Verbum

да́дзены, -ая, -ае.

1. Гэты, менавіта гэты.

У д. момант.

2. у знач. наз. да́дзеныя, -ых. Тое, што і даныя.

Эксперыментальныя д.

Афіцыйныя д.

Дакладныя д.

Ён мае ўсе д. для навуковай работы.

○

Дадзеная велічыня — у матэматыцы: велічыня, якая загадзя вядомая і служыць для вызначэння іншых.

валачы́ць, -лачу́, -ло́чыш, -ло́чыць; незак.

1. каго-што. Тое, што і валачы (але абазначае дзеянне, якое адбываецца шматразова і ў розны час).

Валачыў воўк, павалаклі і ваўка.

2. Выцягваць з металу (спец.).

В. дрот.

|| наз. валачэ́нне, -я, н.

|| прым. валачы́льны, -ая, -ае (да 2 знач.).

В. стан.

ву́шка, -а, мн. -і, -шак, н.

1. гл. вуха.

2. Тое, што і вуха (у 4 знач.).

В. звона.

В. бота.

3. Дзірачка ў іголцы для ўцягвання ніткі.

Іголкавае в.

4. пераважна мн. Макаронны выраб у выглядзе фігурных кавалачкаў цеста.

Булён з вушкамі.

|| прым. ву́шкавы, -ая, -ае.

абло́мак, -мка, мн. -мкі, -мкаў, м.

1. Абламаны, адбіты кавалак чаго-н.

А. граніту.

А. цаглянай сцяны.

2. перан. Тое, што засталося з ранейшых часоў, мінулага перыяду.

Абломкі старога свету.

|| прым. абло́мачны, -ая, -ае (спец.).

Абломачныя горныя пароды (пароды, якія складаюцца з абломкаў больш старажытных горных парод).

касні́к, -а́, мн. -і́, -о́ў, м.

1. Вузкая палоска тканіны; істужка, якую ўплятаюць у касу¹.

Завязаць каснікі бантам.

2. перан. Тое, што нагадвае сабой істужку, мае форму вузкай палоскі.

|| памянш. каснічо́к, -чка́, мн. -чкі́, -чко́ў, м. (да 1 знач.).

|| прым. касні́чны, -ая, -ае (да 1 знач.).

ксе́ракс, -а і -у, м.

1. -у. Тое, што і ксераграфія (спец.).

2. -а, мн. -ы, -аў. Разнавіднасць размнажальнага апарата для ксераграфічнага электраграфавання, які выкарыстоўвае магнітны сухі друк.

3. -а. Адбітак, атрыманы пры дапамозе такога апарата; ксераграфічная копія (ксеракопія; разм.).

Зрабіць к. артыкула.

|| прым. ксе́раксны, -ая, -ае.

па́церкі, -рак, адз. па́церка, -і, ДМ -рцы, ж.

1. Тое, што і каралі.

2. Апрацаваныя кавалачкі бурштыну, каралаў, шкла, каменю і інш. з дзірачкамі пасярэдзіне для працягвання ніткі, таксама ўпрыгожанне ў выглядзе нанізаных на нітку шарыкаў ці дробных прадметаў іншай формы, якое надзяваецца на шыю.

паяві́цца, -яўлю́ся, -я́вішся, -я́віцца; зак.

1. Узнікнуць перад вачамі, з’явіцца (у 3 знач.).

На небе паявіўся месяц.

Паявіўся незнаёмы.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан. Тое, што і з’явіцца (у 4 знач.).

На твары паявіліся маршчыны.

|| незак. паяўля́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца.

|| наз. паяўле́нне, -я, н.

прарабі́ць, -аблю́, -о́біш, -о́біць; -о́блены; зак.

1. што. Зрабіць адтуліну ў чым-н.

П. ход у плоце.

2. што. Выканаць, зрабіць.

П. вялікую работу.

3. Тое, што і прапрацаваць (у 1 знач.).

П. усё жыццё на заводзе.

|| незак. прарабля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е (да 1 і 2 знач.).

прыпусці́цца, -пушчу́ся, -пу́сцішся, -пу́сціцца; зак. (разм.).

1. Пайсці, пабегчы хутка; паскорыць хаду, крок; пачаць што-н. рабіць, пусціцца.

П. за кім-н. П. бягом.

П. ў скокі.

П. бегчы.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Тое, што і узмацніцца.

Дождж прыпусціўся.

|| незак. прыпуска́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.