*Вылі́рызны, выли́рызный ’вялікі, вельмі буйны’ (Клім.). З велізарны (гл.) у выніку метатэзы.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Кэ́ця ’размазня’ (Клім.). Да *квэця ад квэцаць (гл.) ’размазваць’, Параўн. кецала (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ляоды́чыння ’для выгляду’ (Клім.) узнікла з для годы́чыньня — да гадзі́ць, дагаджа́ць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Ліле́ць, лі літы ’блішчэць, адлюстроўваць (аб вадзяной паверхні)’ (Клім.). Да лялёць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Мі́сто ’горад’ (Клім., Булг.) місцо ’тс’ (Д.-З., Шн.). Да ме́ста (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
*Склума́чыць, склума́чыты ‘скомкаць’ (Клім., Сл. Брэс.). Кантамінацыя скамячыць і клумак ‘клунак’, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
*Асы́ты, осы́та, осы́тэ ’злёгку гнілы’ (хвоя, дрэва) (Клім.). Параўн. укр. сита сосна ’сасна са смалой’. Да кораня сыт‑ (гл. сыты) са значэннем ’насычаны’. Параўн. таксама осэ́тня пора́ ’дастатковы час’ (Клім.) пры ўкр. оситня пора ’дастаткова даўні’, зноў да гэтага кораня са значэннем ’сытны’ = ’дастатковы’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Квічэ́ць ’пішчаць, крычаць (пра свінню)’ (Нар. сл., Др.-Падб., Клім.). Гл. квік, квічаць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ляны́к ’перапечка, праснак з дадаткам тоўчанага льнянога семені’ (Клім.). Да ля́ны 2 (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
таргава́цца, ‑гуюся, ‑гуешся, ‑гуецца; незак.
1. Дагаворвацца аб цане, дабіваючыся ўступак пры заключэнні гандлёвых або іншых здзелак. Таргаваліся, таргаваліся, ды ніяк не могуць у цане сысціся: пан, бач, скупы быў ды надта даражыўся. Якімовіч. [Ян:] — Купілі [кабылку] выгадна, хоць і таргаваліся доўга. Чорны. Клім стаяў моўчкі, азіраючы дровы, гатовы ўжо згадзіцца на тое, каб заплаціць за іх васемнаццаць рублёў, і не хацеў сказаць гэтага селяніну, злаваўся на сябе, што не ўмеў таргавацца. Галавач.
2. перан. Спрачацца, не згаджаючыся з чым‑н., імкнучыся дабіцца чаго‑н., атрымаць што‑н. Пара прыступаць да працы, няма чаго таргавацца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)