запі́ска, -і, ДМ запісцы, мн. -і, -сак, ж.
1. Лісток паперы з запісам, кароценькае пісьмо.
2. Кароткі пераказ у пісьмовай форме якой-н. справы.
Дакладная з.
3. мн. Лісты з запісамі.
Чытаць лекцыі па запісках.
4. мн. Літаратурны твор у форме мемуараў, успамінаў.
Запіскі пісьменніка.
5. мн. Як частка назвы некаторых навуковых часопісаў.
Вучоныя запіскі ўніверсітэта.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
канферэ́нцыя
(лац. conferentia)
нарада прадстаўнікоў урадаў, грамадскіх, навуковых і іншых арганізацый для абмеркавання пэўных пытанняў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
кунстка́мера
(ням. Kunstkammer)
збор разнастайных гістарычных, мастацкіх, навуковых рэдкасцей, а таксама памяшканне для такога збору.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
ка́федра, ‑ы, ж.
1. Узвышэнне, памост для лектара або прамоўцы. Узысці на кафедру. □ Толькі кафедра ў выглядзе невялічкай тумбачкі была бедна абшыта паркалёвай матэрыяй, такога, як і плюш, колеру. Грамовіч. Леў Раманавіч стаў за кафедру і доўга не мог гаварыць ад хвалявання. Асіпенка.
2. Аб’яднанне выкладчыкаў і навуковых работнікаў адной або некалькіх блізкіх навуковых дысцыплін у вышэйшай навучальнай установе СССР. Кафедра гісторыі. Кафедра педагогікі. Пасяджэнне кафедры. Загадчык кафедры.
3. Пасада епіскапа, які кіруе епархіяй (першапачаткова — крэсла ў царкве для епіскапа).
4. Тое, што і кафедральны сабор (гл. сабор). Зазванілі ў дробныя званы ў праваслаўнай кафедры. Чорны.
[Ад грэч. kathédra — сядзенне.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пале́міка
(фр. polémique, ад гр. polemikos = ваяўнічы, варожы)
спрэчкі пры абмеркаванні навуковых, літаратурных або палітычных пытанняў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
інстыту́т, -а, М -ту́це, мн. -ы, -аў, м.
1. Назва вышэйшых навучальных і навуковых устаноў.
Педагагічны і.
Навукова-даследчы і.
2. У дарэвалюцыйнай Расіі: сярэдняя навучальная ўстанова закрытага тыпу для жанчын дваранскага паходжання.
І. шляхетных дзяўчат.
3. Сукупнасць прававых норм у якой-н. сферы грамадскіх адносін, пэўная форма грамадскай арганізацыі.
І. сям’і і шлюбу.
|| прым. інстыту́цкі, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
інсекта́рый
(с.-лац. insectarium, ад лац. insectum = насякомае)
памяшканне, дзе ў навуковых мэтах разводзяць насякомых; разнавіднасць віварыя.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
асацыя́цыя, ‑і, ж.
1. Аб’яднанне асоб або арганізацый аднаго роду дзейнасці. Асацыяцыя навуковых супрацоўнікаў. Краязнаўчая асацыяцыя.
2. Група, спалучэнне, злучэнне чаго‑н. Асацыяцыя малекул. Зорная асацыяцыя. Асацыяцыя раслін.
3. Спец. Заснаваная на нервова-псіхічных працэсах сувязь паміж асобнымі ўяўленнямі, думкамі, пачуццямі, пры якой адно выклікае другое. Асацыяцыя па падабенстве.
[Лац. associatio — злучэнне.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ды́спут
(польск. dysputa, ад лац. disputare = разважаць, спрачацца)
публічная спрэчка па навуковых, літаратурных і іншых пытаннях грамадскага значэння.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
славі́стыка
(ад с.-лац. slavus = славянін)
сукупнасць навуковых дысцыплін аб славянах, іх гісторыі, мовах, фальклоры, літаратурах, матэрыяльнай культуры; славяназнаўства.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)