Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
шуро́ўка, ‑і, ДМ ‑ўцы, ж.
1.Дзеяннепаводледзеясл. шураваць (у 1 знач.).
2. Доўгі металічны стрыжань для перамешвання паліва і ачысткі топкі ад шлаку.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шо́мпал, -а, мн. -ы, -аў, м.
Стрыжань для чысткі і змазвання канала ствала ручной агнястрэльнай зброі, а таксама, у старажытнасці, для забівання з дула зарада ў пісталеты і стрэльбы.
Даць шомпалаў (пакараць, наносячы ўдары такімі стрыжнямі; уст.).
|| прым.шо́мпальны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Астры́жань ’стрыжань’ (Нас.). А‑ мае пратэтычны характар перад спалучэннем зычных у стрыжань (гл.). Адсюль і астрыжо́нак ’асяродак у хвоі, нарыве’ (Янк. Мат., Сцяшк., Др.-Падб.); для націску трэба ўлічыць стрыжэ́нь галоўны корань дрэва’ (Сцяшк.). Параўн. зафіксаванае Насовічам астры́жанак ’стрыжань дрэва, які застаецца пасля ашчыпання лучыны’ (остриженокъ) ці ’маладое сукаватае дрэва ці бервяно’ (астриженокъ). Магчыма, аднак, і іншае паясненне некаторых значэнняў слова астрыжанак (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сво́рына ‘адна з перакладзін, якімі змацоўваюцца часткі ткацкага станка’ (стол., Нар. лекс.). Параўн. укр.сво́рінь ‘стрыжань, на якім замацаваны падножкі ў ткацкім станку’, рус.шво́рень ‘болт; шпень, стрыжань’, польск.swornik ‘тс’ і інш. Гл. шворан.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
шрубава́ць, ‑бую, ‑буеш, ‑буе; незак., што.
1. Рабіць на чым‑н. шрубавую нарэзку. Шрубаваць стрыжань.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ру́чка¹, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж.
1. Частка прадмета, за якую яго трымаюць або бяруцца рукой.
Р. дзвярэй.
Р. партфеля, малатка.
2. Пісьмовая прылада ў выглядзе палачкі, дзяржання, куды ўстаўляецца пяро, стрыжань.
Аўтаматычная р.
Шарыкавая р.
|| прым.ру́чачны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
заклёпкаж
1. (дзеянне) гл заклёпванне;
2. (стрыжань) Niet m -(e)s, -e;
без заклёпкі níetlos
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
іго́лка, -і, ДМ -лцы, мн. -і, -лак, ж.
1. Прылада для шыцця; завостраны металічны стрыжань з вушкам для ніткі.
Машынная і.
Уцягнуць нітку ў іголку.
2. Тонкі металічны стрыжань з завостраным канцом рознага прызначэння.
Патэфонная і.
3. Ліст хвойных дрэў і кустоў.
Ядлоўцавая і.
4. Тонкая калючка на целе некаторых жывёл.
Іголкі вожыка.
◊
Як на іголках — пра неспакойны, нервовы стан.
|| памянш.іго́лачка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж.
◊
З іголачкі (разм., адабр.) — пра новае, толькі што пашытае, вельмі моднае.
|| прым.іго́лачны, -ая, -ае ііго́лкавы, -ая, -ае.
Іголачны ўкол.
Іголачнае вушка.
Іголкавая вытворчасць.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
◎ По́дгур ’доўгая драўляная плашка, якая злучае пярэднюю і заднюю частку воза’ (Сцяшк. Сл.), ’падгерац’ (шчуч., Сл. ПЗБ). Сцягнутая форма ад падгерац (гл.) ’жалезны прэнт, які злучае шворан з трайнёю калёс’ (параўн. рус.подтройник ’тс’), а таксама падгерц ’тс’ (Стан.). Магчыма, утворана на базе ням.Herzes ’стрыжань’. Такім чынам, пад‑герац ’тое, што трымае асноўны стрыжань (у дадзеным выпадку шворан)’. Параўн. літ.šerdesas ’шворан’ ад šerdis ’стрыжань’. З пункту погляду семантыкі параўн. падпанак!.