Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
электраразве́дка, ‑і, ДМ ‑дцы, ж.
Геалагічныя пошукі пакладаў карысных выкапняў з дапамогай электраметрыі. Ужо ў 1946 годзе на тэрыторыі Прыпяцкага прагібу, як пачалі называць геолагі гэтую ўпадзіну, была праведзена электраразведка.Чаркасаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Vórkommen
n -s, -
1) здарэ́нне, факт, вы́падак
2) радо́вішча (карысных выкапняў)
3) існава́нне, наяўнасць
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
брэ́мсберг, ‑а, м.
1. Прыстасаванне для спуску грузаў па нахіленай плоскасці; механізаваны скат.
2. У горнай справе — падземная нахіленая горная вырабатка, прызначаная для спуску ў ваганетках або канвеерам карысных выкапняў на ніжэйшы гарызонт; спуск.
[Ням. Bremsberg.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Рудні́к ’сістэма збудаванняў для здабывання карысных выкапняў’ (ТСБМ). Укр., рус.рудни́к, славен.rudnik, серб.-харв.ру̂дни́к, балг.ру́дник. Утварэнне з суфіксам ‑нік ад руда (гл.), характэрнае пераважна для ўсходне- і паўднёваславянскіх моў. У заходнеславянскіх мовах назвы з тым жа коранем, але іншымі суфіксамі: польск.rudnia, в.-луж.rudnica, чэш.rudný důl (Чарных, 2, 126).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ухаласту́ю, прысл.
Без карысных вынікаў, дарэмна. Матор працуе ўхаластую. □ Шафёр.. газануў — колы закруціліся ўхаластую, ні ўзад, ні ўперад.Гроднеў.Дзераш бачыць, што рабочыя многа працуюць ухаластую, рухаюцца ў беспарадку, і Дзераш падае ім ідэю канвеера.Арабей.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шурф, ‑а, м.
Спец. Вертыкальная або нахіленая падземная вырабатка для разведвання залягання карысных выкапняў, вентыляцыі, узрыўных работ і пад., якая ідзе з паверхні зямлі і мае невялікую глыбіню. На трасе ўжо шуфры закладзены, — Для пробы ўзяты грунт.Астрэйка.
[Ням. Schurf.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ша́хта, -ы, М -хце, мн. -ы, шахт і -аў, ж.
1. Вертыкальная ці нахіленая горная выпрацоўка, якая мае непасрэдны выхад на паверхню; шахтавы ствол.
Заваленая ш.
Спускацца ў шахту.
2. Горнапрамысловае прадпрыемства, якое вядзе падземную здабычу карысных выкапняў; месца здабычы іх.
Працаваць у шахтах.
3. Вертыкальная падоўжаная поласць у некаторых прамысловых канструкцыях (спец.).
Ліфтавая ш.
|| прым.ша́хтавы, -ая, -ае.
Шахтавая печ.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Радо́вішча ’месца нараджэння карысных выкапняў’ (ТСБМ), радо́вішчы ’нетры’ (Сцяшк. Сл.). Уведзена ў літаратурную мову стваральнікамі БелСЭ (Каўрус, Мова народа, мова пісьменніка, Мн., 1989, 230) як калька рус.месторождение ’тс’; аўтарства прыпісваецца Я. Казеку (Полымя, 1997, 12, 2000; Роднае слова, 1995, 1, 11). Параўн. аднак укр.родови́ще ’тс’, што побач з рус.родни́к ’крыніца’ сведчыць аб прадаўніх уяўленнях пра нараджэнне (корань род‑) усяго існага (Німчук, Давньорус., 14).