АГІ́НСКАГА ПЛАН 1811,

праект аднаўлення ВКЛ у складзе Рас. імперыі, прапанаваны сенатарам М.К.Агінскім імператару Аляксандру I. Адлюстраваў імкненне бел.-літ. шляхты да адм. і прававой самастойнасці краю і гатоўнасць цара пайсці на пэўную лібералізацыю палітыкі ў зах. губернях, каб нейтралізаваць пранапалеонаўскія настроі мясц. знаці. Прадугледжваў заснаванне з Гродзенскай, Віленскай, Мінскай, Віцебскай, Магілёўскай, Кіеўскай, Падольскай, Валынскай губ., Беластоцкай вобл. і Цярнопальскай акр. асобнай правінцыі пад назвай ВКЛ з гал. горадам Вільня і пад кіраваннем імператарскага намесніка; стварэнне ў краі вышэйшых дзярж. судовых і інш. органаў. Планавалася склікаць сойм, увесці канстытуцыю і паступова скасаваць прыгоннае права. Пад націскам кансерватыўных колаў, якія ўбачылі ў адраджэнні ВКЛ пагрозу тэр. цэласнасці Расіі, Аляксандр І не змог зацвердзіць Агінскага план 1811, але ўсё ж праект садзейнічаў прымірэнню ўрада з мясц. шляхтай напярэдадні вайны 1812: былі прыняты законы 1811 аб падатковых ільготах і інш.

В.В.Антонаў, С.С.Рудовіч, В.В.Швед.

т. 1, с. 75

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

sejm, ~u

м. сейм; сойм;

sejm ustawodawczy — заканадаўчы сейм;

zwołać sejm — склікаць (сазваць) сейм;

zerwać sejm — сарваць сейм;

sejm elekcyjny гіст. сейм, на якім выбіралі караля

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

together

[təˈgeðər]

adv.

1) ра́зам; суме́сна; супо́льна

They were walking together — Яны́ йшлі́ ра́зам

2) to call togetherскліка́ць

to sew together — сшыва́ць

3) аднача́сна

4) безупы́нна, бесьперапы́нна

He worked for days and nights together — Ён працава́ў бесьперапы́нна дня́мі й нача́мі

- get together

- together with

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

round3 [raʊnd] v.

1. агіна́ць; абыхо́дзіць круго́м;

We rounded the corner. Мы завярнулі за вугал;

The ship rounded the cape. Карабель абагнуў мыс.

2. акругля́ць; акругля́цца; рабі́цца кру́глым;

Her eyes rounded with amazement. Ад здзіўлення яе вочы акругліліся.

3. (up/down) акруглі́ць, вы́разіць у кру́глых лі́чбах

round off [ˌraʊndˈɒf] phr. v.

1. завярша́ць, канча́ць

2. выраўно́ўваць

round up [ˌraʊndˈʌp] phr. v.

1. збіра́ць у адны́м ме́сцы, скліка́ць

2. зганя́ць; акружа́ць; рабі́ць абла́ву

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

berfen

*

1.

vt

1) закліка́ць; скліка́ць (сход і да т.п.)

2) запраша́ць, назнача́ць (на працу); (in A) выбіра́ць (у які-н. орган)

2.

(sich)

(auf A)

1) спасыла́цца (на каго-н., на што-н.)

2) звярта́цца, апелява́ць (да каго-н.)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

клі́каць, клічу, клічаш, кліча; незак., каго-што.

1. Голасна зваць, прасіць прыйсці, прыблізіцца або адгукнуцца. Клікаць людзей на дапамогу. Клікаць маму. // Запрашаць, зазываць куды‑н. з якой‑н. мэтай. Клікаць на вяселле. □ Лемяшэвіч быў здаволены, што Арэшкін не з’явіўся клікаць яго на вячэру. Шамякін. // Падзываць, склікаць (жывёл, птушак). Клікаць курэй. □ — Кліч сабаку, Алесь, — згадзіўся і Федзя. — Пойдзем хутчэй. Ваданосаў.

2. Заклікаць, зваць да якіх‑н. дзеянняў. Клічуць свой народ бальшавікі На буржуяў павярнуць штыкі. Грахоўскі. // перан. Узнімаць, пабуджаць, быць матывам для чаго‑н. [Рыбнікаў:] Смерць героя не прыгнятае жывых, а кліча іх да новых подзвігаў. Крапіва. // перан. Вабіць, прыманьваць. Часта маладосць кліча Надзю ў краіну светлых мараў, у свет радасных пачуццяў, асабліва з узнікненнем кахання да Андрэя. Хромчанка.

3. Разм. Называць якім‑н. імем, мянушкай. І помніцца мне першае каханне, З тых пор ніколі болей не кахаў. Так шчыра і так лёгка і так сумна, Як я кахаў яе — адну дзяўчыну. Якую людзі клікалі Алесяй. Куляшоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

toll

I [toʊl]

1.

v.i.

1) біць у звон

2) скліка́ць, апавяшча́ць зво́нам

2.

n.

1) звон (гук)

2) уда́р у звон

II [toʊl]

n.

1) мы́та n., по́шліна f.

We pay a toll when we use the bridge — Мы пла́цім за прае́зд праз мо́ст

toll on long distance telephone calls — пла́та за міжгаро́днія тэлефо́нныя гу́таркі

2) Figur. шко́да, стра́та f.

The Charnobyl disaster took a heavy toll of human lives — чарно́быльская катастро́фа нане́сла цяжкі́я людзкі́я стра́ты

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

rally

I [ˈræli]

1.

v.t. -lied, -lying, v.t.

1) скліка́ць, зьбіра́ць ізно́ў; упарадко́ўваць

2) закліка́ць, уздыма́ць

His words rallied our spirits — яго́ сло́вы ўзьнялі́ наш дух

2.

v.i.

1) зьбіра́цца нано́ва

2) прыхо́дзіць з дапамо́гай

3) ачуня́ць, акры́яць

He rallied from the illness — Ён ачуня́ў ад хваро́бы

3.

n., pl. -lies

1) збо́рка f.

2) сход, зьезд, зьлёт, мі́тынг -у m.

a political rally — мі́тынг -у m.

II [ˈræli]

v.

цьвялі́ць; пацьве́льваць, дражні́цца, падсьме́йвацца

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

сход м. (пасяджэнне) Versmmlung f -, -en; Frum n -s, -ra і -ren;

агу́льны сход Vllversammlung f; Generlversammlung f, Huptversammlung f;

агу́льны сход супрацо́ўнікаў llgemine Belgschaftsversammlung, Betrebsversammlung f;

справазда́чны сход Jhresversammlung f, Versmmlung mit Rchenschaftslegung;

справазда́чна-вы́барны сход Jhreshauptversammlung f, Whlversammlung mit Rchenschaftslegung;

закры́ты сход intrne [geschlssene] Versmmlung;

урачы́сты сход Fstsitzung f -, -en, Fstakt m -(e)s, -e;

урачы́ста-жало́бны сход Gednkfeier f -, -n;

склі́каць сход ine Versmmlung inberufen*;

право́дзіць сход ine Versmmlung bhalten*;

распусці́ць сход ine Versmmlung uflösenn

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

call2 [kɔ:l] v.

1. называ́ць, дава́ць імя́;

What is it called in Belarusian? Як гэта будзе па-беларуску?

2. клі́каць, зваць, гука́ць;

call for help клі́каць на дапамо́гу;

call on/upon someone to do smth. fml закліка́ць каго́-н. зрабі́ць што-н.;

call to mind узга́дваць, успаміна́ць, прыпаміна́ць;

call to witness закліка́ць у све́дкі;

call smth. to a halt спыні́ць што-н.;

till called for да запатрабава́ння

3. тэлефанава́ць, звані́ць, выкліка́ць па тэлефо́не;

call an ambulance/a doctor/a taxi выкліка́ць ху́ткую дапамо́гу/до́ктара/таксі́

4. скліка́ць, ззыва́ць, арганізо́ўваць;

call a meeting скліка́ць сход

5. наве́дваць, захо́дзіць, заві́тваць;

call at захо́дзіць куды́-н.; спыня́цца дзе-н. (аб транспартных сродках);

call on smb. зайсці́ да каго́-н.

call a spade a spade называ́ць рэ́чы сваі́мі імёнамі;

call it a day infml даво́лі, до́сыць (працава́ць), на сёння хо́піць;

call smb.’s bluff не даць каму́-н. ашука́ць сябе́;

call smb. to account прыця́гваць каго́-н. да адка́знасці;

call smb. names абзыва́ць, абража́ць каго́-н.

call back [ˌkɔ:lˈbæk] phr. v. клі́каць наза́д, адкліка́ць; перазвані́ць, пазвані́ць (у адказ на тэлефонны званок);

call back one’s words узя́ць свае́ сло́вы наза́д

call forth [ˌkɔ:lˈfɔ:θ] phr. v. fml выкліка́ць (эмоцыі, пачуцці і г.д.)

call in [ˌkɔ:lˈɪn] phr. v.

1. выкліка́ць, запраша́ць; пасыла́ць па (каго́-н.);

2. патрабава́ць вярну́ць (доўг);

call in/into question ста́віць пад сумне́нне

call off [ˌkɔ:lˈɒf] phr. v. адмяня́ць, касава́ць; адклада́ць, адкла́дваць

call out [ˌkɔ:lˈaʊt] phr. v. кры́кнуць; выкліка́ць (пажарную каманду, узброеныя сілы); выкрыва́ць, выяўля́ць

call up [ˌkɔ:lˈʌp] phr. v.

1. тэлефанава́ць, звані́ць па тэлефо́не

2. выкліка́ць (успаміны)

3. прызыва́ць на во́інскую/вайско́вую слу́жбу

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)