Verbum

ірвану́ць і (пасля галосных) рвану́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; зак.

1. гл. ірваць.

2. каго-што. Моцна тузануць, рэзка пацягнуць.

І. дзверы.

3. Рэзка скрануцца з месца, рэзкім рухам кінуцца куды-н. (разм.).

Матацыкл ірвануў з месца.

4. што. Пачаць імкліва рабіць што-н. (разм.).

Ірванём усе дружна.

5. каго-што. Падарваць, узарваць што-н. з выбухам.

Ірвануў снарад.

со́ўгаць, -аю, -аеш, -ае; -аны; незак. (разм.).

1. што. Перасоўваць што-н. з месца на месца.

С. сталы з аднаго пакоя ў іншы.

2. што. Соваць, рухаць чым-н. у розных напрамках (звычайна на паверхні).

С. скрынкі.

3. чым. Соваць, поркаць куды-н., у што-н.

С. палкай у гразь.

|| аднакр. саўгану́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́.

|| наз. со́ўганне, -я, н.

ста́лы, -ая, -ае.

1. Які стаў дарослым, дасягнуў поўнага развіцця.

Сталыя мужчыны.

2. Здольны дзейнічаць самастойна, без дапамогі; сур’ёзны.

Арганізатар малады, але с.

3. Вопытны, які дасягнуў майстэрства ў чым-н., які вылучаецца грунтоўнасцю.

С. празаік.

4. Нязменны, разлічаны на доўгі час.

Сталае месца для жылля.

Атрымаць сталае месца работы.

5. Добра, грунтоўна абдуманы.

Сталае рашэнне.

С. вывад.

|| наз. ста́ласць, -і, ж.

за́лежы, -аў.

1. Месца залягання карысных выкапняў (спец.).

З. медзі.

2. Няходкі, заляжалы тавар.

На складах з. тавараў.

|| прым. за́лежны, -ая, -ае (да 1 знач.; спец.).

ко́тлішча, -а, н. (разм.).

1. Месца жыхарства, сяліба.

Ён і цяпер на дзедавым котлішчы сядзіць.

2. перан. Род, сям’я.

Благі хлопец, як і ўсё іх к.

здалёк і здалёку, прысл.

З далёкай адлегласці ці з аддаленага месца, далёкай мясцовасці.

Вёска відаць з.

Пачаць размову з. (перан.: не прыступаючы адразу да сутнасці справы).

вы́гадны, -ая, -ае.

1. Які прыносіць выгаду, карысць.

Выгаднае пагадненне.

2. Які мае перавагу; спрыяльны, добры.

Выгаднае становішча.

Выгаднае месца для будаўніцтва.

|| наз. вы́гаднасць, -і, ж.

вадапо́й, -о́ю, м.

1. Месца на рацэ, возеры і інш., дзе пояць жывёлу і куды прыходзяць піць звяры.

2. Паенне жывёлы вадой.

|| прым. вадапо́йны, -ая, -ае.

во́гнішча, -а, мн. -ы, -ішч і -аў, н.

1. Распаленая куча ламачча, дроў; агонь.

Грэцца каля вогнішча.

2. Месца, дзе гарэў агонь.

|| прым. во́гнішчавы, -ая, -ае.

уе́зд, -а і -у, М -дзе, м.

1. -у, гл. уехаць.

2. -а, мн. -ы, -аў. Месца, праз якое ўязджаюць куды-н.

Пры ўездзе ў вёску.