1.разм.ánwáchsen*vi (s); sich stéigern; zúnehmen*vt; heránreifen vi (s) (наспяваць – пранадзеі);
2. (вырасціўпэўнайколькасці) in bestímmter Ménge wáchsen*
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Вы́сыпка ’дзеянне па дзеяслову высыпаць’; ’хвароба скуры, восыпка’ (БРС, Яруш.); ’палатняная дзяруга, на якую высыпаюць, сушыць зерне’ (Янк. Мат.); ’раптоўнае з’яўленне ў якім-небудзь месцы ў вялікай колькасці лепшых парод дзічыны: вальдшнэпаў, бакасаў і г. д.’ (Дэмб., 2). Рус.вы́сыпка ’раптоўнае з’яўленне дзічыны’, укр.ви́сипка ’сып’, польск.wysypka ’тс’. Да высыпаць з суф. ‑к‑.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Лупе́зца ’рабаўнік’ (Гарб.), ст.-бел.лупежца, лупезца ’асоба, якая гвалтам адбірае што-небудзь у вялікай колькасці’ (XVI ст.) запазычана са ст.-польск.łupieżca, łupiezca ’тс’ (Булыка, Лекс. запазыч., 21). Бел. словам было лупежнік (гл. лупе́ж), якое да прасл.lupežьnikъ (Слаўскі, 5, 338). Карскі (Труды, 205) залічае гэту лексему да паланізмаў у бел. мове — няма падстаў.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ро́ссып, россыпам ’лес, які сплаўляецца асобнымі бярвёнамі, а не плытамі; неўпарадкаваны плыт’, ’што-небудзь рассыпанае ў вялікай колькасці’, ’каменныя глыбы з выветранымі горнымі пародамі’ (ТСБМ; віц., Нар. лекс.; светлаг., Мат. Гом.). Да раз‑/рос‑ (са значэннем ’перамяшчэнне ў розныя пункты з аднаго’) і сы́паць (гл.). Апошняе ’каменныя глыбы’ запазычана з рус.россыпь ’кучы камянёў’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Садану́ць ’з размаху ўсадзіць (што-небудзь востраву, ’моцна ўдарыць’ (ТСБМ), ’стукнуць’ (Мат. Гом., Янк.), ’раптоўна выпасці ў вялікай колькасці (пра ападкі)’ (Сл. ПЗБ). Рус. прастамоўе садану́ць, укр.садну́ць ’тс’. Дзеяслоў аднакратнага дзеяння з суф. ‑ну‑ ад садзіць. Прастамоўная форма з устаўным ‑а‑ па тыпу рус.копану́ть, мазану́ть пры літар.копнуть, мазнуть і да т. п.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Трост ‘мера ў 60 коп = 3600 метак уюноў’ (Байк. і Некр.), ‘мера колькасці рыбы’ (Сержп. Грам.). Другаснае ўтварэнне шляхам адсячэння суф. ‑ка ад тростка < тросць1 ‘чараціна’, на якую нанізвалася рыба, у выніку тэрміналагізацыі стала абазначаць ‘нізка (рыбы)’, а затым — ‘адзінка вымярэння’ (Скурат, Меры, 133), аналагічна да троск ад троска1 (гл.), з адсячэннем канчатка.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
obfitować
obfit|ować
незак. знаходзіцца ў вялікай колькасці; быць багатым чым (на што);
lasy ~ują w grzyby — лясы багатыя грыбамі
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Qualität
f -, -en я́касць, уласці́васць
das Úmschlagen von Quantität in Qualität — перахо́д ко́лькасці ў я́касць
2) я́касць, го́днасць
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
=reich
паўсуф. прыметнікаў, указвае на наяўнасць (у вялікай колькасці) у прадмета прыкметы або ўласцівасці: sónnenreich со́нечны, залі́ты со́нцам
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)