наскрэ́бці, -рабу́, -рабе́ш, -рабе́; -рабём, -рабяце́, -рабу́ць; -ро́б, -рэ́бла і -рабла́, -рэ́бла і -рабло́; -рабі́; -рэ́бены; зак., чаго.

1. Скрабучы, сабраць або набраць нейкую колькасць чаго-н.

Н. мукі.

2. Начысціць, скрабучы (пра моркву, буракі і пад.).

Н. бульбы на вячэру.

3. перан. 3 цяжкасцю сабраць, набраць (разм.).

Н. грошай.

|| незак. наскраба́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

цукро́вы, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да цукру, з’яўляецца цукрам. Цукровая пудра. // Прыгатаваны з цукру або з цукрам. Цукровы сіроп. Цукровае пячэнне. // Які мае адносіны да вытворчасці цукру. Цукровая прамысловасць. Цукровы завод.

2. Які змяшчае ў сабе цукар; які выкарыстоўваецца для атрымання цукру. Цукровы гарох. Цукровая кукуруза.

3. перан. Які прыносіць асалоду, вельмі прыемны; залішне далікатны, саладжавы. — Эт, — кажа Лявоніха цукровым голасам, — жыву-гадуюся. Бядуля.

•••

Цукровая хвароба гл. хвароба.

Цукровы дыябет гл. дыябет.

Цукровы трыснёг гл. трыснёг.

Цукровыя буракі гл. буракі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

працаёмкі, ‑ая, ‑ае.

Які патрабуе вялікай затраты працы. — А сто гектараў ільну.. хто будзе даглядаць? — запярэчыла Марына Міхайлаўна. — Вы ведаеце, якая гэта працаёмкая культура! Паслядовіч. А буракі — культура працаёмкая, яна патрабуе дакладнай і маруднай апрацоўкі. Пестрак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

густы́, -а́я, -о́е.

1. Які складаецца з мноства аднародных прадметаў, размешчаных блізка адзін каля аднаго.

Г. бярэзнік.

Густое жыта.

Буракі растуць густа (прысл.).

2. Не вадкі, з аслабленай цякучасцю, насычаны.

Густая смятана.

3. Шчыльны, малапранікальны для зроку, святла.

Г. туман.

Густыя воблакі.

4. Пра голас: паўнагучны.

Г. бас.

|| наз. густата́, -ы́, ДМ -таце́, ж. і гушчыня́, -і́, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прапало́ць сов., в разн. знач. прополо́ть;

п. гра́ды — прополо́ть гря́ды;

п. буракі́ — прополо́ть свёклу;

~ло́ў усю́ ра́ніцу — прополо́л всё у́тро

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ацыдафо́бны

(ад лац. acidus = кіслы + гр. phobos = страх);

а-ыя арганізмы — арганізмы, якія не вытрымліваюць значнай кіслотнасці і развіваюцца толькі ў нейтральным і шчолачным асяроддзі (напр. буракі, фасоля).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

папрарыва́ць ​1, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.

1. Прарваць што‑н. у многіх месцах, прарваць усё, многае. Папрарываць паперу.

2. Зрабіць пасадкі чаго‑н. радзейшымі. Папрарываць буракі.

папрарыва́ць ​2, ‑ае; зак., што.

Прарыць лычом у многіх месцах (пра жывёл).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

караняпло́ды, ‑аў; адз. караняплод, ‑а, М ‑дзе, м.

1. Культурныя расліны (буракі, морква, бручка і пад.) з мясістым коранем, які скарыстоўваецца ў ежу, на корм жывёле і для тэхнічных мэт. Кармавыя караняплоды.

2. Патоўшчаныя карані гэтых раслін. Буйныя караняплоды. Скормліваць караняплоды.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

павырыва́ць ​1, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.

Вырваць адкуль‑н. усё, многае або ўсіх, многіх. Павырываць зубы. Павырываць буракі.

павырыва́ць ​2, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.

Вырыць многа чаго‑н., вырыць у многіх месцах. Павырывалі свінні ямы на дварэ.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

плужо́к, ‑жка, м.

1. Памянш. да плуг.

2. Невялікі плуг, якім абганяюць бульбу, буракі і пад. А тут раптам такая неспадзяваная ўдача: адганяць бульбу! Самая што ні на ёсць сталая работа — з плужком-абганянкай, з жывым канём, з пугай... Якімовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)