патранажны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да патранажу (у 2 знач.). Патранажная работа. // Які займаецца патранажам. Патранажная сястра.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

cousin

[ˈkʌzən]

n.

1) браце́нік -а m., стрые́чны брат, кузэ́н -а m.

2) стрые́чная сястра́, кузы́на f.

second cousin —

1) брат або́ сястра́ трэ́цяе стрэ́чы; траю́радны брат, траю́радная сястра́

2) далёкая радня́; суро́дзіч -а m., суро́дзічка f.

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

Kusíne

f -, -n стрые́чная [дваю́радная] сястра́, кузі́на

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

Schwéster

f -, -n

1) сястра́

2) медсястра́

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

брат, ‑а; мн. браты, ‑оў; м.

1. Кожны з сыноў у адносінах да другіх дзяцей гэтых жа бацькоў. Бацька.. [Марынкі], Раман Дзянісавіч, маці і малодшы брат Міша .. вячэралі. Хадкевіч. На другой палове [вагона] месціцца дзіцячы тапчан, тут жа спіць Міколаў старэйшы брат. Лынькоў.

2. Усякі чалавек, якога яднае з тым, хто гаворыць, агульнасць радзімы, класавых інтарэсаў, становішча, умоў. Браты па класу. Браты-славяне. ▪ Дняпроўцы прынялі на сябе галоўны ўдар, уласнымі грудзьмі прыкрылі ўкраінскіх братоў. Шамякін.

3. Разм. Форма сяброўскага звароту да мужчыны. — Давай, брат, падкіну! — параўноўваючыся з салдатам, спыніў.. [шафёр] машыну. Васілевіч. [Карнейчык:] Я, брат, дарогу тут ведаю, заплюшчыўшы вочы магу патрапіць. Крапіва.

4. Член рэлігійнай секты; манах.

•••

Малочны брат (сястра) — сын (дачка) мамкі ў адносінах да выкармленых ёю чужых дзяцей, а таксама гэтыя дзеці ў адносінах да дзяцей мамкі.

Ваш брат — вы і на вас падобныя. [Маеўскі:] — Мы людзі навучаныя не горш за вашага брата, салдата. Бачылі і не такое. Шамякін.

На брата — на кожнага. — Наташачка, золатка, слухай мяне, — верхаводзіў Лукаш, — па дзвесце на брата. Лобан.

Наш брат — я і на мяне падобныя. Таварышы давалі наказ: «Працуй шчыра, любі людзей, не падвядзі нашага брата, журналіста». Сергіевіч.

Ні брат ні сват — зусім чужы, ніякі не родны.

Ні свата ні брата — без родных, без сваякоў, без радні, адзінокі.

Сам чорт не брат каму — пра таго, хто ні ад каго, ні ад чаго не залежыць, каму ўсё лёгка даецца.

Свой брат — пра чалавека аднолькавага стану і становішча.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Зало́ўка, залві́ца, дыял. заві́ца ’мужава сястра’. Рус. золо́вка ’тс’, дыял. ’жонка брата’, зо́лва, зо́лвица ’тс’, укр. зови́ця ’мужава сястра’, польск. дыял. zołwica, załwica, чэш., славак. zolvica, славен. zȃłva, zȃlvica, серб.-харв. за̏ова, за̏овица, балг. зъ̀лва ’тс’, дыял. ’дзяўчына, што спявае на вяселлі з боку жаніха’, макед. золва. Ст.-рус. золовка (XVII ст.). Прасл. zъlъva (zъly). Грэч. гамер. *γάλωϜος ’мужава сястра’, лац. glōs ’мужава сястра’, ’братава жонка’. І.‑е. *gʼ(e)lōu̯‑ ’мужава сястра’. Далейшая этымалогія няясная. Аскалі (KZ, 12, 319–321) выводзіў з *gel‑ ’весяліцца, усміхацца’, але гэта няпэўна. Бел. формы — ст.-рус. ці прасл. пашырэнне прасл. памянш. суфіксамі ‑ка, ‑іца. Фасмер, 2, 103; Шанскі, 2, З, 105; Копечны, Zákl. zásoba, 431; Траўтман, 373; Покарны, 1, 367–368; Трубачоў, История терм., 136–137; Шаўр, Etymologie, 63; Лаўроўскі, Назв. родства. 73–77; Панюціч, Лексіка нар. гаворак, 1975, 49–50; Паўленка, Нарысы па бел. словаўтв., 1978, 51.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

sister-in-law

[ˈsɪstərɪn,lɔ]

n., sisters-in-law

шваге́рка f. (жо́нчына сястра́); ятро́ўка f. (жо́нка аднаго́ бра́та жо́нцы друго́га бра́та); залві́ца, зало́ўка f. (му́жава сястра́)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

траю́радны:

траю́радны брат Vétter zwéiten Grádes;

траю́радная сястра́ Kusíne zwéiten Grádes

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

пала́тный пала́тны;

пала́тная сестра́ пала́тная сястра́;

◊

ума́ пала́та мо́цная галава́; ро́зуму бага́та, з вялі́кім ро́зумам.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

траюрадны, ‑ая, ‑ае.

Які знаходзіцца ў сваяцкіх адносінах у трэцім калене па дзеду або бабе, па прадзеду або прабабцы. Траюрадны брат. Траюрадная сястра.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)