сабо́раванне, ‑я, н.

Царкоўны абрад — памазанне ялеем цела цяжкахворага або паміраючага чалавека.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

стра́ўнік, ‑а, м.

Орган стрававання чалавека і жывёл. Здаровы страўнік. Язва страўніка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шырокакасцявы́, ‑ая, ‑ое.

Які мае шырокія косці (пра чалавека з шырокім касцяком).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

эрго́граф, ‑а, м.

Спец. Прыбор для графічнага запісу ступені фізічнай працаздольнасці чалавека.

[Ад грэч. érgon — праца, работа і graphō — пішу.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

эхінакако́з, ‑у, м.

Захворванне жывёл і чалавека, якое выклікаецца паразітаваннем лічынак эхінакока.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ГЛІКАЗІДА́ЗЫ,

група ферментаў з класа гідралаз, якія разбураюць гліказідную сувязь у малекулах простых гліказідаў, алігацукрыдаў і поліцукрыдаў. Акрамя рэакцыі гідролізу, гліказідазы каталізуюць рэакцыі трансгліказіліравання. Падзяляецца на α-гліказідазы (вельмі пашыраныя ў прыродзе, у т. л. ва ўсіх тканках чалавека) і β-гліказідазы (ёсць у мікраарганізмах, раслінах, малюскаў і тканках чалавека). Парушэнне функцый гліказідаз ляжыць у аснове многіх спадчынных хвароб чалавека (Гашэ хвароба, глікагеноз, Мальбсорбцыі сіндром і інш.).

т. 5, с. 295

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ГО́НАР,

паняцце маралі, у якім выяўляецца ступень самапавагі чалавека і павагі да яго з боку грамадства. Яно блізкае па значэнні да паняцця годнасць. Аднак калі годнасць асобы грунтуецца на прызнанні роўнага права кожнага чалавека на павагу, то гонар адлюстроўвае перш за ўсё меру павагі, якую ён заслужыў у грамадстве. Маральная каштоўнасць чалавека ў паняцці гонару цесна звязана з яго канкрэтным сац. становішчам, грамадскім прызнаннем заслуг, аўтарытэту. Гонар прадугледжвае адпаведнасць паводзін чалавека маральным прынцыпам і нормам, распаўсюджаным у пэўнай сац. супольнасці, падтрыманне пэўнай індывідуальнай або сац.-групавой рэпутацыі (гонар школы, гонар афіцэра, дваранскі гонар і інш.).

В.А.Паўлоўская.

т. 5, с. 351

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

пасягну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; зак., на каго-што (кніжн.).

Зрабіць замах на каго-, што-н., пазбавіць каго-н. чаго-н.

П. на свабоду чалавека.

|| незак. пасяга́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

гумані́зм, -у, м.

1. Гуманнасць, чалавечнасць у грамадскай дзейнасці, у адносінах да людзей.

2. Прагрэсіўны рух эпохі Адраджэння ў імя вызвалення асобы чалавека ад феадальнай ідэалогіі і догматаў рэлігіі.

|| прым. гуманісты́чны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

джын², -а, мн. -ы, -аў, м.

У арабскай міфалогіі: назва нябачнай для чалавека істоты, якая валодае свабодай волі і можа быць добрай або злой.

◊

Выпусціць джына з бутэлькі (кніжн.) — даць волю злым сілам.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)