прыгрэ́ць сов., прям., перен. пригре́ть;

пад паўдня́ ~рэ́ла со́нца — к полу́дню пригре́ло со́лнце;

п. сірату́ — пригре́ть сироту́;

◊ п. змяю́ на (сваі́х) грудзя́х — пригре́ть змею́ на (свое́й) груди́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

альбара́да

(ісп. alborada = ранішняя песня)

1) песня іспанскіх пастухоў у гонар усходу Сонца;

2) характэрны для Іспаніі ранішні канцэрт на адкрытым паветры, аналагічны вячэрняму канцэрту (гл. серэнада 2).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

каро́на

(польск. korona, ад лац. corona)

1) каштоўны галаўны ўбор — сімвал улады манарха;

2) перан. улада манарха (прыняць карону);

3) светлы арэол вакол Сонца, бачны ў час зацьмення.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

маркі́за

(фр. marquise)

1) жонка або дачка маркіза;

2) навес над акном, дзвярамі, балконам для засцярогі ад сонца;

3) штора на акно або дзверы, якая апускаецца зверху ўніз.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

пасі́вераць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.

Абветрыцца; патрэскацца ад ветру, сіверу. Увесь дзень пякло сонца, па небе хадзілі пуховыя воблакі, у байцоў пасівералі губы. Гурскі. Твар быў шорсткі; пасівераў; патрэскаліся вусны — да іх было не даткнуцца. Пташнікаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прапылі́ць, ‑пылю, ‑пыліш, ‑пыліць; зак.

Разм. Праехаць, прайсці, падняўшы клубы пылу. Пакацілася ўжо за лес сонца, даўно прапылілі, прамычалі па вёсцы статкі. Сачанка. У ліпені 1944 года па вуліцах вёскі Іржышча прапыліла чорная бліскучая эмка. «Маладосць».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

жыватво́рны, ‑ая, ‑ае.

Які дае жыццё, аднаўляе сілы, ажыўляе. Жыватворнае летняе сонца. □ А пройдзе ноч, жыватворная летняя ноч, — ізноў усё ажывае, зелянее. Кулакоўскі. // перан. Спрыяльны, дабратворны, плённы. Жыватворныя ідэі рэвалюцыі атрымліваюць новыя і новыя перамогі. «ЛіМ».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

расчы́сціцца, ‑ціцца; зак.

Стаць чыстым, свабодным ад чаго‑н. Неба ўгары расчысцілася. Цяпер і без ліхтарыка добра відны былі і дарога, і сцежка ля яе. Кудравец. / у безас. ужыв. — Перад вечарам расчысцілася і высвеціла сонца. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

санцапёк, ‑у, м.

Месца, дзе моцна прыпякае сонца. На санцапёку даспяваюць вішні І на шчацэ густога соку след. Грахоўскі. Заўважыла [Лёля] на грудочку за дарогай, на самым санцапёку, кусты рамонку, якія ўжо расцвілі, і вельмі здзівілася. Алешка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

форт, ‑а, М ‑рце; мн. фарты, ‑оў; м.

Асобнае ўмацаванне ў сістэме крапасных збудаванняў; невялікая крэпасць. Устала сонца над шырокім Бугам. У люстры хваль адбіліся жыты І воблакі, што праплываюць цугам, І крэпасці разбітыя фарты. Танк.

[Фр. fort.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)