БЕЛАРУ́СКАЯ ДРЭС, Беларуская дзяржаўная раённая электрастанцыя (БелДРЭС). Пабудавана паводле плана ГОЭЛРО ў 1927—30 каля в. Арэхі (цяпер г.п. Арэхаўск) Аршанскага р-на Віцебскай вобласці як Асінаўская ДРЭС. Працавала на торфе, які здабываўся на Асінаўскім балоце. З 1931 БелДРЭС. Праектнай магутнасці ў 32 тыс. кВт дасягнула з пускам 2-й чаргі ў 1939. У Вял. Айч. вайну разбурана. Адноўлена ў 1946, даваеннай магутнасці (34,5 тыс. кВт) дасягнула ў 1951. З 1986 працуе на мазуце.

т. 2, с. 411

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

crack​3 [kræk] v.

1. раско́лваць, разбіва́ць; раско́лвацца, трэ́скацца, ло́пацца;

crack nuts кало́ць арэ́хі

2. шчо́ўкаць (хлыстом)

3. infml ашале́ць, звар’яце́ць

4. разгада́ць (код), вы́рашыць (праблему)

♦

crack a bottle infml вы́піць што-н. спіртно́е, кульну́ць ча́рку;

crack a joke адпусці́ць жарт

crack down [ˌkrækˈdaʊn] phr. v. (on) накі́нуцца, абру́шыцца (на каго-н.)

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

knácken

vt

1.

лу́скаць, гры́зці

(арэхі)

hárte Nüsse ~ — раша́ць ця́жкую зада́чу

éinen Géldschrank ~ — разм. узлама́ць сейф

2.

vi трашча́ць, хрусце́ць

mit den Fíngern ~ — пстры́каць па́льцамі

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

чёртов чо́ртаў;

чёртова борода́; см. козлоборо́дник;

чёртова ку́рица зоол. ку́рачка вадзяна́я;

чёртова ры́ба зоол., разг. сом;

чёртово де́рево бот. чо́ртава дрэ́ва;

чёртов па́лец мин. чо́ртаў па́лец;

чёртовы оре́хи бот. вадзяны́я арэ́хі;

◊

чёртова дю́жина чо́ртаў ту́зін.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

шакала́дны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да шакаладу. Шакаладная маса. Шакаладны парашок. // Які вырабляе шакалад. Шакаладная фабрыка. // Прыгатаваны з шакаладу, з шакаладам. [Цукеркі] былі розных гатункаў і памераў: і плітачкамі — шакаладныя, і доўгія, як сігары, — мятныя, і круглыя, як арэхі. Гамолка.

2. Колеру шакаладу, карычневы. Жанчыны ў просценькіх стракатых уборах і амаль усе ў хустках, мужчыны без кашуль — у саколках і галіфэ, хлопцы і падлеткі найбольш голыя па пояс і шакаладныя ад загару. Карпаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

nut

[nʌt]

1.

n.

1) арэ́х -а, арэ́шак -ка m.

2) га́йка f.

3) Sl. дзіва́к -а́ m., прыду́рак -ка m.

hard nut to crack, informal – мо́цны арэ́х (што-н. цяжко́е для дасягне́ньня)

2.

v.

рваць арэ́хі

3.

adj.

арэ́хавы

•

- nuts

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

калённый прич., калёный прил.

1. (подвергшийся закалке) гартава́ны;

калёная стрела́ фольк. гартава́ная страла́;

2. (горячий) гара́чы, напа́лены;

калёные у́гли гара́чыя вугалі́, гара́чае вуго́лле;

3. (поджаренный) пра́жаны, прэ́жаны;

калёные оре́хи пра́жаныя (прэ́жаныя) арэ́хі;

◊

вы́жечь калёным желе́зом вы́паліць гара́чым жале́зам.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

павысыпа́цца ​1, ‑аецца; зак.

Высыпацца адкуль‑н. — пра ўсё, многае. Павысыпалася зерне з каласоў. □ Хлопчык павіс уніз галавой. Арэхі з яго кішэняў павысыпаліся на зямлю. Сіняўскі. // Разбіўшыся, выпасці ў многіх месцах, усюды. Выбухамі паадчыняла вокны, павысыпалася шкло, і было відаць, што кватэры пустыя. Арабей.

павысыпа́цца ​2, ‑аецца; ‑аемся, ‑аецеся, ‑аюцца; зак.

Выспацца — пра ўсіх, многіх. Дзяўчаты, што жывуць у дамку, скіданым з аполкаў на краю палянкі, дык не тое што павысыпаюцца, нават прыемных сноў не дасняць, калі яны каторым набрыдуць. Сабаленка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

БЕНІ́Н-СІ́ЦІ

(Benin City),

горад у паўд. ч. Нігерыі. Адм. ц. штата Бендэл. Засн. ў 12 ст. У сярэднія вякі (Вял. Бенін) і да канца 19 ст. сталіца дзяржавы Бенін. 203 тыс. ж. (1991). Вузел шашэйных дарог. Аэрапорт. Прадпрыемствы па перапрацоўцы натуральнага каўчуку, вырабе шын, алейныя і лесапільныя з-ды, дрэваапр. і мэблевыя ф-кі. Вытв-сць сінт. дываноў. Гандл. цэнтр (пальмавыя ядры і алей, арэхі кола, какава, каўчук, каштоўная драўніна). Разьбярства па дрэве, слановай косці і інш. саматужныя рамёствы. Паблізу нафтапромыслы. Унікальная калекцыя бронзавай скульптуры 15—17 ст. Ун-т. Этнагр. Музей.

т. 3, с. 100

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

рэ́ха, ‑а, н.

1. Адбіццё гукавога сігналу ці радыёімпульсу ад пэўнай перашкоды. Некалькі разоў [сябры] гукнулі разам і слухалі, як разлягалася рэха. Колас. У Лаўскі лес ішлі ў арэхі, Шукалі там лісіных нор. Гукнём: — Агу!.. — Адкажа рэхам: — Агу! — цяністы, спелы бор. Бялевіч.

2. перан.; чаго. Водгалас, водгук. Рэха «Дудкі» кацілася па шырокіх абшарах беларускай, зямлі, яно абуджала народ ад векавечнага сну, уздымала на барацьбу за шчасце і права «людзьмі звацца». С. Александровіч. [Песня] сцвярджае народнасць героя, з’яўляючыся народным рэхам тых ідэй, якія сеяў у масах Каліноўскі. У. Калеснік.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)