vt (j-m) паста́віць у віну́ (каму-н.), абвінава́ціць (каго-н.)
das kann mir níemand ~ — за гэ́та мяне́ ніхто́ не мо́жа папракну́ць
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
éhestens
a
1) як мага́ хутчэ́й
2) не ране́й як
er kann ~ mórgen hier sein — ён мо́жа быць тут не ране́й, чым за́ўтра
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
хі́ба́IIчасціца
1. (няўжо) denn;
хі́ба́ яму́ мо́жна ве́рыць? kann man ihm denn gláuben?;
хі́ба́? wírklich?, tátsächlich?;
2. (можабыць) vielléicht; wie wenn;
хі́ба́ схадзі́ць мне да до́ктара? soll ich vielléicht zum Arzt géhen?, und wenn ich zum Arzt gínge?
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Бату́ра балака, пустамеля’, бату́рыць ’балакаць’ (Нас.). Няяснае слова. Можа, звязана з рус.бату́рить, бату́риться ’наравіцца, манежыцца’. Параўн. Фасмер, 1, 135.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Жарле́т ’жалейка’ (Жд. 2). Калі ўлічыць укр.палес.джурелє́т ’цурчаць’, можа, гукапераймальнае. Не выключана кантамінацыя з флажале́т ’від флейты’. Няясна.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
праясні́ць, ‑ню, ‑ніш, ‑ніць; зак., што.
1. Зрабіць ясным, добра бачным. [Зазімак] падмарозіў зямлю, размаляваў ледзь прыкметнымі ўзорамі шыбы на вокнах, праясніў неба.Даніленка.
2. Зрабіць ясным, зразумелым; выясніць. [Сакратар:] — Прыйдзецца чакаць, пакуль Яраш дазволіць пагаварыць з Савіч. Можа, яна што праясніць.Шамякін.— Толькі мне самому не зусім ясна адна рэч, — задуменна прамовіў Толя. — А ты скажы ўсім, можа, мы праяснім яе, — параіў Паўлік.Рунец.
3. Зрабіць ясным, выразным (пра свядомасць, думкі і пад.). У хуткім часе адна падзея праясніла яе [Таццяніны] думкі .. Ды і не толькі яе...Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
эвакуа́цыя
(п.-лац. evacuatio, ад лац. evacuare = апаражняць)
вываз насельніцтва, прадпрыемстваў, устаноў, маёмасці з мясцовасці, якую можа захапіць вораг або якой пагражае стыхійнае бедства, а таксама вываз раненых, хворых і матэрыяльных каштоўнасцей з месца баёў.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
нягну́ткі, ‑ая, ‑ае.
Які не можа згінацца, гнуцца. На кароткіх прывалах [салдаты] падалі ў снег, скручвалі нягнуткімі пальцамі цыгаркі.Марціновіч.Нават дзядзька Каленік з маўклівым Фрэдам знялі чорныя, нягнуткія, быццам бляшаныя, фартухі і дапамагалі збіраць сцены дома.Даніленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
незваро́тны, ‑ая, ‑ае.
1. Які не вернецца, не паўторыцца. Эх, шчаслівыя і незваротныя часы!Колас.[Кастусь] успамінаў мінулае — ужо далёкае і незваротнае, але яно хвалявала яго.Марціновіч.
2. Такі, які не можа развівацца ў адваротным напрамку. Незваротны працэс.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паражня́к, ‑у, м.
Разм. Чыгуначны састаў без грузу; пустыя вагоны, ваганеткі, вазы. Важна было толькі дазнацца, што за эшалон: магчыма, паражняк куды пераганяўся, а можа і з грузам, ды нязначным.Кулакоўскі.Насустрач нагружаным фурманкам спяшаліся паражнякі.Стаховіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)