Арха́равец. З рускай мовы, дзе ўтворана ад прозвішча маскоўскага генерал-губернатара пач. XIX ст. Архарава, слова пачаткова азначала ’паліцэйскі’, а потым перайшло на шалапутнага чалавека. Фасмер, 1, 90; Шанскі, 1, А, 152; у апошнім указваецца на рускую крыніцу беларускага слова.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

rewir, ~u

м.

1. участак (паліцэйскі);

2. лясніцтва

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

policyjny

policyjn|y

паліцэйскі;

godzina ~a — каменданцкая гадзіна

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

зашчо́ўкнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак., што.

Замкнуць, зачыніць, утварыўшы пры гэтым рэзкі, кароткі гук. Зашчоўкнуць замок. □ Нахіліўшыся над .. [Джыавані] і хаваючы ў кабуру пісталет, які яшчэ дыміўся, паліцэйскі зашчоўкнуў на яго руках наручнікі. Лынькоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паліцыя́нт, ‑а, М ‑нце, м.

Разм. Асоба, якая служыць у паліцыі; паліцэйскі. На вобыск да Тамаша выправілі аж трох паліцыянтаў. Бядуля. Па гэтым гасцінцы панскія паліцыянты ганялі скаваную моладзь — барацьбітоў за свабоду народа. Брыль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

sleeping policeman [ˌsli:pɪŋpəˈli:smən] n. (pl. -men) BrE, infml грэ́бень упо́перак даро́гі (каб сцішыць рух машын), ляжа́чы паліцэ́йскі

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

палісме́н, ‑а, м.

Паліцэйскі ў Англіі і ЗША. Спрэчкі набылі ўжо такі бурны характар, што палісмен, які стаяў на ражку вуліцы, яўна зацікавіўся намі. Лынькоў. На скрыжаванні постаць палісмена застыла, як улад вышэйшых знак... А. Вольскі.

[Англ. policeman.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

rogue [rəʊg] n.

1. dated жу́лік, махля́р;

a rogues’ gallery паліцэ́йскі архі́ў фотазды́мкаў злачы́нцаў

2. hum. ашука́нец; сваво́льнік

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

кве́стар, ‑а, м.

1. Службовая асоба ў Старажытным Рыме, якая ажыццяўляла розныя дзяржаўныя функцыі: расследаванне цяжкіх злачынстваў, нагляд за казной і пад.

2. Загадчык адміністрацыйна-гаспадарчай часткі ў парламентах некаторых заходнееўрапейскіх краін.

3. Паліцэйскі чын у Італіі.

[Лац. quaestor.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Со́тнік ‘начальнік сотні воінаў’ (ТСБМ, Некр. і Байк.), ‘паліцэйскі чын у час прыгоннага права’ (Стан.), ‘галоўны плытагон’ (ваўк., віл., Сл. ПЗБ). Укр. со́тнік, рус. со́тник, ст.-слав. сътьникъ; да сот‑ (гл. соты), з суф. ‑н‑ і ‑ік. Калькуе грэч. έκατοντάρης ‘сотнік, цэнтурыён’ ад έκατον ‘сто’; гл. Фасмер, 3, 728.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)