пара́дны

I в разн. знач. пара́дный;

~нае шэ́сце — пара́дное ше́ствие;

~ная фо́рма — пара́дная фо́рма;

п. вы́гляд — пара́дный вид

II: п. за́піс ист. поря́дная за́пись;

~ная гра́мата — ист. поря́дная гра́мота

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Áufzug

m -(e)s, -züge

1) шэ́сце, працэ́сія

2) акт, дзе́я (у п’есе)

3) пад’ёмнік, ліфт

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

пацягну́цца

1. (па што-н.) die Hand nach etw. (D) áusstrecken;

2. (пра абоз, шэсце і пад.) zíehen* vi (s);

3. (пра час) vergéhen* vi (s), sich hínziehen*;

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

пампе́зны

(фр. pompeux, pompeuse, ад лац. pompa = урачыстае шэсце)

разлічаны на знешні эфект, пышны, урачысты (напр. п-ая сустрэча, п-ыя прамовы).

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

ГО́ЦАЛІ (Gozzoli) Беноца

(сапр. ды Лезе ды Сандра; di Lese di Sandro; 1420, г. Фларэнцыя, Італія — 1497),

італьянскі жывапісец эпохі ранняга Адраджэння. Вучыўся ў Л.Гіберці і Анджэліка. Працаваў у Фларэнцыі, Пізе і інш. гарадах Італіі. У вял. фрэскавых цыклах (сцэны з жыцця св. Аўгусціна ў царкве Сант-Агасціна ў Сан-Джыміньяна, 1463—67; фрэска «Шэсце вешчуноў» у капэле палаца Медычы-Рыкардзі ў Фларэнцыі, 1459) спалучаў паэт.-казачную, па сутнасці свецкую трактоўку сюжэтаў і тонкасць жывога назірання з «дывановасцю» кампазіцыі, умоўнасцю прасторавых вырашэнняў, дэкар. маляўнічасцю каларыту.

Літ.:

Padoa Rizzo А. B.Gozzoli pittore fiorentino. Firenze, 1972.

т. 5, с. 374

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

жало́бны

1. tráurig, Tráuer-;

жало́бны мі́тынг Gedénkstunde f -, -n, Tráuerstunde f;

жало́бнае шэ́сце Tráuerprozession f -, -en, Tráuerzug m -(e)s, -züge;

жало́бны марш Tráuermarsch m -(e)s, -märsche;

2. (сумны, тужлівы) tráurig, léidvoll

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

пара́дный в разн. знач. пара́дны;

пара́дное ше́ствие пара́днае шэ́сце (пара́дная працэ́сія);

пара́дный смотр пара́дны агля́д;

пара́дная фо́рма пара́дная фо́рма;

пара́дный костю́м пара́дны касцю́м (гарніту́р);

пара́дный вид пара́дны вы́гляд;

пара́дный ход пара́дны ход;

пара́дная сторона́ де́ла пара́дны бок спра́вы.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

маніфеста́цыя

(фр. manifestation, ад лац. manifestare = рабіць яўным, паказваць)

1) масавае вулічнае шэсце для выражэння салідарнасці або пратэсту;

2) разм. дзеянне каго-н., якое выяўляе яго адносіны да каго-н., чаго-н.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

Пахо́д 1 ’перамяшчэнне атрада з пэўнымі мэтамі’, ’ваенныя дзеянні’ (ТСБМ, Шат.), ’бойкае месца, дзе ходзяць і ездзяць’ (слаўг., Яшк.), пахады́ ’дарогі, сцежкі’ (гл.). Укр. похід ’шэсце’, ’паходка’, рус. поход ’рух войска’, ’кампанія’, ’ход касяка рыб’, ’лёт пчалы’, ст.-рус. походъ ’вайна’, ’выступленне на вайну’, ’выхад на лоўлю рыбы’, польск. pochód ’паход, марш’, працэсія’, ’рад, ланцуг, смуга’, ’крок’, ’паходня, дошка на плыце’, н.-луж. pochod ’паходжанне, эвалюцыя’, ’марш’, в.-луж. pochod ’марш’, чэш., славац. pochod ’тс’, ’паходны рух’, ’шэсце’, ’працэс’, славен. pohòd ’марш’, ’адведзіны, візіт’, серб.-харв. по̀ход ’тс’, ’ад’езд, выезд, выхад’, макед., балг. по́ход. Прасл. poxodъ ’апраўленне, выхад, выезд’ < poxoditi. Да па‑ < прасл. po‑ (са значэннем пачатку дзеяння) і хадзі́ць (гл.). На бел. тэрыторыі па‑ набыло значэнне ’паступовае запаўненне пэўнай плошчы дзеяннем’.

Пахо́д 2 ’невялікі лішак (у вадзе, суме, ва ўзросце)’, тураў. похо́д ’тс’ (ТСБМ, Яруш., Шат., ТС). Укр., рус. поход ’тс’. Усходнеславянскае. Да паходзіць ’выходзіць з чаго-небудзь’ > ’выходзіць з лішкам’. Іншае развіццё значэння ’выходзіць з чаго-небудзь, аднекуль’, параўн. у бел. паходзіць ’мець падабенства, быць родам адкуль-небудзь’ (Сл. ПЗБ; КЭС, лаг.), похо́дзіць ’тс’ > похо́джы ’падобны’ (ТС), ’належаць паводле нараджэння да якога-небудзь класа, нацыі’, ’узнікаць, утварацца’ (ТСБМ). Да першага значэння паходзіць ’выходзіць з чаго-небудзь’ і суадноснага з ім паход ’лішак’ можна прывесці паралель з літ. pértekėti ’працякаць’, ’перацячы, пераліцца’, pértekti ’мець у дастатку, удосталь’ і per̃teklius ’лішак’, у той час як літ. atliekà, ãtliekas, atlaikà, liẽkana ’лішак’ суадносяцца з lìkti ’заставацца, пакідаць’, якое (як і бел. лі́шак < прасл. lixъ) узыходзіць да і.-е. *leik​u̯‑so‑ ’пакідаць’ (Трубачоў, Эт. сл., 15, 91).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

zamykać

незак.

1. закрываць; зачыняць; замыкаць; завяршаць; заканчваць; заключаць;

zamykać pochód — замыкаць шэсце;

2. закрываць; ліквідаваць; выключаць;

zamykać na co oczy — заплюшчваць вочы на што;

гл. zamknąć

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)