1. Самая высокая ступень творчай адаронасці, таленавітасці чалавека ў якой‑н. сферы дзейнасці. Смеласць і мужнасць рускіх войск і партызанаў, геній палкаводца Кутузава выратавалі Расію.«Беларусь».
2. Чалавек, надзелены такой адаронасцю. Ленін — геній рэвалюцыі.
3. У старажытнарымскай міфалогіі — дух-заступнік, які кіруе дзеяннямі і думкамі чалавека на працягу ўсяго яго жыцця.
•••
Добры генійчый — пра чалавека, які аказвае на каго‑н. дабратворны ўплыў, прыносіць каму‑н. карысць.
Злы генійчый — пра чалавека, які аказвае на каго‑н. дрэнны ўплыў, прыносіць каму‑н. шкоду, зло.
[Лац. genius.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
protector
[prəˈtektər]
n.
1) абаро́нца -ы m., ахо́ўнік -а m.; засту́пнік -а m., засту́пніца f.; апяку́н апекуна́m., апяку́нка f.
2) ахо́ўная прыла́да
3) Hist. рэге́нт А́нгліі
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
patron
[ˈpeɪtrən]
n.
1) ста́лы кліе́нт -а m. (у кра́ме); госьць, наве́днік (у рэстара́не, гатэ́лі)
2) патро́н, апяку́н апекуна́, шэф -а m.; мэцэна́т -а m.
3) сьвяты́засту́пнік
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
абаро́нцам.
1. Vertéidiger m -s, -; Verféchter m -s, - (прыхільнік); Beschützer m -s, -; Fürsprecher m -s, -, Befürworter m -s, - (заступнік);
2.юрыд. Vertéidiger m -s, -, Ánwalt m -(e)s, -wälte;
3.спарт. Vertéidiger m;
цэнтра́льны абаро́нца Stópper m -s, - (футбол)
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
патро́н2
(лац. patronus = апякун)
1) багатая, уплывовая асоба ў Стараж. Рыме, якая брала пад сваю апеку бедных або непаўнапраўных грамадзян (кліентаў 1);
2) гаспадар фірмы, прадпрыемства, а таксама непасрэдны начальнік у адносінах да падначаленых у многіх краінах;
3) святы, які лічыцца заступнікам і апекуном таго, хто носіць яго імя (у католікаў);
4) перан.заступнік, начальнік, гаспадар.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
substitute
[ˈsʌbstɪtu:t]1.
n.
1) заме́на, падме́на f.
2) наме́сьнік, засту́пнік -а m., засту́пніца f.
3) дублёр -а m. (пра акто́ра), падме́на f. (у спо́рце)
2.
v.t.
1) падмяня́ць
2) замяня́ць
3) заступа́ць, замяня́ць (на пра́цы)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
advocate
[ˈædvəkət]1.
n.
1) адвака́т -а m.
2) засту́пнік -а m., засту́пніца f.
3) прыхі́льнік -а; абаро́нца -ы m., абаро́ньніца f.
an advocate of independence — абаро́нца незале́жнасьці
2.[ˈædvəkeɪt]
v.t.
1) абараня́ць, падтры́мваць, адсто́йваць
2) прапагандава́ць
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
proxy
[ˈprɑ:ksi]
n.
1) засту́пнік -а m.; даве́раны, упаўнава́жаны -ага m., даве́раная, упаўнава́жаная f.
to be (stand) proxy for — быць чыі́м-н. засту́пнікам, упаўнава́жаным, прадстаўніко́м
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
патро́н1, ‑а, м.
1. Гільза з капсулем, зарадам і куляй або шротам. Шура адцягнуў затвор, загнаў патрон у канал ствала.Навуменка.
2. Частка электрычнага прыстасавання, куды ўкручваецца лямпачка. [Рабочы] прынёс і павесіў на цвік, убіты ў сцяну, шнур з электрычным патронам.Арабей.
3. У такарным і свідравальным станку — прыстасаванне для замацавання дэталі, якая апрацоўваецца. Іван замацаваў чарговую дэталь у патрон і ўключыў матор.Ваданосаў.
[Фр. patron.]
патро́н2, ‑а, м.
1. У Старажытным Рыме — асоба, якая брала пад сваю апеку і залежнасць свабодных, але бедных або непаўнапраўных грамадзян. //перан.Заступнік, абаронца. // У католікаў — святы, якога лічаць заступнікам і апекуном таго, хто носіць яго імя, або апекуном, абаронцам якога‑н. горада, абшчыны.
2. У капіталістычных краінах — гаспадар якой‑н. фірмы, прадпрыемства. //Разм. Непасрэдны начальнік у адносінах да сваіх падначаленых. [Мая] выпісвала і перакладала па тэме свайго патрона розныя весткі з замежных крыніц.Сабаленка.
[Ад лац. patronus — апякун.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
побо́рникм., книжн. (борец) змага́р, -ра́м. (за што); (сторонник) прыхі́льнік, -ка м. (чаго); (защитник) абаро́нца, -нцы м. и ж. (чаго); (защитник) абаро́нца, -нцы м. и ж. (чаго); (заступник)засту́пнік, -ка м. (за што);
побо́рник ми́ра и демокра́тии змага́р за мір і дэмакра́тыю, абаро́нца (прыхі́льнік) мі́ру і дэмакра́тыі;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)