сфагні́ды
(н.-лац. sphagnidae)
падклас лістасцябловых імхоў; пашыраны па ўсім зямным шары, прадстаўлены адзіным родам сфагнум; сфагнавыя імхі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
шар, ‑а; мн. шары, ‑оў; м.
1. У матэматыцы — геаметрычнае цела, якое ўтворана вярчэннем круга вакол свайго дыяметра. Паверхня шара. Плошча шара. Радыус шара.
2. Прадмет, які мае такую форму. Більярдны шар. □ Каляровыя шары Пралятаюць угары, Як за птахам птах у вырай. А. Александровіч.
3. Уст. Прадмет такой формы для галасавання, а таксама сам голас за або супраць. Пытанне аб дапушчэнні Скарыны да экзаменаў было вырашана, па прапанове Мусаці, балатыроўкай шарамі. Алексютовіч. Вежа ўзяў шар першы. Памарудзіў і, схіліўшы сівую галаву, апусціў яго ў белую палову урны. Караткевіч.
•••
Зямны шар — планета Зямля.
Паветраны шар — а) сферычны аэрастат; б) дзіцячая цацка ў выглядзе абалонкі, напоўненай паветрам або газам, лягчэйшым за паветра.
Чорны шар — выбарчы шар, які азначае: «супраць абрання».
Пробны шар — а) (уст.) шар, які выпускаецца для выпрабавання ўмоў палёту; б) пра які‑н. учынак, прыём, пры дапамозе якога імкнуцца высветліць што‑н.
Хоць шаром пакаці гл. пакаціць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
эўрыхо́рны
(ад эўры- + гр. choreo = распаўсюджваюся);
э-ыя жывёлы — жывёлы, якія маюць шырокую экалагічную амплітуду, пашыраны па ўсім зямным шары.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
прыгну́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак., каго-што.
Нагнуць, нахіліць; трохі сагнуць. Саўка, сутулаваты высокі мужчына, прыгнуў галаву ў дзвярах і выйшаў на двор. Федасеенка. Старасць прыгнула яго .. стан і кінула на твар і на высокі лоб цэлую сетку маршчын. Колас. // Сагнуўшы, нахіліць да чаго‑н. [Рыльскі] каменем убіў два цвікі, прыгнуў іх, і падлога зноў мела свой сапраўдны выгляд. Чорны. Як шары, Паліліся антонаўкі І да долу прыгнулі сады. Броўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гетэрабазідыяміцэ́ты
(н.-лац. heterobasidiomycetidae)
падклас базідыяміцэтаў, для якога характэрны складаныя, шматклетачныя базідыі пашыраны па ўсім зямным шары; пераважна сапратрофы, некаторыя — паразіты раслін.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
гастэраміцэ́ты
(н.-лац. gasteromycetes)
група базідыяльных грыбоў падкласа холабазідыяміцэтаў з замкнёнымі пладовымі целамі; пашыраны па ўсім зямным шары; пераважна сапратрофы, некаторыя — паразіты раслін.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
дыскаміцэ́ты
(н.-лац. discomycetiidae)
група сумчатых грыбоў падкласа эўаскаміцэтаў з пладовымі целамі апатэцыямі, пашыраны па ўсім зямным шары; пераважна сапратрофы, некаторыя — паразіты раслін.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
пірэнаміцэ́ты
(н.-лац. pyrenomycetiidae)
група сумчатых грыбоў падкласа эўаскаміцэтаў з пладовымі целамі перытэцыямі; пашыраны па ўсім зямным шары; пераважна сапратрофы, некаторыя — паразіты раслін.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
ВЯ́ЗАЎ Анатоль Міхайлавіч
(24.4.1910, г. Гомель — 5.8.1986),
артыст цырка. Засл. арт. Беларусі (1964). У цырку з 1927, артыст Саюздзяржцырка. Акрабат, скакун, дывановы клоун у масцы Чарлі Чапліна. Вынаходнік і асн. выканаўца арыгінальнага гімнастычнага нумара — паветранага палёту без сеткі з амартызатарам, у якім спалучалася майстэрства гімнаста і коміка. Здымаўся ў фільмах «Два-Бульдзі-два», «Цырк», «Дзяўчынка на шары».
т. 4, с. 340
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ліхта́р, ‑а́, м.
1. Асвятляльны прыбор з крыніцай святла ў шкляным шары або футарале са шклянымі сценкамі. Вулічны ліхтар. Электрычны ліхтар. □ Вільготны туман засцілаў вуліцы, і ў ім цьмяна свяціліся ліхтары. Хадкевіч. Міканор Іванавіч апрануў ватоўку і пачаў запраўляць ліхтар. Даніленка.
2. перан. Разм. Сіняк, кровападцёк (на твары, пад вокам). Пераноссе распухла і пасінела, а пад вачыма з’явіліся страшныя фіялетавыя «ліхтары». Карпюк.
3. Шкляны праём у даху для натуральная асвятлення памяшкання (звычайна прамысловага), а таксама зашклёны выступ у будынку.
[Ад ням. Licht — святло.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)