тарарахнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак.

Разм.

1. Загрукацець, загрымець. // Моцна стукнуцца. І мядзведзь галавой тарарахнуў аб дуб. Бядуля.

2. каго. Моцна ўдарыць каго‑н.; выстраліць у каго‑н.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кудла́ч м zerzáuster, úngekämmter Mensch; Strúbbelkopf m -(e)s, -köpfe, Strúwwelkopf m; Zóttelbär m -en, -en (мядзведзь)

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

плю́шавы aus Plüsch, plüschen, Plüsch-;

плю́шавая кана́па Plüschsofa n -s, -s;

плю́шавы мядзве́дзь Téddybär m -en, -en

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

наскочыць дзеяслоў | закончанае трыванне

  1. З ходу, з разгону наткнуцца на каго-, што-н.

    • Н. на плот.

  2. Раптоўна накінуцца, напасці на каго-н.

    • Мядзведзь наскочыў на чалавека.

  3. Нечакана з’явіцца (прыехаць, прыйсці і пад.).

    • Наскочылі партызаны з лесу.
    • Наскочыў мароз (пераноснае значэнне).

  4. Пра час, пару года: хутка надысці, настаць (размоўнае).

    • А тут і жніво наскочыла.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

чорна-буры, ‑ая, ‑ае.

Буры з чорным, цёмным адценнем. Усе раптам убачылі, як падымаецца над лесам, клубіцца чорна-буры дым... Сачанка. // Пра масць звяроў такога колеру. Чорна-буры мядзведзь. Чорна-бурая лісіца.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Мэша ’нячысцік, пачвара’, ’неахайна адзетая жанчына’ (кір., Нар. сл.), слуц. ’непаваротлівая, павольная ў працы жанчына’ (Нар. словатв.). Да мета (гл.). Не выключана магчымасць генетычнай сувязі з польск. meszka, mech, marucha ’мядзведзь’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

мі́шка м . разм

1 (мядзведзь у казцы) Méister Petz;

2. (цацка) Teddybär [´tɛdi-] m -en, -en, Teddy m -s, -s

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

падабраць дзеяслоў | закончанае трыванне

  1. Сабраць, падняць з зямлі.

    • П. россыпаныя арэхі.

  2. Паправіць; сагнуўшы, падцягнуць пад сябе (пра часткі цела).

    • П. валасы.
    • Сабака падабраў хвост.

  3. Падмяць, наваліўшыся; прыціснуць.

    • Мядзведзь падабраў пад сябе паляўнічага.

  4. Выбраць адпаведнае, патрэбнае.

    • П. брыгаду.
    • П. ключ да замка.
    • П. патрэбныя словы.
    • П. цытаты.

|| незакончанае трыванне: падбіраць.

|| назоўнік: падбор і падборка.

  • Падбор кадраў.
  • Падборка нітак патрэбнага колеру.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

◎ Нарэў ’вялікі мядзведзь’ (Інстр. 2). Няясна, магчыма, да рваць (гл.), прасл. *гъиайу якое, паводле Мяркулавай (Этимология–1978, 96), магло мець значэнне ’схапіўшы зубамі, адарваць кусок’. Відаць, як і іншыя назвы мядзведзя, табуізаваная.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Меќалка ’коцік на дрэвах’ (Янк. 2). Відаць, да мека ’мядзведзь’. Аналагічны семантычны пераход ’назва звера’ > ’коцік на дрэвах’ назіраецца ў бел. коцік, польск. kotka, славен. mačica, ням. Kätzchen, якія звязаны з ’кот’, чэш. jehněda — з ’ягнё’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)