1. Які, гніючы, ператварыўся ў труху; струхлелы, спарахнелы. Сатлелая кара на бярвенні паабівалася, ногі коўзаліся, ды спрыту ў Ягора хапала на любым бервяне: хоць салам змаж — пройдзе, збоку зірнеш — танцуе на кругляшы, артыст.Карамазаў.Неўзабаве з-пад зямлі выцягнулі самазарадную вінтоўку, кулямётныя стужкі і сатлелую вопратку.«Беларусь».
2. Які, тлеючы, згарэў, ператварыўся ў попел. І вецер шустры сваё жніва Збіраў з сатлелых вугалёў.Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шлю́бны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да шлюбу. Шлюбны саюз. Шлюбны абрад.// Прызначаны для шлюбу. Манька каторы раз прымярала ўжо сваё шлюбнае ўбранне.Крапіва.
2. Які мае адносіны да перыяду спарвання ў жывёл. Самцы былі ў шлюбным уборы: спіны ў іх пацямнелі і зрабіліся гарбатыя, сківіцы пагрозліва выгнуліся.Караткевіч.Паветра звініць птушыным гоманам, крыкамі, шлюбнымі злётамі і клопатамі аб сваім доме, аб прыпынішчы.Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
своё бери́, а моего́ не троньсваё бяры́, а майго́ не руш.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
призре́тьсов., книжн. (дать приют) даць прыту́лак (каму, чаму); даць прыста́нішча (каму, чаму); (взять на своё попечение, содержание) узя́ць на свой до́гляд (на сваё ўтрыма́нне); (позаботиться) паклапаці́цца (аб кім, аб чым); (приютить) прытулі́ць (каго, што);
призре́ть сироту́ даць прыту́лак (прыста́нішча) сіраце́, прытулі́ць сірату́.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Schléuse
f -, -n тэх. шлюз
◊ der Hímmel öffnete álle ~n — жарт. бе́здань нябе́сная раскры́лася, дождж палі́ў як з вядра́
die ~n der Berédsamkeit áufziehen* [öffnen] — пусці́ць у ход усё сваё красамо́ўства
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Nächste
subm, f -n, -n блі́зкі, -кая
◊ jéder ist sich selbst der ~ — ≅ ко́жны млын на сваё ко́ла ваду́ ця́гне
der ~ bítte! — калі́ ла́ска, насту́пны!
wer ist der ~? — хто насту́пны?
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Léisten
m -s, - капы́л
◊ álle über éinen ~ schlágen* — ≅ ме́раць усі́х на адзі́н капы́л
Schúster, bleib bei déinem ~! — ≅ не сунь но́са не ў сваё про́са; калі́ худ, не лезь на кут
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
А́ЎСТРА-ФРАНЦУ́ЗСКАЯ ВАЙНА́ 1809,
вайна Аўстрыі за вызваленне ад франц. панавання. Рыхтуючыся да вайны, Аўстрыя ўступіла ў саюз з Англіяй (т.зв. 5-я антыфранц. Кааліцыя). 10 крас. яе армія нанесла ў Баварыі ўдар па групоўцы франц. войскаў. Напалеон перакінуў у раён баявых дзеянняў буйныя сілы, і ў баях 19—23 крас.аўстр. армія панесла значныя страты (каля 45 тыс.чал.). Гонячы праціўніка, французы 13 мая занялі Вену, аўстрыйцы нанеслі 21—22 мая каля Асперна і Эслінга паражэнне французам. У рашаючай бітве 5—6 ліп. пры Ваграме перамаглі франц. войскі. Аўстрыя прызнала сваё паражэнне і 14 кастр. 1809 падпісала Шонбрунскі мір, які замацоўваў яе залежнасць ад Францыі.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
БЛАКІ́Т
(сапр. Болтач) Валянцін Уладзіміравіч (н. 7.10.1938, в. Вострава Шчучынскага р-на Гродзенскай вобл.),
бел. пісьменнік. Скончыў БДУ (1966), Вышэйшую парт. школу пры ЦККПСС (1974). Працаваў журналістам, на парт. рабоце. З 1987 гал. рэдактар час. «Вожык». Друкуецца з 1960. У аповесці «Час прылёту журавоў» (1978) паказвае няпростыя пошукі ісціны, актыўную жыццёвую пазіцыю нашых сучаснікаў. Складаныя працэсы ў сучасных горадзе і вёсцы раскрывае ў аповесцях «Адчай» (1979), «Вяселле ў Беражках» (1980), «Шануй імя сваё» (1981), «Усмешка фартуны» (1982), і інш. Яго цікавяць праблемы духоўнай спадчыны, асабістай адказнасці чалавека перад сабой і сваім часам. Аўтар зб. гумарыст. апавяданняў «Вынаходнік» (1974).