джа́ліць, -лю, -ліш, -ліць; незак., каго-што.
1. Раніць, упівацца джалам, кусаць (пра насякомых, змей).
Пчолы джаляць.
2. перан. Раніць крыўднымі словамі, колкімі заўвагамі.
Крытычныя выказванні джалілі яго, выводзілі з раўнавагі.
|| зак. уджа́ліць, -лю, -ліш, -ліць; -лены.
Уджаліла змяя.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
m. a. W.
= mit anderen Worten – інакш кажучы, іншымі словамі
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
прыда́ць, -да́м, -дасі, -да́сць; -дадзім, -дасце́, -даду́ць; -да́ў, -дала́, -ло́; -да́й; -да́дзены; зак.
1. каго-што. Даць дадаткова.
П. у дапамогу брыгадзе пяць чалавек.
2. чаго. Узмацніць, павялічыць.
П. бадзёрасці.
3. што. Зрабіць якім-н. з выгляду, па характары (са словамі «выгляд», «форма», «аблічча» і інш.).
П. сур’ёзны выраз твару.
4. перан., што. Аднесціся да чаго-н. так або іначай, асэнсаваць (са словамі «значэнне», «сэнс», «увага» і некаторымі інш.).
П. значэнне чыім-н. словам.
Не п. увагі чаму-н.
|| незак. прыдава́ць, -даю́, -дае́ш, -дае́; -даём, -даяце́, -даю́ць.
|| наз. прыдава́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
абла́яць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.
Абазваць грубымі словамі, зняважыць; вылаяць. [Шклянка] мог ні за што ні пра што наваліцца на чалавека, аблаяць яго апошнімі словамі, пасля прасіць прабачэння і ў канцы зноў пачынаць лаяць. Чарот. // Адмоўна выказацца пра каго‑, што‑н. Аблаяць у газеце.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
жанглі́раваць, -рую, -руеш, -руе; -руй; незак., чым і без дап.
1. Спрытна падкідваць і лавіць некалькі прадметаў адначасова.
Ж. талеркамі.
2. перан. Спрытна, але адвольна абыходзіцца (з фактамі, словамі і пад.).
Ж. лічбамі.
|| наз. жанглёрства, -а, н. і жанглі́раванне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
блаславі́ць, -слаўлю́, -славі́ш, -славі́ць; -славі́м, -славіце́, -славя́ць; -славёны; зак., каго-што.
1. Перахрысціць са словамі малітвы і пажадаць шчасця.
Б. маладых.
2. З добрым пажаданнем накіраваць на што-н.
Б. на подзвігі.
|| незак. бласлаўля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.
|| наз. блаславе́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
чо́ртаў, -ава.
1. гл. чорт.
2. Вельмі дрэнны, непрыемны (разм.).
Ч. мароз.
Чортава работа.
3. У спалучэнні са словамі, якія абазначаюць вялікую колькасць, ужыв. для іх узмацнення (разм.).
Чортава процьма.
◊
Чортава вока — акно ў балоце.
Чортаў тузін — пра лічбу 13.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
прабе́л, -у, мн. -ы, -аў, м.
1. Незапоўненае месца ў тэксце, прагал (паміж літарамі, словамі, радкамі).
Пакінуць п.
2. перан. Недахоп, недагляд.
П. у ведах.
|| прым. прабе́льны, -ая, -ае (да 1 знач.; спец.).
П. матэрыял (у друкарскім наборы: брусочкі для ўтварэння прамежкаў).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
Галямоўжа ’неахайны чалавек’ (Нас.). Па паходжанню, бясспрэчна, звязана з такімі словамі, як галамоўзы ’бязвусы, без барады’ (Шатал.), галамоўза ’нікчэмны чалавек’ (Сцяшк. МГ). Меркаванні аб этымалогіі гл. пад гэтымі словамі. Семантыка лексемы галямоўжа не патрабуе спецыяльнага тлумачэння.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
жанглёрства, ‑а, н.
Занятак жанглёра, уменне жангліраваць. // перан. Спрытнае, але адвольнае абыходжанне з фактамі, словамі і пад. Палітычнае жанглёрства.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)