ГРЭ́КА-ЛАЦІ́НСКІЯ ШКО́ЛЫ,

навучальныя ўстановы павышанага тыпу ў Маскве ў 2-й пал. 17 ст. Узніклі па ініцыятыве рас. ўрада, царквы і прыватных асоб (школа Ф.М.Рцішчава) у сувязі з патрэбай у адукаваных дыпламатах, настаўніках, прыказных. Школы былі прызначаны вучыць замежным мовам, задавальняць імкненне да ведаў шырокіх слаёў дваранства і пасадскага насельніцтва, павышаць іх агульны культ. ўзровень. Выкладчыкамі былі звычайна святары і манахі. Выкладаліся грэч., лац., царк.-слав. мовы, рыторыка і філасофія. Узнікненне і дзейнасць Грэка-лацінскіх школ садзейнічалі стварэнню ў Маскве Славяна-грэка-лацінскай акадэміі.

т. 5, с. 491

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

überhö́hen

vt

1) узвыша́цца (над чым-н.), панава́ць (над мясцовасцю)

2) празме́рна павыша́ць [павялі́чваць]; узніма́ць, наганя́ць (цэны); надбудо́ўваць (плаціну)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

tone​2 [təʊn] v.

1. надава́ць тон (гуку, фарбе); мяня́ць (тон, колер)

2. гармані́раваць

3. гарманізава́ць

tone down [ˌtəʊnˈdaʊn] phr. v. змякча́ць, памякча́ць (колер, гук, заўвагі)

tone in [ˌtəʊnˈɪn] phr. v. (with) гарманірава́ць (з чым-н.)

tone up [ˌtəʊnˈʌp] phr. v. умацо́ўваць, танізава́ць, павыша́ць то́нус

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

фарсі́раваць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак. і незак., што.

1. Прымусіць (прымушаць) развівацца хутчэй, паскораным тэмпам; паскорыць (паскараць). [Максім:] — І няхай фарсіруе распілоўку. Не хапае дошак для насцілу вадабоя. Шамякін. // Паскорыць (паскараць) час наступлення, ажыццяўлення чаго‑н. Фарсіруюць пуск яны [мантажнікі] электрастанцыі — Электрыка ў першы чарод. Зарыцкі.

2. Павысіць (павышаць) сілу гучання (голасу).

3. У тэхніцы — павялічыць (павялічваць) які‑н. паказчык устаноўкі (рухавіка, катла і пад.).

4. Спец. Пераадолець (пераадольваць) якую‑н. перашкоду або рубеж праціўніка. За ноч [партызаны] фарсіравалі шашу і прайшлі кіламетраў пяць у бок вёскі Сёмкава. Новікаў. Камандзір корпуса Краўчанка вырашыў фарсіраваць Дзясну па дну ракі. Мележ.

[Ад фр. forcer.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

podnosić

незак.

1. падымаць, павышаць; уздымаць;

podnosić głos — павышаць голас;

podnosić krzyk (wrzawę) — падымаць крык; усчынаць вэрхал;

podnosić kotwicę — падымаць якар;

podnosić kogo na duchu — падымаць каму дух; падбадзёрваць каго;

2. мат. узводзіць;

podnosić liczbę do kwadratu (sześcianu) — узводзіць лік у квадрат (куб)

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

hike

[haɪk]

1.

v.i.

1) ісьці́ пехато́й у падаро́жжа

2) маршырава́ць

2.

v.t.

1) падця́гваць (шкарпэ́ткі)

2) павыша́ць, павялі́чваць (пла́ту, пада́ткі)

3.

n.

1) даўга́я прахо́дка; пахо́д, марш -у m.

2) informal падвы́шка пла́ты, пада́ткаў

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

hében

*

1.

vt

1) падыма́ць; спарт. вы́ціснуць (штангу)

2) павыша́ць, павялі́чваць

die Stímme ~ — павыша́ць го́лас

3) здыма́ць, выма́ць

aus der Érde ~ — выко́пваць з зямлі́

aus den Ángeln ~ — здыма́ць з заве́саў

4) вылуча́ць, падкрэ́слі- ваць, узмацня́ць (фарбы і да т.п.)

◊ éinen ~ — разм. перакулі́ць [кульну́ць] ча́рачку

2.

(sich)

1) падыма́цца

2) узвыша́цца, уздыма́цца

3) вылуча́цца

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

поднима́ть несов.

1. (снизу) падыма́ць, падніма́ць;

поднима́ть плато́к с по́лу падыма́ць (падніма́ць) ху́стку з падло́гі;

поднима́ть тя́жесть падыма́ць (падніма́ць) цяжа́р;

поднима́ть на ли́фте падыма́ць (падніма́ць) на лі́фце;

поднима́ть но́гу, ру́ку падыма́ць (падніма́ць) нагу́, руку́;

поднима́ть пова́ленный забо́р падыма́ць (падніма́ць) пава́лены плот;

поднима́ть я́корь падыма́ць (падніма́ць) я́кар;

поднима́ть флаг на корабле́ падыма́ць (падніма́ць) сцяг на караблі́;

поднима́ть за́навес падыма́ць (падніма́ць) засло́ну;

поднима́ть паруса́ падыма́ць (падніма́ць) парусы́;

су́дно поднима́ет сто тонн су́дна падыма́е (падніма́е) сто тон;

поднима́ть пе́тли падыма́ць (падніма́ць) пе́тлі;

поднима́ть с посте́ли падыма́ць (падніма́ць) з пасце́лі (будзі́ць);

поднима́ть воротни́к настаўля́ць (падыма́ць, падніма́ць) каўне́р;

2. в др. знач. узніма́ць, уздыма́ць; падыма́ць; (ставить) ста́віць; (возвышать) узвыша́ць; (повышать) павыша́ць; (будить) будзі́ць; (начинать) пачына́ць, усчына́ць, распачына́ць; (вспугивая, выгонять) узганя́ць; успу́джваць;

поднима́ть восста́ние узніма́ць паўста́нне;

поднима́ть ору́жие узніма́ць збро́ю;

поднима́ть производи́тельность труда́ узніма́ць (павыша́ць) прадукцы́йнасць пра́цы;

поднима́ть культу́рный у́ровень узніма́ць (павыша́ць) культу́рны ўзро́вень;

поднима́ть акти́вность узніма́ць (павыша́ць) акты́ўнасць;

поднима́ть вопро́с узніма́ць (ста́віць) пыта́нне;

поднима́ть глаза́ на кого́, на что узніма́ць во́чы на каго́, на што;

поднима́ть авторите́т узніма́ць (павыша́ць) аўтарытэ́т;

поднима́ть го́лос в защи́ту кого́, чего́ узніма́ць го́лас у абаро́ну каго́, чаго́;

поднима́ть дух, настрое́ние узніма́ць дух, настро́й;

поднима́ть на́ ноги прям., перен. узніма́ць на но́гі;

поднима́ть на́ смех узніма́ць (падыма́ць) на смех;

поднима́ть у́ровень воды́ узніма́ць (павыша́ць) узро́вень вады́;

поднима́ть бро́ви узніма́ць (падыма́ць) бро́вы;

поднима́ть крик усчына́ць крык;

поднима́ть разгово́р пачына́ць (усчына́ць) размо́ву;

поднима́ть де́ло распачына́ць спра́ву;

поднима́ть целину́, пар узніма́ць (узо́рваць) цаліну́, папа́р;

поднима́ть дичь узганя́ць (успу́джваць) дзічы́ну;

◊

поднима́ть бока́л падыма́ць (падніма́ць) ке́ліх;

поднима́ть вы́ше падыма́ць (падніма́ць) вышэ́й;

поднима́ть ру́ку на кого́ узніма́ць руку́ на каго́;

поднима́ть нос задзіра́ць нос;

поднима́ть на во́здух узрыва́ць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

stéigern

1.

vt

1) павыша́ць, павялі́чваць (цэны, патрабаванні і да т.п.)

2) узмацні́ць (боль, супярэчнасці)

3) грам. утвары́ць вышэ́йшую і параўна́льную ступе́нь

2.

(sich)

1) расці́, павялі́чвацца, павыша́цца

2) узмацня́цца

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

promote

[prəˈmoʊt]

v.t.

1)

а) павыша́ць ра́нгам, стано́вішчам

б) пераво́дзіць у вышэ́йшую кля́су

2) падтрымо́ўваць, спрыя́ць, садзе́йнічаць

to promote peace — спрыя́ць захава́ньню мі́ру

3) дапамага́ць арганізава́ць, адкрыва́ць што

Several bankers promoted the new company — Ко́лькі банкі́раў дапамаглі́ арганізава́ць но́вую кампа́нію

4) рэклямава́ць, прапагандава́ць (тава́р або́ кандыда́та)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)