.

Расліна альяс вядома пад імем сталетнік.

6. У выразе: у імя́ каго-чаго — у памяць, у гонар каго-, чаго-н. (высок.).

У і. дружбы.

7. у знач. прыназ. з Р. Названы ў гонар каго-, чаго-н.

Тэатр і.

Янкі Купалы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

верабе́й, ‑б’я, м.

Невялікая птушка атрада вераб’іных з карычнева-шараватым апярэннем, якая жыве пераважна паблізу чалавека.

•••

Вераб’ю па калена — вельмі мелка.

Страляць (біць) з гарматы па вераб’ях гл. страляць.

Стрэляны (стары) верабей — пра вопытнага чалавека, якога цяжка ашукаць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ро́бат, ‑а, М ‑баце, м.

Аўтамат, які выконвае складаныя дзеянні, падобныя да дзеянняў чалавека. // перан. Пра чалавека, які дзейнічае, працуе механічна, падпарадкоўваючыся чужой волі. [Веньямін:] — Атамную энергію вынайшлі тысячы геніяў. Яны на планеце значаць больш, чым мільярд робатаў. Навуменка.

[Чэшск. robot.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

embattled [ɪmˈbætld] adj. fml

1. той, які́ знаходзіцца ў ця́жкім стано́вішчы (пра чалавека, фірму, арганізацыю і да т.п.)

2. акру́жаны, абкру́жаны (ворагамі)

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

angular [ˈæŋgjələ] adj.

1. вуглавы́; з во́стрымі вугла́мі

2. худы́, хударля́вы, кастля́вы, кашча́вы (пра чалавека);

a tall angular woman высо́кая хударля́вая жанчы́на

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

закаха́насць, ‑і, ж.

Стан закаханага. Вера адчувала, што любіць чалавека нейкай хваравітай закаханасці. Асіпенка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

глушэ́ц, ‑шца, м.

1. Вялікая лясная птушка сямейства цецерукоў.

2. Разм. Пра глухога чалавека.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

апе́чаны, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад апячы.

•••

Як апечаны — пра вялікую ўзрушанасць чалавека.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дыэтэ́тыка, ‑і, ДМ ‑тыцы, ж.

Навука аб рацыянальным харчаванні здаровага чалавека. Пытанні дыэтэтыкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

надхрасто́чніца, ‑ы, ж.

Спец. Знадворны слой злучальнай тканкі храстка ў пазваночных жывёл і чалавека.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)