цемнатва́ры, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае смуглявы, цёмны твар.

2. Які мае колер твару, уласцівы негроіднай расе.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

цьмя́ны, -ая, -ае.

1. Ледзь прыкметны, ледзь бачны; няяркі (пра святло, агонь і пад.).

2. Цёмны, пацямнелы.

Цьмянае неба.

3. перан. Без бляску, невыразны (пра вочы, погляд).

4. перан. Без яснага, выразнага сэнсу; незразумелы.

Цьмяная фармулёўка.

|| наз. цьмя́насць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

дзёгаць, -гцю, м.

Цёмны смалісты вадкі прадукт, які атрымліваецца шляхам сухой перагонкі дрэва, торфу або каменнага вугалю.

Змазаць боты дзёгцем.

◊

Лыжка дзёгцю ў бочцы мёду — пра што-н. малое, здольнае атруціць, сапсаваць вялікае.

|| прым. дзёгцевы, -ая, -ае і дзягця́рны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

dingy

[ˈdɪndʒi]

adj.

цёмны, бру́дны, заку́раны, змро́чны

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

БАСТО́Н

(ад назвы г. Бостан у ЗША),

высакаякасная тонкая шарсцяная тканіна з грабеннай мерыносавай кручанай пражы, мае дробныя рубчыкі з нахілам. Выпускаецца пераважна афарбаванай у цёмны колер. З бастону шыюць касцюмы, паліто.

т. 2, с. 342

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

сабалі́ны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да собаля. Сабаліны запаведнік.

2. Нар.-паэт. Густы, цёмны, шаўкавісты (пра бровы). Сабаліныя бровы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

цёмна... (а таксама цемна...).

Першая састаўная частка складаных слоў, якая адпавядае па значэнню слову «цёмны» (у 2 знач.), напрыклад: цёмнавалосы, цёмналісцёвы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

sombre [ˈsɒmbə] adj.

1. цёмны; змро́чны;

a somb re day пахму́рны дзень

2. пану́ры;

a sombre look пану́ры по́гляд

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

неасве́тлены, ‑ая, ‑ае.

Які не мае асвятлення; цёмны. У невялікім, неасветленым пакоі былі двое — Суздалеў і гаспадыня, яшчэ зусім маладая жанчына. Чыгрынаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прашалясце́ць, ‑ляшчу, ‑лясціш, ‑ляссціць; зак.

Утварыць шалясценне. Лісце прашалясцела. □ Раптам прашалясцелі крыл[ы], цёмны цень мільгануў над вуліцай — паляцеў да крыніц бусел. Лупсякоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)