Сіга́ла ‘вялікая вязка рыбы’ (Сцяшк. Сл.). Магчыма, да сігаць (гл.) па тыпу нізала < нізаць, што, відаць, перадае перыядычнасць рухаў, параўн. сцябаць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ménge
f -, -n
1) мно́ства, бе́зліч, вялі́кая ко́лькасць, ма́са
2) нато́ўп, збой
éine ~ Ménschen — нато́ўп лю́дзей
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Bíssen
m -s, -
1) кава́лак
ein léckerer ~ — сма́чны кава́лак
2) перан.вялі́кая ўда́ча
3) е́жа, заку́ска
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
◎ По́вадзь (поваць) ’разводдзе, паводка’ (астрав., воран., Сл. ПЗБ), ст.-бел.поводь ’тс’ (Сл. Скар.). Укр.повідь, рус.поводь ’паводка’, польск.powódź ’тс’, чэш., славац.povoden ’тс’, славац.povodie ’басейн ракі’. Ад *po‑ і *vodъ ’водная прастора, шмат вады’ — бязафікснае ўтварэнне са значэннем зборнасці ад вада (гл.), параўн. бегаць ’мноства’ (ТС) ад багацце. Банькоўскі (2, 738) узводзіць да powodzić ’весці’, што сумнеўна з пункту погляду семантыкі. Сюды ж повадзь (поваць) ’многа’ (астрав., воран., Сл. ПЗБ), параўн. укр.повідь ’паводка’, перан. ’безліч’, польск.powódź ’тс’. Перанос паводле падабенства: ’вялікая колькасць вады’ > ’вялікая колькасць чаго-небудзь’. Параўн. яшчэ семантыку ст.-грэч.πέλαγοζ ’мора’, перан. ’акіян (вялікая колькасць), бязмежнасць’.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
у́нікум
(лац. unicum = адзінае ў сваім родзе, незвычайнае)
1) вельмі рэдкі прадмет, вялікая рэдкасць;
2) перан. выключная ў якіх-н. адносінах асоба.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
ха́ртыяж. Charta [´kar-] f -, -s, Charte [´ʃartə] f -, -n;
канстытуцы́йная ха́ртыя Verfássungs¦urkunde f -, -n;
Вялікая ха́ртыя во́льнасцяўгіст. Mágna C(h)árta (libertátum) (лац.);
Атланты́чная ха́ртыя die Atlántikcharta
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
лі́тараж. Búchstabe m -ns, -n;
вялі́кая [загало́вачная] лі́тара gróßer Búchstabe, Gróßbuchstabe m;
мала́я лі́тара kléiner Búchstabe;
лі́тара зако́на der Búchstabe des Gesétzes;
лі́тара ў лі́тару wórtwörtlich, búchstabengetreu
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
мі́са, ‑ы, ж.
Вялікая міска. У хаце на стале было ўжо ўсё гатова для добрай вячэры: стаяла яечня, квашаныя памідоры і ладная міса крупніку.Сабаленка.Кандраціха паставіла пасярод стала вялікую гліняную місу з кіслым малаком.Грахоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Пага́рка ’выгарэлае месца ў тарфяным балоце’, пагаруе ’вялікая прастора выгарэлага торфу’ (Касп.), пагарыны ’выжарыны’ (Сцяшк. Сл.). Да пагарэць < гарэць з розным суфіксальным афармленнем.