Се́чань старое ‘студзень’ (Нас.). Укр.сі́чень, старое рус.сечень ‘студзень’, стараж.-рус.сѣчьнь ‘студзень; люты’, чэш.sečen ‘ліпень’, славац.velký sečeń ‘студзень’, malý sečeń ‘люты’, славен.дыял.sečenj ‘люты’, серб.-харв.се̑чањ, sijȇčanj ‘студзень’, балг. фальк. голя́м се́чко ‘студзень’, ма́лък се́чко ‘люты’, макед.сечко ‘люты’, ст.-слав.сѣчьнь ‘люты, студзень’. Прасл.*sěčьnь да *sekti, гл. сячы, як перыяд года, найбольш зручны для высечкі лесу з мэтай атрымання дзелавой драўніны (Шаўр, Этимология–1971, 98 і наст.), або для распрацоўкі ўчастка для раллі. Тлумачэнне, што месяц атрымаў назву па марозе, які “сячэ”, лічыцца народнай этымалогіяй. Назва для ‘ліпеня’ звязана з касьбой (старое *sěkti ‘зразаць траву’). Меркаванні Сноя (Бязлай, 3, 346) пра сувязі з літ.síekis, siẽkis ‘снежань студзень’ аналагічна літ.sãusis ‘студзень, снежань’ пры славен.súšec ‘сакавік’ (Сной₂, 713) падаюцца недастаткова абгрунтаванымі. Гл. ЕСУМ, 5, 258–259.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
cruel[ˈkru:əl]adj.
1. (to) жо́рсткі; лю́ты, бязлі́тасны
2. паку́тлівы, нясце́рпны, страшэ́нны; пяке́льны
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Fébruar
m - i -s лю́ты (месяц)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
акру́тны
(польск. okrutny)
1) жорсткі, люты (напр. а. чалавек);
2) цяжкі, бязвыхадны (напр. а-ае становішча).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
раз’яры́цца, ‑руся, ‑рышся, ‑рыцца; зак.
Прыйсці ў ярасць. Раз’ярыўся поп, наступае грозна на Міколку.Лынькоў.Залезлі ў полі супастаты, Растуць акопы, раўчакі, І раз’ярыўся вораг люты!Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
каніба́л
(фр. cannibale < ісп. canibal, ад karibal = караіб)
1) людаед-дзікун;
2) перан. надта люты, жорсткі чалавек.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
merciless
[ˈmɜ:rsɪləs]
adj.
бязьлі́тасны, лю́ты
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
бесчалаве́чны, ‑ая, ‑ае.
Які не ведае літасці, люты. Імперыялістычная вайна пазбавіла.. [Любу Лук’янскую] роднага дому, зрабіла бежанкай-сіратой, парабчанкай бесчалавечнага кулака.Луфераў.// Характэрны, уласцівы бязлітаснаму чалавеку. Бесчалавечнае абыходжанне. Бесчалавечная эксплуатацыя.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
3.Разм. Вельмі вялікі; надзвычайны. Зверскі апетыт.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
АКЕ́ЕЎ Таламуш
(н. 11.9.1935),
кіргізскі кінарэжысёр. Нар.арт. Кыргызстана (1975), нар.арт.СССР (1985). Скончыў Ленінградскі ін-т кінаінжынераў (1958). З 1964 рэжысёр на кінастудыі «Кіргізфільм». Найб. значныя работы: «Неба нашага дзяцінства» (1968), «Люты» (паводле аповесці М.Аўэзава «Шэры люты»), «Чырвоны яблык» (паводле Ч.Айтматава), «Нашчадак Белага Барса». Усе фільмы Акеева аб’ядноўвае трывалая сувязь з нац. культурай, сучаснае мысленне. Дзярж. прэмія Кыргызстана 1972.