Verbum

анлайнавы слоўнік

gild

[gɪld]

v.t.

залаці́ць

а) пакрыва́ць пазало́тай

б) фарбава́ць у залаці́сты ко́лер

в) informal прыхаро́шваць, прыкра́шваць

gild the pill — падсаладзі́ць го́ркую пілю́лю

[gɪld]

гл. guild

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

малява́ць

(польск. malować, ад с.-в.-ням. mālen)

1) перадаваць прадметы на плоскасці пры дапамозе фарбаў (напр. м. пейзаж);

2) фарбаваць (напр. м. сцены);

3) перан. расказваць або апісваць што-н.; мысленна падаваць у якіх-н. вобразах, формах (напр. м. карціны жыцця).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

Малява́ць ’рысаваць фарбамі’, ’фарбаваць’, ’апісваць’, ’абгаворваць (перад людзьмі)’ (ТСБМ, Нас., Касп., Грыг., Сл. ПЗБ), драг. малюваты ’мазаць алоўкам абы-што’ (З нар. сл.), ’выяўляць’ (Яруш.), ст.-бел. малевати, малиовати ’маляваць’ запазычана са ст.-польск. malować ’тс’, якое са ст.-в.-ням. mâlôn ’тс’, с.-в.-ням. mâlen, ням. malen (Чартко, Бел. лінгв. зб., 151; Жураўскі, Бел. мова, 63; Піўтарак, Бел. лекс., 134; Булыка, Запазыч., 196). Сюды ж маляванне ’жывапіс’ (Нас.), ’фарбаванне’ (смарг., Сл. ПЗБ), ’шыльда’ (Яруш.), маляваненькі ’прыгожы’ (Нас.), малява́цца ’быць паслухмяным’ у выразе: …Коб ты и малёваўся… ’Рабі што хочаш, але не будзе па-твойму’, драг. малёва́тысь ’тс’ (ТС, КЭС).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

black³ [blæk] v.

1. BrE байкатава́ць (справу, пачынанне і да т.п.) у знак пратэ́сту або́ ў падтры́мку забасто́ўкі

2. чарні́ць, фарбава́ць у чо́рны ко́лер

3. ваксава́ць (абутак)

black out [ˌblækˈaʊt] phr. v.

1. часо́ва стра́ціць прыто́мнасць

2. зацямні́ць або́ пагасі́ць святло́

3. выкрэ́сліваць (пра цэнзуру)

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

stain² [steɪn] v.

1. пэ́цкаць; пэ́цкацца; пля́міць; псава́ць; псава́цца;

stuff that doesn’t stain easily няма́ркі матэрыя́л

2. fml га́ньбіць, псава́ць (рэпутацыю, імя і да т.п.);

stained with vice по́ўны зага́н

3. фарбава́ць, мары́ць (драўніну), прапі́тваць (падлогу);

He stained the wood dark brown. Ён прамарыў драўніну карычневай фарбай.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

paint

[peɪnt]

1) фа́рба f.

2) румя́ны pl. only. (касмэ́тыка для тва́ру)

1) фарбава́ць (дом, ткані́ну, ву́сны)

2) малява́ць, піса́ць (карці́ну)

3) апі́сваць, во́бразна прадстаўля́ць сло́вамі

•

- paint black

- paint bright

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

stain

[steɪn]

1) пля́ма f.

2) пля́ма f., цень -ю m., га́ньба f. (на рэпута́цыі)

3) фа́рба f.; каляро́вы пако́ст

v.t.

1) пля́міць, запля́мваць

2) га́ньбіць, зьнеслаўля́ць (рэпута́цыю)

3) фарбава́ць, афарбо́ўваць

to stain a microscopic specimen — афарбава́ць мікраскапі́чны прэпара́т

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

чарні́ць, чарню, чэрніш, чэрніць; незак.

1. што. Рабіць чорным; фарбаваць у чорны колер. Сам думаю пра Ніну: як яна будзе прыбіраць мой пакойчык, глядзецца ў люстэрка і чарніць бровы ці прычэсваць валасы... Мыслівец. // Забруджваючы дымам, куродымам, чадам і пад., рабіць чорным што‑н. Два коміны цеплавой электрастанцыі дымам чарнілі шэрае неба. Грамовіч.

2. перан.; каго-што. Няславіць, ганьбаваць, прадстаўляць у дрэнным выглядзе каго‑, што‑н. Адзін толькі кульгавы Базыль, сусед іхні, заўсёды чарніў Алёшку перад людзьмі. Якімовіч. «Які ж ты кусачы, — прыслухоўваючыся да .. фальцэту [Барабанава], не без злосці думаў Рудчанка. — Усё чэрніш. Хочаш паказаць, што ў нас усё дрэнна». Сіўцоў.

3. што. Пакрываць чэрню ². Чарніць сярэбраныя вырабы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Сурма́ ₁ ’хімічны элемент’, ’чорная фарба для валасоў, броваў і пад.’, сурмі́ць ’фарбаваць сурмой’ (ТСБМ). Праз рус. сурьма ’тс’ з цюркскіх моў, параўн. тур., крым.-тат. sürmä ’сурма’ ад sür ’фарбавальнік’, тат. sørmä ’сурма’; гл. Фасмер, 3, 809 (з літ-рай). У народнай мове не распаўсюджана, параўн. іншыя назвы: антымон ’сурма’ (Некр. і Байк.), антымонія ’тс’ (Ласт.), параўн. таксама анцімонія, гл.

Сурма́ ₂ ’старажытны народны музычны інструмент у выглядзе доўгай драўлянай трубы’ (ТСБМ), су́рма ’духавая труба’ (ЭШ), ’морда’ (Сл. рэг. лекс.), сурма́ч ’сігналіст, які падае сігнал сурмою, грае на сурме, трубач’ (ТСБМ), ст.-бел. сурма ’духавы музычны інструмент’ (Ст.-бел. лексікон), сурмач ’трубач’ (там жа). Укр. сурма́, рус. сурна́ ’тс’, славац. surma, surmita ’труба пастухоў авец’. Бел. сурма запазычана ў сярэдзіне XVII ст. са ст.-польск. surma (XVI ст.), якое праз тур. surna з пярс. sūmāj ’святочная флейта’ (Булыка, Лекс. запазыч., 167). Гл. таксама ЕСУМ, 5, 480; Брукнер, 526; SWO, 714.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Смя́дзіць (сьмя́дзіць) ‘чадзіць, дыміць’ (Бяльк.), ‘рабіць смуглым’ (Стан.), сюды ж смя́ды (сьмя́ды) ‘чарнявы, смуглы’ (там жа), засмя́дзіць ‘абпаліць’ (Бяльк.), ст.-бел. смѣдыи, смедыи ‘пачарнелы, смуглы’: смеда есмъ, понеже ожьгло мѧ солнъце (Скарына; Карскі 2-3, 476), смядость ‘чарната, смугласць’ (Ст.-бел. лексікон), смѧдъ ‘пачарнелы, смуглы’ (Альтбаўэр), Смядынь — рака ў Смаленскай вобл. (Ст.-бел. лексікон). Параўн. укр. дыял. сня́діти ‘плеснявець, пакрывацца сліззю’, сни́діти ‘выцвітаць; рабіцца брудным, іржавым’, рус. Смедва, Смедовка — назвы рэк у Тульскай і Разанскай губ., польск. śniedzieć ‘пакрывацца вокіслам медзі’, старое śmiady ‘смуглы’, чэш. snědý ‘смуглы’, старое smědý ‘цёмна-карычневы’, славац. snedý ‘тс’, славен. smẹ̑d ‘тс’, серб.-харв. сме̏ђ ‘карычневы, кары; смуглы, гнеды’. Прасл. *směditi, *smědъ(jь), роднаснае гоц. bi‑smeiten ‘запляміць, пэцкаць’, ст.-в.-ням. smīzan ‘фарбаваць, мазаць; біць, удараць’, англ.-сакс. smittian ‘запляміць, запэцкаць’, smitte ‘пляма’ < і.-е. *smeid‑, гл. Покарны, 966. Збліжаюць таксама з *mědь (Брукнер, 633; Бернекер, 2, 46), з літ. smėlus ‘светла-шэры’, pasmėlęs ‘карычняваты’, літ. smélti ‘цямніць, брудзіць, бляднець’ < і.-е. *smel‑ ‘тлець, жэўраць’, ад якога і *smaliti, гл. смаліць (Махэк₂, 662). Гл. Фасмер, 3, 684; Бязлай, 3, 269; Глухак, 565; ЕСУМ, 5, 339.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)