стальны́ , ‑ая, ‑ое.
1. Які мае адносіны да сталі, звязаны з апрацоўкай і збытам сталі. Завод спецыялізуецца па стальному ліццю. «Маладосць» . // Зроблены са сталі. Стальны нож. □ [Танк] закружыўся на адной гусенічнай стальной стужцы і задыміў. Машара . Заўтра выйду на золку Я да рэек стальных і сустрэну сяброўку Між людзей дарагіх. Прыходзька .
2. Падобны колерам на сталь, светла-шэры з адлівам. Пані Свідэрская ўся аж скаланулася, заўважыўшы ў .. [вачах незнаёмага] стальны, бязлітасны бляск. Паслядовіч . Вада ў рэчцы як бы пагусцела і пабыла стальны адліў. Карпаў .
3. перан. Моцны, дужы. Стальныя мускулы. □ Ён [дзяцел] стальную Дзюбу мае, Караедаў Ён знішчае. Дзеружынскі . [Дым:] — На лабавых, казаў .. [камандзір звяна], можа весці бой толькі сапраўдны знішчальнік са стальнымі нервамі. Алешка . // Стойкі, непахісны. Стальная кагорта. □ Да бою ўстаюць каталонцы, Стальныя ідуць батальёны. Купала . Камсамольцы, арлы маладыя, Непакорны, адважны народ. Сілай — мужныя, воляй — стальныя, — Мы гатовы ва ўсякі палёт. Тарас . // Які выражае цвёрдасць, рашучасць. — Што ж ты, Рытачка, рабіла? — панізіўшы голас, у якім зазвінелі стальныя ноткі, запытаўся Валодзя. Даніленка .
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перамо́ вы мн
1. Verhá ndlungen pl , Unterhá ndlungen pl ; Unterré dungen pl ; Rücksprache f -, -n (нарада );
дыпламаты́ чныя перамо́ в diplomá tische Vehá ndlungen;
гандлёвыя перамо́ в Geschäftsverhandlungen pl , geschäftliche Unterré dungen pl ;
папярэ́ днія перамо́ в Vó rverhandlungen pl ;
гато́ ўнасць да перамо́ ваў Verhá ndlungsbereitschaft f -, Verhá ndlungswille m -ns;
уступі́ ць у перамо́ вы in Unterhá ndlungen tré ten*, Unterhá ndlungen á nbahnen [á nknüpfen, á ufnehmen*];
ве́ сці перамо́ вы unterhá ndeln vi , verhá ndeln vi , Verhá ndlungen führen;
шля́ хам перамо́ вваў auf dem Verhá ndlungswege;
перапыні́ ць перамо́ вы die Verhá ndlungen á bbrechen*;
закулі́ сныя перамо́ вы Gehé imverhandlungen pl ; Kú hhandel m -s (разм );
2. (размова ) Gespräch n -(e)s, -e;
міжнаро́ дныя перамо́ вы па тэлефо́ не Fé rngespräch n
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
дыску́ сія ж Diskussió n f -, -en; Bespré chung f -, -en; Erörterung f -, -en; Á ussprache f -, -n (абмен думкамі );
разгарну́ ць дыску́ сію é ine Diskussió n in Gang brí ngen*;
адкры́ ць дыску́ сію пасля́ дакла́ да nach dem Vó rtrag é ine Diskussió n eröffnen;
ажы́ ўленая дыску́ сія é ine lé bhafte Diskussió n;
бу́ рная дыску́ сія é ine stürmische Diskussió n;
дзелава́ я дыску́ сія é ine sá chliche Diskussió n;
ве́ сці дыску́ сію é ine Diskussió n führen [lé iten];
спыні́ ць дыску́ сію é ine Diskussió n á bbrechen*;
прыня́ ць удзе́ л у дыску́ сіі sich an der Diskussió n beté iligen; sich zur Diskussió n mé lden;
вы́ несці на дыску́ сію zur Diskussió n sté llen (што -н A )
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
гаварыць , казаць, гаманіць / ціха, невыразна : мармытаць, муркаць, гугнець, гугнявіць / абменьваючыся думкамі : гутарыць, размаўляць, перагаворвацца, перамаўляцца, субяседнічаць; баіць, балбатаць, балабоніць, балабаніць, прастарэкаваць, лепятаць, лапатаць, ляпаць, пляскаць, бурчаць, плявузгаць, вякаць, чаўпці, вярзці (разм. ); красамоўнічаць (разм. іран. ) / абменьваючыся думкамі : зюзюкаць, дудукаць, тарабарыць, балакаць, сакрэтнічаць / на незразумелай мове : гергетаць (разм. ); гуторыць, талкаваць, дзейкаць (абл. ); выступаць, спяваць, трашчаць, барабаніць, бубніць, трубіць, гусці, рэзаць, сыпаць, плесці, несці, гарадзіць, малоць (перан. ); брахаць, гаўкаць (перан., груб. ) □ весці размову, весці гутарку, мець гутарку, весці гамонку, трымаць гаворку, перакідвацца словамі, трубіць у вушы, званіць ва ўсе званы, біць у бубен, распускаць язык, часаць язык, мазоліць язык, малоць языком, трапаць языком, мянціць языком, мянташыць языком, пераліваць з пустога ў парожняе, тачыць лясы, тачыць балясы, разводзіць балясы, разводзіць балачкі, разводзіць тары-бары
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)
лі́ нія ж. , в разн. знач. ли́ ния; (граница, предел — ещё ) черта́ ;
перпендыкуля́ рная л. — перпендикуля́ рная ли́ ния;
чыгу́ начная л. — железнодоро́ жная ли́ ния;
перадава́ я л. — передова́ я ли́ ния;
л. падзе́ лу — ли́ ния разде́ ла;
л. палёту ку́ лі — ли́ ния полёта пу́ ли;
генера́ льная л. — генера́ льная ли́ ния;
право́ дзіць лі́ нію — проводи́ ть ли́ нию;
л. паво́ дзін — ли́ ния поведе́ ния;
○ аўтаматы́ чная л. — автомати́ ческая ли́ ния;
дэмаркацы́ йная л. — демаркацио́ нная ли́ ния;
ко́ нтурная л. — ко́ нтурная ли́ ния;
ло́ маная л. — мат. ло́ маная ли́ ния;
л. агню́ — ли́ ния огня́ ;
чырво́ ная л. — архит. кра́ сная ли́ ния;
◊ ве́ сці (гнуць) сваю́ лі́ нію — вести́ (гнуть) свою́ ли́ нию;
ісці́ па лі́ ніі найме́ ншага супраціўле́ ння — идти́ по ли́ нии наиме́ ньшего сопротивле́ ния
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
flí egen
*
1.
vi (s)
1) лётаць, лята́ ць
in die Luft ~ — узарва́ цца, вы́ бухнуць
2) імклі́ ва мча́ цца, ляце́ ць
vom Platz ~ — уско́ чыць з ме́ сца
j-m in die Á rme ~ — кі́ нуцца каму́ -н. у абды́ мкі
2.
vt ве́ сці (самалёт ), пілатаваць
der Flí eger fliegt dí ese Maschí ne zum é rsten Mal — лётчык пілату́ е гэ́ ты самалёт у пе́ ршы раз
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Gespräch
n -(e)s, -e размо́ ва, гу́ тарка
ein ~ mit j-m á nknüpfen, mit j-m ins ~ kó mmen* — завяза́ ць размо́ ву [гу́ тарку] з кім-н.
sich ins ~ é inlá ssen* — уступі́ ць у размо́ ву
das ~ auf etw. (A ) brí ngen* — заве́ сці размо́ ву аб чым-н.
das ~ geht aus — размаўля́ ць больш няма́ пра што
~e führen — ве́ сці [право́ дзіць] размо́ вы [гу́ таркі]
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Krieg
m -(e)s, -e вайна́
é inen ~ á uslösen — распалі́ ць вайну́
é inen ~ erklären — аб’яві́ ць вайну́
in den ~ zí ehen* — ісці́ на вайну́
~ bis aufs Mé sser — вайна́ не на жыццё, а на смерць
den ~ entfé sseln — развяза́ ць вайну́
den ~ führen — ве́ сці вайну́
zum ~(e) rüsten — узбро́ йвацца, рыхтава́ цца да вайны́
zum ~ tré iben* — уця́ гваць у вайну́
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
nieść
зак.
1. несці;
2. несці; імчаць;
3. весці ; накіроўваць;
4. несці; прыносіць;
nieść pociechę — суцяшаць;
nieść komu pomoc — дапамагаць каму ;
5. прыносіць; даваць;
nieść życie w ofierze — прыносіць у ахвяру жыццё; ахвяраваць жыццём;
6. абвяшчаць;
wieść niesie, że ... — кажуць, што...;
7. біць; страляць;
strzelba niesie daleko — стрэльба далёка б’е
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
pędzić
незак.
1. гнаць;
pędzić konie do wody — гнаць каней да вады;
pędzić kogo do roboty перан. прымушаць працаваць каго ;
2. імчацца;
pędzić co koń wyskoczy — імчацца з усіх сіл;
3. гнацца;
pędzić za kim — гнацца за кім ;
4. гнаць;
pędzić wódkę — гнаць самагонку;
pędzić życie burzliwe — весці бурнае жыццё
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)