majątkowy

majątkow|y

маёмасны;

podatek ~y — маёмасны падатак;

cenzus ~y — маёмасны цэнз;

prawo ~e — маёмаснае права;

wspólnota ~а — маёмаснае супольніцтва

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

wyszynk, ~u

м. продаж на разліў (спіртных напіткаў);

restauracja z ~iem — рэстаран, які мае права прадаваць спіртныя напоі на разліў

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

powszechny

powszechn|y

усеагульны;

~e, równe i bezpośrednie prawo wyborcze — усеагульнае, роўнае і прамое выбарчае права;

~e nauczanie — усеагульнае навучанне

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

гарла́сты, ‑ая, ‑ае.

Разм. З гучным крыклівыя голасам; галасісты. Спяваў гарласты певень, адзін перад другім захлёбваліся брэхам сабакі. Васілевіч. Кожны дзень на дварэ школы высокі гарласты афіцэр муштраваў салдат, якія ахоўвалі майстэрню. Пятніцкі. // Які любіць пакрычаць, паспрачацца. [Дзяк] быў крыклівы, гарласты і сваё права бараніў з такім жарам, што толькі Тарас Іванавіч Шырокі, стукнуўшы кулаком-малатком перад носам Памахайліка, наводзіў на яго страх і змушаў заціхаць. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

інкарпара́цыя, ‑і, ж.

1. Кніжн. Далучэнне, уключэнне ў свой склад чаго‑н. Інкарпарацыя новых абласцей.

2. У юрыспрудэнцыі — сістэматызацыя выдадзеных у розны час законаў у алфавітным, храналагічным парадку ці па асобных галінах права без унясення змен у іх змест. Інкарпарацыя дзеючых законаў БССР.

3. У лінгвістыцы — спосаб сінтаксічнай сувязі паміж словамі, пры якім галоўны член словазлучэння зліваецца з залежнымі членамі ў фанетыка-марфалагічны комплекс, аналагічны слову.

[Лац. incorporatio.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

манда́т, ‑а, М ‑даце, м.

1. Дакумент, які пацвярджае тыя або іншыя правы і паўнамоцтвы прад’яўніка. Дэпутацкі мандат. □ [Мілоўскі] заявіў, што ён хоча быць у ліку мабілізаваных [на харчразвёрстку], на што і атрымаў згоду. Як нарада скончылася, Мілоўскі ўзяў мандат і пайшоў дадому. Галавач.

2. Права кіраваць былой калоніяй Германіі або некаторай часткай тэрыторыі былой Асманскай імперыі, якое давалася Лігай нацый пасля першай сусветнай вайны краінам-пераможцам.

[Лац. mandatum — даручэнне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

самадзяржа́ўе, ‑я, н.

Манархічная форма праўлення ў Расіі, пры якой манарху належала вярхоўнае права ў заканадаўстве, у вярхоўным кіраванні і вышэйшым судзе. Палітычныя мэты заключаліся ў вызваленні ўсіх народаў Расіі ад іга самадзяржаўя, прыгонніцтва, бяспраўя, паліцэйскага самавольства. Ленін. // Царскі ўрад. Царскае самадзяржаўе. □ Беларускае сялянства.. было незадаволена царскім маніфестам ад 19 лютага 1861 года, яно адказвала на яго шматлікімі выступленнямі супраць памешчыкаў і самадзяржаўя. Ларчанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

філармо́нія, ‑і, ж.

Установа, якая займаецца арганізацыяй канцэртаў і прапагандай музычнай культуры. Атрымаўшы права запрасіць у 1960 годзе адзін з лепшых калектываў СССР на святкаванне 950‑годдзя свайго горада, Яраслаўская філармонія запрасіла нашу капэлу. «Звязда». У 1932 годзе адкрыліся кансерваторыя, вялікі сімфанічны аркестр пры радыёкамітэце, філармонія і інш. «Беларусь». Доўга стаяў.. [танк] на Камароўскай развілцы, прыкладна насупраць таго месца, дзе цяпер узвышаецца будынак Дзяржаўнай філармоніі. Беразняк.

[Ад грэч. philos — сябар і harmonia — гармонія, музыка.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прэтэндэ́нт

(фр. prétendant, ад лац. praetendens, -ntis = які дамагаецца)

асоба, якая дамагаецца права на што-н. (напр. п. на вакантную пасаду).

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

grant

[grænt]

1.

v.t.

1) дава́ць о́е, пра што про́сяць); дазваля́ць

to grant scholarship (permission) — даць стыпэ́ндыю (дазво́л).

2) прызнава́ць праўдзі́вым; згаджа́цца, прызнава́ць слу́шнасьць

3) узнагаро́джваць, надава́ць (правы́, прывіле́і); афіцы́йна перада́ць каму́ маёмасьць

2.

v.i.

згаджа́цца на што

3.

n.

1) атрыма́нае пра́ва (прывіле́й, зямля́), грашо́вая дапамо́га; стыпэ́ндыя, дата́цыя, субсы́дыя f.

2) прызна́ньне, нада́ньне (пра́ва); перада́ча f. (маёмасьці)

- take for granted

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)