баге́ма, ‑ы, ж.

1. зб. У буржуазным грамадстве — матэрыяльна незабяспечаныя прадстаўнікі інтэлігенцыі (мастакі, артысты, музыканты і пад.), якія жывуць легкадумна, бязладна.

2. Разм. Бязладны быт такога асяроддзя. Але ў рамане «сонца не свеціць»: за «лапінамі» мяшчанства, багемы і г. д. не бачны гераічныя будні сучаснасць. Адамовіч.

[Фр. bohème.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

зна́чна прысл, зна́чны

1. bedéutend, ánsehnlich, beträchtlich;

зна́чнае паляпшэ́нне beträchtliche [bedéutende] Verbésserung;

у зна́чнй ме́ры [ступе́ні] in bedéutendem Máße;

2. разм (бачны, прыкметны) bedéutend, bemérkbar, bemérkenswert

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

сідэры́чны, ‑ая, ‑ае.

Спец. У выразах: сідэрычны год — тое, што і зорны год (гл. год); сідэрычны месяц — прамежак часу, за які Месяц робіць свой бачны шлях па нябеснай сферы адносна зорак; зорны месяц; сідэрычны перыяд — прамежак часу, за які цела сонечнай сістэмы робіць поўны абарот вакол Сонца; зорны перыяд.

[Лац. sidus, sideris — зорка, нябеснае свяціла.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

аптыме́тр

(ад гр. optos = бачны + -метр)

аптычны прыбор для асабліва дакладных лінейных вымярэнняў з пагрэшнасцю хібнасцю да 1 мікрометра.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

видне́ться несов. відне́цца, віда́ць (в прошедшем времени переводится со вспомогательным глаголом быць), быць ба́чным;

вдали́ видне́лись го́ры удалечыні́ былі́ віда́ць (ба́чны) го́ры, удалечыні́ відне́ліся го́ры.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

лімб

(лац. limbus = край, кант)

1) плоскае кольца, падзеленае на градусы, у вугламерных прыборах;

2) бачны край дыска Сонца, Месяца, планеты.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

оптаэлектро́ніка

(ад гр. optos = бачны + электроніка)

кірунак электронікі, які ахоплівае пытанні выкарыстання аптычных і электрычных метадаў апрацоўкі, захоўвання і перадачы інфармацыі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

Відо́мец 1 ’Parnassia L.’ (БРС), відомец балотны ’Parnassia palustris L.’ (гродз., Кіс.). Не мае адпаведнікаў у іншых слав. мовах. Відавочна, паходзіць ад відомы ’відны, бачны, светлы, прыкметы’ < viděti > vidom‑ъ і суф. ‑ьcь. Параўн. яшчэ рус. белозор, укр. білозор, рус. белоцвет, белоцветка, матывацыя наймення якіх падобна да называння відо́мец.

Відомец 2 ’Angelica silvestris’ (маг., гом., Кіс.). Узнікла ў выніку пераносу значэння паводле колеру кветкі.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

каро́на, -ы, мн. -ы, -ро́н, ж.

1. Галаўны ўбор манарха з каштоўнымі ўпрыгожаннямі, які з’яўляецца сімвалам улады манарха.

Царская к.

2. перан. Улада, першынство ў чым-н.

Барацьба за карону.

Барацьба за шахматную карону.

3. Тое, што і крона¹.

4. Светлы арэол вакол Сонца, бачны ў час сонечнага зацьмення (спец.).

Сонечная к.

5. у знач. прысл. каро́най. Вакол галавы (пра жаночую прычоску).

Улажыць касу каронай.

◊

Карона з галавы не зваліцца (не спадзе) (разм.) — гонар не будзе закрануты, аўтарытэт не пацерпіць.

|| прым. каро́нны, -ая, -ае (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

гнотабіёты

(ад гр. gnotos = бачны + біёта)

жывёлы, вырашчаныя ва ўмовах поўнай стэрыльнасці, свабодныя ад мікраарганізмаў, вірусаў і макрапаразітаў; выкарыстоўваюцца для эксперыментальнай работы.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)