смерць, -і, мн. -і, смярце́й, ж.

1. Спыненне жыццядзейнасці арганізма.

Раптоўная с.

Быць пры смерці (паміраць).

2. у знач. вык. Бяда, гора; спыненне якой-н. дзейнасці.

Творчая няўдача для яго — с.

○

Біялагічная смерць — поўнае спыненне біялагічных працэсаў у клетках і тканках арганізма.

Клінічная смерць — прамежак часу, калі дыханне і сардэчная дзейнасць спыняцца, але тканкі яшчэ ў пэўнай ступені захоўваюць жыццяздольнасць.

◊

Да смерці (разм.) — вельмі моцна.

Не на жыццё, а на смерць — не шкадуючы жыцця.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

dogorywać

незак.

1. дагараць, дагарваць;

2. (пра чалавека) канаць, паміраць;

3. канчацца

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

Мірс ’страх, які даводзіць чалавека да непрытомнасці’ (Карскі, Труды). Балтызм, які Карскі (там жа, 393) супастаўляе з літ. mirksóti, mirksaũ ’сядзець з напаўрасплюшчанымі вачамі’ або з mir̃ti ’паміраць’. Лаўчутэ (Балтизмы, 145) адносіць гэту лексему да слоў, паходжанне якіх аргументавана недастаткова.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

thirst​1 [θɜ:st] n.

1. сма́га;

satisfy one’s thirst наталя́ць сма́гу;

die of thirst паміра́ць ад сма́гі

2. (for) пра́га; мо́цнае жада́нне;

a/the thirst for knowledge пра́га да ве́даў

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

издыха́ние книжн. / быть при после́днем издыха́нии (при смерти) кана́ць, дахо́дзіць, канча́цца, паміра́ць;

до после́днего издыха́ния (до смерти) да са́мага ско́ну, да са́май сме́рці;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

perish

[ˈperɪʃ]

v.

1) ні́шчыцца, быць зьні́шчаным

2) гі́нуць; паміра́ць

Many soldiers perished in the battle — Шмат жаўне́раў загінула ў бі́тве

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

Пу́кацца ’лямантаваць, моцна крычаць’: пукаяцца там, аж с шкуры вылазіць (Шат.), ’паміраць (ад болю, ад прагнасці, ад смеху і пад.)’: у раскошы дзеўка аж пукаетца — хочэ замуж (Сержп.). Магчыма, у выніку эліпсіса, параўн.: (крычыць, смяецца і г. д.) аж на ём шкура пукаецца (Сержп.), што зводзіцца да пу́кацца ’лопацца’, гл. пукаць 1. Аднак чэш. pykat ’цярпець’, ст.-чэш. ’аплакваць, шкадаваць каго-небудзь, галасіць’, серб.-харв. pȉčiti ’крычаць, плакаць’, якія Гаўлава (Acta Univ. Olomouc., Misc. Ling., 1971, 71–72) лічыць роднаснымі лат. pukātiēs ’наракаць, прычытаць’, а таксама ’стукаць, біць’ і літ. pukuoti ’біць’, сведчаць, магчыма, пра старажытны характар семантычнага пераходу ’біць, лопаць’ — ’лямантаваць’ — ’паміраць’, гл. таксама Кралікава, Česka slavistika, 1998, 50.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Lángeweile

f - нуда́

~ háben — нудзі́цца, сумава́ць

vor ~ vergéhen* [úmkommen*] — паміра́ць ад су́му [марко́ты]

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

waste​3 [weɪst] v.

1. (on) тра́ціць, марнава́ць, пераво́дзіць; спусташа́ць;

waste words пуска́ць сло́вы на ве́цер

2. аслабля́ць; му́чыць; знясі́льваць;

wasted by disease знясі́лены хваро́баю

waste away [ˌweɪstəˈweɪ] phr. v. марне́ць, чэ́знуць; паміра́ць ад го́ладу

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

agonia

agoni|a

ж. агонія; кананне, паміранне;

leżeć w ~i — ляжаць у агоніі; канаць; паміраць

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)