1. Схуднець, змарнець. Як яна зблажэла! Страшна стала глядзець, якая яна высокая! І твар яе ўчарнеў за тры дні.Чорны.Міроніха за адны суткі страшэнна асунулася, — упалі вочы, зблажэў твар.Гурскі.
2.Абл. Стаць дрэнным, благім; сапсавацца. Галя .. бачыла [позіркі Альбіны] і не магла даўмецца, чаго зблажэў настрой у сяброўкі, чаму яна неяк прымоўкла.Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
здзек, ‑у, м.
1.Дзеяннепаводлезнач.дзеясл. здзекавацца. Партызаны судзілі і каралі паноў за здзек і злачынства над народам.Машара.
2. Злая зневажальная насмешка; зневажальны ўчынак або паводзіны ў адносінах да каго‑, чаго‑н. Пытанне было неразумнае, здзек і насмешка яўныя, але ўсё адно Уладзімір Іванавіч не знайшоў, што адказаць так, каб Пятру стала няёмка.Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ву́сцішна,
Разм.
1.Прысл.да вусцішны. Лёгкі ранішні ветрык калыхаў загоны жыта,.. і яно ільснілася, выгіналася і роўна, вусцішна гуло.Сачанка.
2.безас.узнач.вык. Страшна, жудасна. [Стары:] — І да таго стала вусцішна, апанаваў такі жах, што і выказаць вам нельга.Пальчэўскі.Пасля гэтых успамінаў, цікавых, але звычайных, ідуць такія, ад якіх ажно неяк.. вусцішна.Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
расшту́рхаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.
1. Адштурхнуць усіх, многіх у розныя бакі. Расштурхаў Сцёпка грамаду і бліжэй да стала праціснуўся.Колас.[Лукер’я] расштурхала людзей і ветрам, уляцела ў Піліпаву хату.Сачанка.// Штурхаючы, разбудзіць; раскатурхаць. [Уладзімір Мікалаевіч] пажаваў хлеба з каўбасою, і як кінуўся ў пасцель, адразу ж заснуў моцным сном — ледзь расштурхала Вера Андрэеўна раніцай на работу...Мыслівец.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
скіпе́ць, ‑піць; зак.
1.Разм. Згарэць. Скіпела селішча ў агні — і дом, і сад датла.Непачаловіч.Не стала Рудні і Кандратавіч, Датла скіпела Гарадзішча — І плакаць некаму над стратамі, Над чорным сумам папялішчаў.Гілевіч.
2.перан. Разнервавацца; абурыцца. Раман скіпеў. «Давай яшчэ адну [партыю] згуляем!» — патрабуе. Што ж, выйграў у яго Ляксей і тую.«Вожык».
•••
Скіпець на нажы — загінуць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
1. Зрабіць парожнім, пазбавіўшы ад змесціва. Пакуль мы спаражнілі міску, хмара праскочыла і на дварэ зноў прамянілася ліпеньскае сонца і цалавала спелае жытняе валоссе.Сташэўскі.Міход залпам спаражніў пляшку, вылез з-за стала і выцягнуў за руку Галю. Павёў у другі пакой.Сабаленка.
2.Разм. Выдаліць з арганізма рэшткі ператраўленай ежы. Спаражніць жывот.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шантрапа́, ‑ы, ж.
Разм.лаянк. Пусты, нікчэмны чалавек. Па пероне нейкі тып ходзіць.. Раз прайшоў — на рэйкі плюнуў, другі прайшоў — праз плот у сквер плюнуў. Песню нейкую насвіствае. «Шантрапа!» — думае пра яго Федзя.Нядзведскі./узнач.зб.Толькі час ішоў! І неўпрыкметку Мне [унуку] і Сорамна і прыкра стала Выхваляцца подзвігамі дзеда, Завадзілам быць у шантрапы.Гілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шчабяту́ха, ‑і, ДМ ‑тусе, ж.
1. Птушка, якая безупынна шчабеча. Пяюць яе [песню] шчабятухі расчулена, Дадому вярнуўшыся з выраю.Барадулін.Ластаўка, шчабятуха, Не адлятай, гасці!Лужанін.
2.перан.Разм. Пра жанчыну, дзяўчынку, якая хутка, бесперастанку гаворыць. Гэта яна — мая вясёлая, галасістая шчабятуха Паўлінка сышла са сцэны.. і стала зноў той самай мілай і сур’ёзнай Леначкай.Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
немно́гоесущ. нямша́т што, род. няшма́т чаго́ср.; ма́ла што, род. ма́ла чаго́; нямно́гае, род. нямно́гага ср.;
за немно́гим остано́вкаразг. за малы́м затры́мка;
немно́гого не хвата́ет ма́ла чаго́ не хапа́е;
◊
за немно́гим де́ло ста́ло за малы́м спра́ва ста́ла.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Séine
sub
der ~ [die ~, das ~, die ~n] яго́; пры ўказанні на прыналежнасць да дзейніка: свой (свая́, сваё, свае́)
die ~n — яго́ блі́зкія [ро́дныя]
sie wúrde die ~ — яна́ста́ла яго́ жо́нкай
er hat ímmer das ~ getán — ён заўсёды выко́нваў свой абавя́зак
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)