паме́рці, -мру́, -мрэ́ш, -мрэ́; -мро́м, -мраце́, -мру́ць; памёр, -ме́рла; -мры́; зак.

1. Перастаць жыць.

Маці даўно памерла.

П. ад ран.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан. Знікнуць, спыніцца (кніжн.).

Справа нашых бацькоў не памрэ.

|| незак. паміра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; наз. паміра́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

спе́цца, спяю́ся, спяе́шся, спяе́цца; спяёмся, спеяце́ся, спяю́цца; зак.

1. Дасягнуць зладжанасці ў сумесным спеве.

Хору трэба яшчэ с.

2. перан., з кім. Дасягнуць поўнай згоды ў чым-н., адзінства ў поглядах, узгодненасці ў дзеяннях (разм.).

Яны ўжо даўно спеліся.

|| незак. спява́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

стараво́рны, ‑ая, ‑ае.

Які даўно апрацоўваецца (пра зямлю).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Моў ’маўляў, нібыта’ (Гарэц., Некр., Нас., ТС). Алегравая форма з маўляў ’(калісьці, даўно) казаў’ накшталт рус. мол ’тс’ (Фасмер, 2, 641).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

washed up [ˌwɒʃtˈʌp] adj. infml ніко́му не патрэ́бны;

It is all washed up. Усё гэта даўно выйшла з моды.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

wearable [ˈweərəbl] adj. прыда́тны для нашэ́ння;

This hat is no longer wearable. Такі капялюш ужо даўно ніхто не носіць.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

качэ́ўны, ‑ая, ‑ае.

Тое, што і качавы. Даўно-даўно, калі яшчэ не было ў казахскіх стэпах гарадоў і .. народ быў качэўны, у тутэйшых месцах праходзіў вярблюджы гасцінец. Васілёнак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Надоў ’даўно’ (Сцяшк. Сл.). Параўн. анадоу (< onogbday гл. нагды, надоечы), у якім ‑оў пад уплывам утварэнняў тыпу дамоў (Карскі 2-3, 71).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

vergángen

a про́шлы, міну́лы, былы́

längst ~ — даўно́ міну́лы

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

Vórvergangenheit

f -, -en грам. даўно́ про́шлы час, плюсквамперфе́кт

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)