жале́зка, ‑і, ДМ ‑зцы, ж.
Разм. уст. Чыгунка (пераважна ў мове партызан у гады Вялікай Айчыннай вайны 1941–1945 гг.). Бацька, знатны мінёр Васіль Яркін, загінуў на «жалезцы». Брыль. Трэба было зацемна перайсці жалевку, а там патруль. Карпюк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зры́нуцца, ‑нуся, ‑нешся, ‑нецца; зак.
Нечакана, з шумам упасці, зваліцца. Адплыў [Стась] далёка-далёка ад вогненнага берага, і там на яго зрынулася вялізная, з дом, хваля. Сабаленка. // перан. Зваліцца, абрушыцца на каго‑н. (пра гора, няшчасце). Гора зрынулася на чалавека.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кі́ншчык, ‑а, м.
Разм.
1. Кінамеханік. — На сходы ў хату-чытальню збіраемся, і кіншчык там часам карціны круціць. Грахоўскі.
2. Тое, што і кіношнік. — Тут нейкія кіншчыкі прыязджалі, два, дні таўкліся. Казалі, што на кіно здымалі наш, калгас. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ко́панка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.
Шырокая выкапаная яма, запоўненая вадой; кар’ер, сажалка. [Жабы] увечары спраўлялі хоры па брудных копанках, там, дзе некалі выбралі торф. Грамовіч. Раманюк выганяе гусей у правулак, нават зрабіў для іх копанку. Савіцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
лама́нцы, ‑аў; адз. ламанец, ‑нца, м.
Абл. Ежа — піражкі або кавалкі скавародніка з кіслага пшанічнага цеста, залітыя канапляным малаком і падсмажаныя. За квасам елі верашчаку, А потым блінчыкі на маку, А там ламанцы, праснакі З пшанічнай добрае мукі. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пабе́гаць 1, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
Бегаць некаторы час. [Хлапчукам] проста хацелася пабегаць па маёнтку там, дзе ўздумаецца. Пальчэўскі. Давялося нямала пабегаць ад вялікага чыгуначнага начальства да малога і наадварот. Корбан.
пабе́гаць 2, ‑ае; зак.
Разм. Стаць цельнай (пра карову).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
папаку́таваць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; зак.
Пакутаваць некаторы час. — Папакутаваў [палонны] небарака гадзінку-дзве і сканаў. М. Ткачоў. — Цяпер галоўнае нам з будоўляю канчаць трэба, — перадумаўшы, гаворыць чалавек. — Гады два пагаруем, папакутуем, а там жыць будзем як лепш не трэба. Скрыган.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
планіро́ўка, ‑і, ДМ ‑роўцы; Р мн. ‑ровак; ж.
Размяшчэнне асобных частак чаго‑н. у адносінах адна да другой. Міхась няўважліва слухаў, як брат гаварыў, што ён хутка паедзе на раён, каб там на месцы заняцца планіроўкай вёскі. Шахавец.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пле́шына, ‑ы, ж.
Тое, што і плех. І толькі там, дзе лугу плешына, рачулкі вузенькую ніць сабой, як кнігаўка, алешына ад сонца хоча засланіць. В. Макарэвіч. Ля самых ног Каваля ляжалі чорныя глыбы дыябазаў з сівымі плешынамі шэрані. Савіцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
расхвалі́ць, ‑хвалю, ‑хваліш, ‑хваліць; зак., каго-што.
Вельмі, не адзін раз пахваліць; высока ацаніць. [Піліп:] — Пойдзем у клуб, пачытаеш, як там цябе ў заводскай насценгазеце расхвалілі. Кулакоўскі. І так расхваліў .. [Іван] сваё царства, што леў адразу згадзіўся ўцякаць з ім. Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)