2.перан. Трапіўшы ў якое-н. становішча, не знайсці сіл, магчымасці выйсці з яго (разм.).
У. у даўгах.
|| незак.уграза́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
заплю́хацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.
Пакрыцца пырскамі (вады, гразі і пад.). Заплюхацца з галавы да ног.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хлю́патмразм Glúcksen n -s (вады); Pátschen n -s (гразі)
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
гразь, ‑і, ж.
1. Вязкая, размяклая ад вады глеба. Непралазная гразь. □ Кажуць: вясной бочка вады — лыжка гразі, а ўвосень лыжка вады — бочка гразі.З нар.Брычка ехала па гразі, калёсы плюхаліся ў глыбокія калдобіны, конь ішоў размашыстай хадой, і пырскі з-пад яго ног ляцелі ва ўсе бакі.Чарнышэвіч.
2.толькімн. (гра́зі, ‑яў). Марскі або азёрны іл, які мае лекавыя ўласцівасці. Лячыцца гразямі.
3.Разм. Бруд, нечыстоты. Лазняў болей — больш здароўя, Гразь жа нам нясе хваробу.Крапіва.У хату.. [Якіма] хоць і носа не паказвай — бруд, гразь, чарната, але знадворку хата мае зусім шляхецкі выгляд.Колас.
4.перан.Разм. Пра што‑н. ганебнае, подлае, нізкае. Ганна сэрцам тут пачула Гразь душы яго і бруд.Колас.З усходу вецер-буралом Змятае гразь на сваім шляху.Купала.
•••
Абліць граззюгл. абліць.
Выцягнуць з гразігл. выцягнуць.
Зарасці граззюгл. зарасці.
Затаптаць у гразьгл. затаптаць.
Змяшаць з граззюгл. змяшаць.
Не ўдарыць (не упасці, не пляснуцца) тварам у гразьгл. ударыць.
Як гразічаго — вельмі многа.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прашлёпацьсов. прошлёпать;
п. ту́флямі — прошлёпать ту́флями;
п. па гразі́ — прошлёпать по гря́зи
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Моўрыць ’знаходзіцца ў стане панурасці, абыякавасці (напр., аб карове, калі яна не есць)’ (ТС). Балтызм. Параўн. літ.mauróti ’раўці’, ’румзаць’, ’плакаць’, maũrinti ’валачыся, плесціся па гразі’, maurióti ’блукаць, бадзяцца’, maũryti ’плесціся па гразі’.