тужэ́ць несов.

1. натя́гиваться, станови́ться туги́м;

струна́ тужэ́е — струна́ натя́гивается (стано́вится туго́й);

2. (становиться густым, вязким) густе́ть; (спец. — ещё) загуща́ться;

це́ста тужэ́е — те́сто густе́ет;

3. (о земле) подсыха́ть; затвердева́ть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Nec ad caelum nec ad terram pertinere (Petronius)

Не мець адносін ні да неба, ні да зямлі.

Не иметь отношения ни к небу, ни к земле.

бел. І ад сяла не адстаў, і да горада не прыстаў. Ні к сялу ні к гораду. Ні да вока ні да бока.

рус. Ни к селу ни к городу. Ни складу ни ладу. Ни то ни сё. Ни пришей ни пристегни. Ни сук, ни крюк, ни каракуля. Ни в хомут ни в шлейку. Ни богу свеча ни чёрту кочерга. Ни в дышло ни в оглоблю.

фр. Sans rime ni raison (Ни рифмы, ни здравого смысла).

англ. Neither to hap nor to wynd (Ни туда ни сюда).

нем. Weder gehauen noch gestochen (Ни порублено ни поколото). Fehl am Platze sein (Быть не к месту).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

ту́чный

1. сы́ты, тлу́сты, по́ўны, гла́дкі;

2. (о земле) тлу́сты, урадлі́вы;

3. (о колосе, зерне) я́драны, налі́ты, по́ўны; (сочный и густой — о траве или с густой и сочной травой — о луге) сакаві́ты, со́чны, сакаўны́.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

БРЭ́ДБЕРЫ (Bradbury) Рэй Дуглас

(н. 22.8.1920, Уокеган, штат Ілінойс, ЗША),

амерыканскі пісьменнік-фантаст. Першы зб. фантаст. апавяданняў «Змрочны карнавал» (1947). Аўтар рамана-антыутопіі «451° па Фарэнгейту», філас.-прыгодніцкага рамана-прытчы «Набліжаецца бяда» (1962), дэтэктыва-стылізацыі пад прозу Д.Хэмета і Р.Чандлера «Смерць — лёс адзінокіх» (1985), рамана «Могільнік лунацікаў» (1990), прасякнутага міфал. матывамі, аўтабіягр. аповесці «Віно з дзьмухаўцоў» (1957), зб-каў апавяд. «Размаляваны чалавек» (1951), «Залатыя яблыкі Сонца» (1953), «Сродак ад меланхоліі» (1959), «Глыбока за поўнач» (1976) і інш., цыкла апавяд. «Марсіянскія хронікі» (1950), п’ес, кніг для дзяцей, радыё-, тэле- і кінасцэнарыяў. Асн. тэмы твораў — небяспека механізацыі і рабатызацыі грамадства, рост бездухоўнасці і уніфікацыі людзей; суаднесенасць рэальна-зямнога і касмічнага, часу і гісторыі, вайны і міру.

Тв.:

Бел. пер. — Пра вандроўкі вечныя і пра Зямлю // Замежная фантастыка. Мн., 1990;

рус. пер. — Рассказы. М., 1975;

Память человечества. М., 1982;

Холодный ветер, тёплый ветер. М., 1983;

О скитаньях вечных и о Земле. М., 1988;

Фантастика Рея Брэдбери М., 1992;

Чикагская бездна. М., 1993.

Е.Л.Лявонава.

т. 3, с. 281

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ры́ться несов.

1. (копаться) капа́цца;

ры́ться в земле́ капа́цца ў зямлі́;

2. (перебирать, разыскивая, изучая) капа́цца; (о животных) ры́цца;

ры́ться в кни́гах капа́цца ў кні́гах;

3. (шарить, искать) шука́ць;

ры́ться в карма́нах шука́ць у кішэ́нях.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

прыле́гчы (да чаго і без дап.) сов., в разн. знач. приле́чь;

п. адпачы́ць — приле́чь отдохну́ть;

трава́ ~лягла́ да зямлі́ — трава́ прилегла́ к земле́;

суке́нка до́бра ~лягла́ да фігу́ры — пла́тье хорошо́ прилегло́ к фигу́ре

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

тучне́ть несов.

1. (о ком-л.) сыце́ць, тлусце́ць, паўне́ць, гладчэ́ць;

2. (о земле) тлусце́ць, набіра́цца сі́лы;

3. (о колосе, зерне) ядране́ць, наліва́цца, паўне́ць; (о траве) станаві́цца сакаві́тым (больш сакаві́тым, сакаўны́м, больш сакаўны́м, сакаўне́йшым, со́чным, больш со́чным, сачне́йшым).

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

удо́бный

1. зру́чны;

удо́бный дива́н выго́дная (зру́чная, ёмкая) кана́па;

удо́бный моме́нт зру́чны мо́мант;

2. (вполне приспособленный) выго́дны, зру́чны, ёмкі;

удо́бный прое́зд выго́дны (зру́чны) прае́зд;

удо́бный форма́т кни́ги зру́чны фарма́т кні́гі;

3. (пригодный — о земле) с.-х. прыда́тны.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

цяга́ць несов.

1. в разн. знач. таска́ть; (тянуть рывками — ещё) дёргать;

ц. бярве́нні — таска́ть брёвна;

ц. ваду́ са сту́дні — таска́ть во́ду из коло́дца;

ліса́ курэ́й цяга́е — лиса́ кур таска́ет;

пя́ты сезо́н паліто́ цягае́ — прост. пя́тый сезо́н пальто́ таска́ет;

ц. за валасы́ — таска́ть (дёргать) за во́лосы;

ц. па суда́х — таска́ть по суда́м;

2. (по земле) волочи́ть;

дзяўчы́нка цяга́е ху́стку па зямлі́ — де́вочка воло́чит плато́к по земле́;

◊ ледзь ногі ц. — едва́ (е́ле) но́ги волочи́ть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Mors nescit legem, tollit cum paupere regem

Смерць не ведае закону, забірае разам з бедняком і цара.

Смерть не знает закона, забирает вместе с бедняком и царя.

бел. Смерць не перабірае і не мінае. Смерць не глядзіць у зубы. Зямля-матуля ўсіх прымае. Смерць усіх раўнуе. Памруць усе, ды не ў адзін час. Усе памром, ды па адном. Прыйдзе час ‒ і пан/цар дуба дасць. Зямля святая ўсіх нас зраўняе. Хто піша, хлеб арэ, хто барануе ‒ зямелька ўсіх зраўнуе. Магіла ўсіх памірыла.

рус. Царь и народ ‒ всё в землю уйдёт. Смерть не разбирает чина. И богату и просту ‒ всем дорога к погосту. Смерть всех равняет. И пономарь и владыка на земле равны.

фр. Tous sont égaux devant la mort (Все равны перед смертью).

англ. Death is a grand leveller (Смерть ‒ великий выравниватель).

нем. Der Tod, der klopft bei aller an, beim Kaiser und beim Bettelmann (Смерть, она стучится ко всем: к королю и к беднякам). Der Tod macht alles gleich, er frißt arm und reich (Смерть делает всех равными, она съедает богатого и бедного).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)