расшмаргну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; -ну́ты; зак., што.

1. Рассунуць, развесці ў бакі што-н. зашмаргнутае.

Р. занавескі.

2. Развязаць завязанае пятлёй.

Р. шнурок.

|| незак. расшмо́ргваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

раскрыжава́цца, ‑жуюся, ‑жуешся, ‑жуецца; зак.

Раскінуць у бакі крыжам рукі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Дуна́іць, дуна́ць ’драмаць, хістаючыся ў розныя бакі’ (Нас.). Запазычанне са ст.-яўр. мовы. Паводле Насовіча, звязана слова з тым, што пры малітве яўрэі нахіляюцца ў розныя бакі, гаворачы: adonái ’божа!’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

двухбако́вы, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае два бакі; які адбываецца, распаўсюджваецца на два бакі чаго‑н. Двухбаковы вулічны рух. □ Пятро прастудзіўся і захварэў на двухбаковае запаленне лёгкіх. Шамякін. // З абодвума правымі бакамі (пра тканіну). Двухбаковы драп.

2. Абавязковы для абодвух бакоў; узаемны. Двухбаковае пагадненне. Двухбаковыя абавязацельствы. // Які дзейнічае ў абодва бакі. Двухбаковая радыёсувязь.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

разве́сіцца, ‑сіцца; зак.

Шырока, у розныя бакі раскінуцца (пра дрэвы, кусты).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

міры́ць, міру́, мі́рыш, мі́рыць; незак., каго-што.

Наладжваць мірныя адносіны паміж кім-, чым-н.

М. суседзяў.

М. варожыя бакі.

|| зак. паміры́ць, -міру́, -мі́рыш, -мі́рыць і прыміры́ць, -міру́, -мі́рыш, -мі́рыць; -мі́раны; наз. прымірэ́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

распласта́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; зак.

1. Легчы, упасці плазам, шчыльна прыціснуўшыся да зямлі, да якой-н. паверхні.

Р. на зямлі.

2. Выцягнуцца ў гарызантальнай плоскасці, раскінуўшы ў бакі рукі.

|| незак. распла́ствацца, -аюся, -аешся, -аецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

Ба́хі забіва́ць ’зракацца сваіх слоў ці ўчынкаў’ (КЭС, лаг.). Здаецца, таго ж паходжання, што і ба́кі забіва́ць ’дурыць’ (гл. пад ба́кі), але фанетыка слова незразумелая (дыялектная дэфармацыя ці ўплыў слоў тыпу ба́харь, ’краснабай’?).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

asunder

[əˈsʌndər]

adv.

1) па-ро́знаму; асо́бна; у ро́зныя бакі́

to rush asunder — кі́нуцца ў ро́зныя бакі́

2) надво́е; на кава́лкі, на ча́сткі

•

- split asunder

- tear asunder

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

two-edged

[,tu:ˈedʒd]

adj.

1) во́стры з або́двух бако́ў, двухбако́ва во́стры (пра збро́ю)

2) на два бакі́, двухбако́вы

two-edged policy — няста́лая палі́тыка, палі́тыка на два бакі́

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)