Verbum

местачко́вы гл. мястэчка.

ме́сца, -а, мн. -ы, -аў, н.

1. Прастора, якая занята або можа быць занята кім-, чым-н., дзе што-н. адбываецца або размяшчаецца.

Перасоўваць з месца на месца.

Рабочае м.

Ні з месца!(не рухацца!).

2. Участак на зямной паверхні, мясцовасць.

Маляўнічае м.

3. перан. Становішча, якое займае хто-н. (у спорце, грамадскім жыцці, навуцы і пад.).

Заняць першае м. ў спаборніцтве.

4. Служба, работа, пасада.

Вакантнае м.

5. Урывак, частка літаратурнага, мастацкага або музычнага твора.

Самае цікавае м. ў рамане.

6. Адзін прадмет багажу (спец.).

Здаць у багаж тры месцы.

◊

Балючае месца — пра тое, што ўвесь час хвалюе, мучыць.

Да месца — якраз калі трэба, дарэчы.

Душа не на месцы — пра адчуванне трывогі, непакою.

На месцы — там, дзе што-н. адбылося ці будзе адбывацца.

Не знаходзіць (сабе) месца — быць у стане крайняй трывогі.

Паставіць каго-н. на сваё месца — збіць пыху з каго-н., зрабіць рэзкую заўвагу каму-н. пра нясціплыя паводзіны.

Пустое месца (разм., неадабр.) — пра чалавека, ад якога няма ніякага толку.

Таптацца на месцы (разм., неадабр.) — не рухацца наперад.

Цёплае месца (разм.) — аб даходнай службе.

|| памянш. ме́сцейка, -а, н. (да 1 і 2 знач.).

месца...

Першая састаўная частка складаных слоў са знач.: які мае адносіны да месца (у 1 знач.), напр.: месцажыхарства, месцазнаходжанне, месцапражыванне, месцаразмяшчэнне.

месцажыха́рства, -а, н.

Месца, дзе хто-н. пастаянна жыве.

месцазнахо́джанне, -я, н.

Месца, дзе хто-н. знаходзіцца.

ме́сцам, прысл.

Тое, што і месцамі.

ме́сцамі, прысл.

У некаторых месцах, дзе-нідзе.

Дарога м. няроўная.

месцанараджэ́нне, -я, н.

Месца, дзе нарадзіўся хто-н.; радзіма каго-н.

М.

Цішкі Гартнага.

месцапрабыва́нне, -я, н. (афіц.).

Месца, у якім хто-н. часова знаходзіцца або пастаянна жыве.

ме́сці, мяту́, мяце́ш, мяце́; мяцём, мецяце́, мяту́ць; мёў, мяла́, мяло́; мяці́; ме́цены; незак., што.

1. Ачышчаць якую-н. паверхню ад смецця, пылу венікам, мятлой, шчоткай і пад.

М. палогу.

М. вуліцу.

2. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). 3 сілай гнаць, пераносіць што-н. з месца на месца.

Вецер мяце лісце.

Пачало м. (безас.).

|| зак. падме́сці, -мяту́, -мяце́ш, -мяце́; -мяцём, -мецяце́, -мяту́ць; падмёў, -мяла́, -мяло́; -мяці́; -ме́цены (да 1 знач.).