растра́та, ‑ы, ДМ ‑траце, ж.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. растраціць.
2. Незаконнае расходаванне давераных грошай або маёмасці. Мікодым працаваў крамнікам, а за растрату праседзеў некалькі год у турме. Марціновіч. // Незаконна растрачаныя грошы, маёмасць. Пакрыць растрату.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тарата́йка, ‑і, ДМ ‑тайцы; Р мн. ‑таек; ж.
Разм. Лёгкая на двух колах павозка. Цяжка сказаць, што бацька любіў больш: грошы, якіх у яго на пачатку было, відаць, ніштавата, ці гонар — запрэжаную паркай рысорную таратайку. Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
spieniężyć
зак. ператварыць у грошы, рэалізаваць;
spieniężyć część ubrań — прадаць частку адзення
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
trojak
м.
1. разм. тры грошы (манета);
2. трояк (польскі народны танец)
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
doić
незак.
1. даіць;
2. перан. разм. цягнуць (вымантачваць) грошы з каго
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
вы́еденный в разн. знач. вы́едзены, мног. павыяда́ны;
◊
не сто́ит вы́еденного яйца́ погов. тры гро́шы не варт (не ва́рта), не варт вы́едзенага яйца́.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
падаро́жны
1. прил. доро́жный, путево́й;
2. в знач. сущ. путеше́ственник; пу́тник, стра́нник; прое́зжий, прохо́жий;
3. прил., ист. прого́нный;
~ныя гро́шы — прого́нные де́ньги
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прае́сці сов., в разн. знач. прое́сть;
моль прае́ла сукно́ — моль прое́ла сукно́;
п. гро́шы — прое́сть де́ньги;
іржа́ прае́ла вядро́ — ржа́вчина прое́ла ведро́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
эквівале́нт, -ту м., в разн. знач. эквивале́нт;
гро́шы з’яўля́юцца ўсеагу́льным ~там — де́ньги явля́ются всео́бщим эквивале́нтом;
механі́чны э. цяпла́ — физ. механи́ческий эквивале́нт тепла́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Прах ’цела чалавека пасля смерці’ (ТСБМ, Сл. ПЗБ, ТС), ’пыл’, ’зямля; пагібель’ (Нас.), ’гніллё’ (Ян.), ’мноства, шмат’ (ТС), пра́хі ’малаздольныя, гультаяватыя пачаткоўцы-нячысцікі, якія служаць на пабягушках у іншых нячысцікаў’ (Нік., Няч.). Запазычанне з ц.-слав. прахъ замест усх.-слав. порохъ (гл. Фасмер, 3, 355; ESJSt, 12, 697). Адносна шляхоў запазычання гл. Цвяткоў, Запіскі, 2, 61; Цыхун, Зб. памяці Талстога, 418. Значэнне пра́хі выводзіцца з ’мелкі, дробны’. Ускосная семантычная аналогія ў чэш. prachy ’грошы’, першапачаткова — ’дробныя грошы’ (гл. Махэк₂, 478). Паводле Нікіфароўскага (Нік., Няч., 33), эўфемізм да слова чэ́рці (гл. чорт), параўн. чэш. дыял. prachél ’чорт’. Значэнне ’мноства’ на базе значэння ’пыл’ (’многа, як пылу’). Відаць, не звязана з н.-луж. prach ’толькі што, якраз’, адносна якога гл. Шустар-Шэўц, 2, 1148. Далей гл. порах.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)