1. Баль, вечар, на які прыходзяць у масках і спецыяльных касцюмах.
Навагодні м.
2.перан. Прытворства, падман.
|| прым.маскара́дны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
шчадрэ́ц, ‑раца, м.
Уст. Даўні звычай адзначаць вечар напярэдадні Новага года; сам гэты вечар. Яшчэ зранку на шчадраца — у дзень перад Новым годам — уся сям’я пачынала займацца куццёю.Якімовіч.// Песня, якая спяваецца ў гэты вечар.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цемната́, -ы́, ДМ -наце́, ж.
1. Адсутнасць святла, асвятлення; цемра.
У хаце ц., хоць яшчэ не вечар.
2.перан. Невуцтва, культурная адсталасць.
3. Пра недасведчанага або малаадукаванага чалавека (разм.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
даўжэ́ць, 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., -жэ́е; незак.
Станавіцца больш доўгім.
Пад вечар цені даўжэюць.
Вясной дні даўжэюць.
|| зак.падаўжэ́ць, 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., -жэ́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прае́нчыць, -чу, -чыш, -чыць; зак.
1. Абазвацца енкам.
Хворы праенчыў.
2.што і без дап. Сказаць з енкам.
Піць! — праенчыў ранены.
3. Правесці які-н. час у енках.
Увесь вечар праенчыў.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
*Вечаркі, вечарке́ (Сцяшк. МГ), зах.-палес.вычоркы́ ’вечарынка’ (Клім.), укр.паўн.вечіркы, вечу͡орки, вечурки, зах.вечорки ’тс’, рус.сіб.ве́черки, вечерки́ ’вечарынкі’, паўн.вечёрка ’вячоркі’; ’развітальны вечар у маладой, дзявочнік’, польск.wieczorek ’вечарынка’, vʼecurek, vʼecurka ’вечар, калі разам збяруцца і мыюць (бялізну), лушчаць (гарох), скубуць (воўну)’, славац.večierok ’вечар’; ’невялікая вячэрняя забава, урачыстасць з музыкай, танцамі’, балг.вече́рка ’вячоркі’. Відавочна, гэта старое ўтварэнне ад večer‑ і суф. ‑ъkъ, які надае слову адценне памяншальнасці: вячоркі, па сутнасці, адбываліся на працягу не цэлага зімовага вечара, а толькі яго часткі; параўн. тое ж і ў літ.vakarė̃lis ’вечарынка’ — vãkaras ’вечар’. Ужываецца лексема ў множным ліку, таму што вячоркі — шматразовая падзея. Гл. таксама вячоркі.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
дыскатэ́ка, ‑і, ДМ ‑тэцы, ж.
1. Збор грамафонных пласцінак (дыскаў).
2. Танцавальны вечар пад музыку пласцінак (дыскаў). // Памяшканне, дзе такі вечар праводзіцца.
[Ад грэч. diskos — дыск і thēkē — сховішча.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
draw on
набліжа́цца
Evening drew on — Наблі́зіўся ве́чар
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Вечару́ха ’вечарынка перад вяселлем у жаніха’ (Інстр. II); ’вечар перад вяселлем у маладой’ (Бяльк.), рус.вечеру́ха: паўд. ’вячэрняя забава, вечарынка’, арл., разан. ’дзявочнік напярэдадні вяселля’, арл., смал., калуж. ’вячэрняя бяседа вясельных гасцей’. Беларуска-рускае ўтварэнне ад вечар (гл.) пры дапамозе экспрэсіўнага суф. ‑ux‑a.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Адвячо́рак ’частка дня’ (БРС, Касп., КТС), ’частка дня перад вечарам’ (КЭС). Гл. вечар.