Пратасо́к ’верхняя частка грабель з зубамі’ (іўеў., Сцяшк. Сл.). Дэрыват ад *працясаць < *цясаць (гл. цесля) з узнаўленнем этымалагічнага параўн. пін., стол. по́тэсь, драг. по́тась ’прасніца’; аб апошніх гл. Арашонкава, Бел.-польск. ізал., 4. Відаць, маюцца на ўвазе драўляныя граблі, у якіх вычэсваецца гэта частка грабель.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Прыко́зелкі (прыко́зэлкі) ’злучаныя парамі накрыж кароткія жэрдкі, якімі прыціскаюць салому ці кастрыцу на вільчыку’ (іван., пін., стол., Нар. сл.). Да ко́зелкі, памянш. ад казёл 3 ’умацаванне саламянай страхі’ (гл.) < прасл. *kozьlь са значэннем ’прыстасаванне (драўлянае) паводле падабенства да (рагоў) жывёлы’ (ЭССЯ, 12, 32–33).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ту́тачы ‘тут’ (Сцяшк., Сл. ПЗБ; навагр., ЛА, 2), ту́точы ‘тс’ (Кліх), ту́тачы ‘зусім блізка’ (стол., Жыв. сл.). Да ту́та (гл.) пры дапамозе партыкулы (суф.) ‑чы, паходжанне якога не зусім яснае (Шуба, Прыслоўе, 56). Параўн. гэ́тачы ‘тут’ (навагр., Кліх), надо́ечы, цяпе́рачы (Карскі 2-3, 91).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Táfel
f -, -n
1) до́шка (тс. класная)
an die ~ schréiben* — піса́ць на до́шцы
den Schüler an die ~ rúfen* — выкліка́ць ву́чня да до́шкі
2) пліта́, плі́тка
éine ~ Schokoláde — плі́тка шакала́ду
3) пліта́, пане́ль, до́шчачка
4) таблі́ца
logaríthmische ~n — матэм. лагарыфмі́чныя таблі́цы
5) (абе́дзенны) стол
die ~ décken — збіра́ць на стол
zur ~ bítten* [láden*] — запраша́ць да стала́
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
абапе́рціся (на каго-н, што-н, аб што-н) sich stützen (auf A);
абапе́рціся ло́кцямі на стол die Éll(en)bogen auf den Tisch stützen, sich mit den Éll(en)bogen auf den Tisch stützen
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
перешлихто́вкаII ж., стол.
1. шліхто́ўка, -кі ж., шліхтава́нне, -ння ср.;
2. перашліхто́ўка, -кі ж., перашліхто́ўванне, -ння ср.;
3. перашліхто́ўка, -кі ж., перашліхто́ўванне, -ння ср.; см. перешлихто́выватьII.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
шипI м.
1. (колючка на растении) калю́чка, -кі ж.;
2. техн. шып, род. шы́па м.;
3. стол. па́лец, -льца м.;
4. (на подкове) гак, род. га́ка м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
◎ Лепяста́ць ’хлюпаць, булькаць’ (Ян.). Рус. паўн.-дзвін. лепестать ’балбатаць, пляткарыць’. Утворана ў выніку пашырэння асновы інфіксам ‑с‑ (< прасл. ‑s‑) для перадачы гукапераймальнасці і экспрэсіі. Ад лепятаць (гл.). Іншае пашырэнне асновы ў лепяцёхаць ’булькаць’ (Ян.). Ад асновы leре ўтворана і стол. лёпець ’слота, снег з дажджом’ (ТС).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Малаце́льнік, молоце́льнік, молотэ́лнык, молоті́лнык ’малацьбіт’ (гродз., Сл. ПЗБ; стол., пруж., бяроз., Выг.; мазыр., калінк., Шатал.; пін., Нар. лекс.; Сл. Брэс.). Беларускае. Утворана ад прыметніка ⁺малацельны (< прасл. molt‑ělb‑nъ і суфікса ‑ьkъ. Аналагічна малаце́ннік ’тс’ (лоеў., браг., Мат. Гом.; Сцяц.) ад molt‑ělb‑nъ. Да малаціць (гл).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
vórsetzen
vt
1) падава́ць (на стол)
2) ста́віць на чале́, прызнача́ць кіраўніко́м
3) ста́віць спе́раду
4) разм. падста́віць
er wúrde dabéi vórgesetzt — пры гэ́тым яго́ падста́вілі
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)