Гу́шча ’гушча’, гушча́р ’гушча’. Прасл.*gǫšča ’гушча’ (у розных значэннях: ’лес’, ’асадак’). Агляд форм гл. у Трубачова, Эт. сл., 7, 89–90. Гл. яшчэ Фасмер, 1, 479. Зыходнае *gǫstja (ад прыметніка *gǫstъ ’густы’).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Про́цераб ’месца, дзе высечаны лес; расцярэблены кусты’ (слаўг., Яшк.), про́церэб, про́тэрэб, про́терэб ’тс’ (Выг.; лук., Шатал.), ст.-бел.протеребокъ ’раскарчаванае месца; працярэблены ўчастак лесу’ (Ст.-бел. лексікон). Да церабіць (гл.), параўн. яшчэ выцераб.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
hew
[hju:]
v.t.
1) сячы́(сяке́рай, мячо́м); расьсяка́ць
2) абчэ́сваць (бервяно́); высяка́ць (з ка́меня, ма́рмуру)
to hew down — сьсяка́ць (дрэ́ва); высяка́ць (лес)
•
- hew one’s way
- hew to
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
межыто́ка, ‑і, ДМ ‑тоны, ж.
Абл. Мокрая дарога паміж двума азёрамі ці балотамі; дарога, якая злучае два возеры ці балоты. Алесь перайшоў уброд межытоку і заглыбіўся ў лес.Караткевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нагле́дзець, ‑джу, ‑дзіш, ‑дзіць; зак., каго-што.
Уважліва наглядаючы, заўважыць, знайсці; прыгледзець з якой‑н. мэтай. Яшчэ ідучы ў лес, нагледзеў сабе мясціну дзядзька Марцін, дзе дроў было многа.Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нерво́знасць, ‑і, ж.
Уласцівасць і стан нервознага; хваравітая раздражненасць. Але Даніла прыкмеціў усё-такі і ліхаманкавы бляск вачэй хлопчыка, і хваравітую нервознасць рухаў.Мехаў.Лес супакойвае, разганяе трывогу, нервознасць.Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
жаўце́цца, ‑еецца; незак.
Тое, што жаўцець (у 1 знач.). З двух бакоў паўкругам рос тут хвойны лес, з аднаго боку праходзіў Нясвіжскі гасцінец, і за ім жаўцеліся аўсяныя палеткі.Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
фітацэно́з
(ад фіта- + -цэноз)
сукупнасць відаў раслін на тэрыторыі з больш-менш аднароднымі кліматычнымі, грунтавымі і іншымі ўмовамі, што знаходзяцца ў складаных узаемаадносінах як паміж сабой, так і з навакольным асяроддзем (напр. сасновы лес, дуброва і г. д.).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
Лысну́шкі ’яблыкі з дзічкі’ (Касп.). Да лес (гл.). Утворана ад лясны і суфікса ‑ушк‑і. Параўн. барыс.лясоўка ’дзікая яблыня’ (Сл. ПЗБ). Ацвярдзенне л‑ адбылося пад уплывам лысы (дзікія яблыкі могуць мець крапінкі-лысінкі).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ *Мяжу́ха, брэсц.мыжу́ха ’сасна, якая расце на адкрытым месцы’ (Сл. ПЗБ). Сёння успрымаецца як роднаснае да мяжи (гл.). Аднак можна меркаваць, што гэта старажытны балтызм. Параўн. літ.medis, лат.mezs ’лес’. Гл. таксама межаву́ха.