*Паначо́та, поночо́та ’цемра, цемната’ (Клім.). Калі лічыць па словаўтварэнню, то гэта аддзеяслоўнае ўтварэнне з суф. ‑ота (гл. Сцяцко, Афікс. наз., 89) ад *паначыць (параўн. укр. поно́чіти ’цямнець вечарам’) і далей да ноч.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Прызо́рніца ’сядзелка’ (Ласт.). Аддзеяслоўнае ўтварэнне ад незафіксаванага *прызо́рваць ’даглядаць’, гл. зо́рыць. Відаць, сюды ж прызо́р ’кампанія’ (ашм., Сл. ПЗБ: “Як вып’я, то шукая прызо́ру”) — метафарычны перанос зневажальнага характару размоўнага значэння прызо́р ’нагляд’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
знішто́жыць, ‑жу, ‑жыш, ‑жыць; зак., каго-што.
Разм. Тое, што і знішчыць. Як скінулі цара, то з воласці прыехаў нейкі чалавек і загадаў усім зніштожыць царскія партрэты... Чарот.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бунта́рства, ‑а, н.
Рэзкае абурэнне, пратэст, якія суправаджаюцца непакорнасцю. Казку дзіўную чуў у юнацтве: Нейкі волат, ці то чарадзей, Стагоддзі правёў у бунтарстве, Каб аздобіць шчасцем людзей. Чарот.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адбраха́цца, ‑брашуся, ‑брэшашся, ‑брэшацца; зак.
Разм. груб. Адгаварыцца, адмовіцца ад чаго‑н.; выкруціцца. — Ідзі сюды, Анэта, а то я адна не адбрашуся, — пачула яна голас суседкі Агаты. Чарнышэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дзя́цельнік, ‑у, м.
Тое, што і дзяцеліна. Скуратовіч, бывала, калі пацягне два разы касой у сябе за гумном, то на цэлую ноч накосіць дзяцельніку ўсёй сваёй жывёле. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пакама́ндаваць, ‑дую, ‑дуеш, ‑дуе; зак.
1. Камандаваць некаторы час.
2. Разм. Загадаць, даць якія‑н. ўказанні; скамандаваць. [Талаш:] — Калі будуць людзі, то чалавек, хто пакамандаваў бы імі, знойдзецца. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рабале́пстваваць, ‑ствую, ‑ствуеш, ‑ствуе; незак.
Весці сябе рабалепна, па-рабску перад кім‑н. Калі Мікіта Лазун ненавідзіць беднату, то ў адносінах да багатых ён гатовы рабалепстваваць, уніжацца. Хромчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
schon
1.
adv
1) ужо́
~ längst — ужо́ (даўны́м) даўно́
2)
~ gut! — до́бра!, няха́й бу́дзе так!
er wird ~ kómmen* — ён напэўна пры́йдзе
das ~, áber… — няха́й так, але́…
wenn es ~ wahr ist, so… — на́ват калі́ гэ́та пра́ўда, то ўсё ж…
es wird ~ stímmen, áber… — пра́ўда то пра́ўда, але́ ж…
wenn ~, dann… — калі́ ўжо, то…
und wenn ~! — ну хоць бы!; ну гэ́та не бяда́!
wenn ~, denn ~ — рабі́ць, дык рабі́ць
2.
prtc жа
nun réde doch ~! — ну гавары́ ж нарэ́шце!
na, mach ~! — паспяша́йся!, пачына́й жа нарэ́шце!
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Дывано́вы, прыметнік ад дыва́н 1 (БРС). Паколькі само слова дыва́н 1 запазычана з польск. мовы, то можна меркаваць, што і прыметнік дывано́вы, які дакладна адпавядае па значэнню і націску польск. dywanowy, таксама запазычанне.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)