Во́рвань ’лой, які вытапліваецца з сала марскіх жывёлін’ (БРС, КТС). Запазычанне з рус.ворвань ’тс’ (Шанскі, 1, В, 163), дзе яно са ст.-швед.narhval, швед., дац.narval, ст.-ісл.náhrvalr ’кіт’ (Фасмер, 1, 351).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
бера́рдыус
(н.-лац. berardius)
кітсям. дзюбарылых цёмнабурай афарбоўкі, пашыраны ў Ціхім акіяне.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
на́нка
(ад кіт. Nankin = назва горада ў Кітаі)
грубая баваўняная тканіна, найчасцей жоўтага колеру.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
putty
[ˈpʌti]1.
n., pl. -ties
кіт -у m., зама́зка f.
2.
v.t. (-tied, -tying)
кітава́ць (напр. во́кны), зама́зваць дзі́ркі
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
гохуа́
(кіт. го-хуа)
традыцыйная школа кітайскага жывапісу вадзянымі фарбамі на шаўковых і каляровых скрутках.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
жэнь
(кіт. žen = чалавек)
філас. асноўная кітайская канфуцыянская дабрачыннасць; любоў да чалавека, дабрата і справядлівасць.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
whale
I[hweɪl]1.
n.
кіт -а́m.
2.
v.i.
палява́ць на кіто́ў; лаві́ць кіто́ў
II[hweɪl]
v.t., informal
біць, хваста́ць; сьцяба́ць, лупцава́ць
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
А́НГЛА-КІТА́ЙСКАЯ ВАЙНА́ 1840—42
(т.зв. першая «опіумная» вайна),
агрэсіўная вайна Англіі супраць Кітая з мэтай захапіць рынак і дамагчыся паліт. ўплыву на Кітай. Зачэпкай да яе стала знішчэнне кіт. урадам вял. партыі кантрабанднага опіуму, канфіскаванага ў замежных гандляроў. Летам 1840 англ. войскі блакіравалі з мора кіт. парты, захапілі в-аў Сянган (Ганконг) і ў жн. 1842 наблізіліся да Нанкіна. Паводле Нанкінскага дагавора 1842 Англія атрымала в-аў Ганконг, значную кантрыбуцыю, 5 партоў Кітая сталі адкрытымі для англ. гандлю. Вайна была пачаткам ператварэння Кітая ў паўкалан. дзяржаву.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ГОГЕНЛО́Э
(Hohenlohe) Хлодвіг Карл Віктар, князь Шылінгсфюрст (Schillingsfürst; 31.3.1819, г. Ротэнбург-ан-дэр-Фульда, Германія — 6.7.1901),
германскі дзярж. дзеяч, дыпламат. Паходзіў са стараж.ням. роду. Юрыст. У 1867—70 прэм’ер-міністр і міністр замежных спраў Баварыі. Пасол Германіі ў Францыі (1874—85), удзельнік Берлінскага кангрэса 1878. Намеснік у Эльзас-Латарынгіі (1885—94). У 1894—1900 рэйхсканцлер Германіі і прэм’ер-міністр Прусіі. Урад Гогенлоэ падпісаў герм.-кіт. дагавор 1898 (узаконіў пераход кіт.прав. Шаньдун у «сферу ўплыву» Германіі), садзейнічаў будаўніцтву моцнага ВМФ і інш. Аўтар «Мемуараў» (т. 1—3, 1906—31).
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ГОХУА́
(кіт. — нац. жывапіс),
традыцыйная школа кіт. жывапісу вадзянымі фарбамі на шаўковых і каляровых скрутках. Тэрмін «гохуа» адрадзіўся ў пач. 20 ст. з аднаўленнем традыцый нац. жывапісу (існаваў з 3—2 ст. да н.э.), які меў тэхн. і жанравыя своеасаблівасці, спецыфічны метад адлюстравання прадмета пры дапамозе ліній і плям на нейтральным фоне, што надавала адчуванне бязмежнай прасторы. Спосабам гохуа малявалі кветкі, расліны, жывёл; у 1940—50-я г. яго сюжэты сталі больш разнастайныя, з’явіліся лірычныя і жанравыя кампазіцыі на сучасныя тэмы. Найб. вядомыя мастакі Цы Байшы і Сюй Бэйхун.