Verbum

анлайнавы слоўнік

АЛЬКО́Ў

(франц. alcôve),

паглыбленне або ніша ў сцяне інтэр’ера для ложка ці спальнае памяшканне без вокнаў. Узнік у архітэктуры араб. краін. Пашыраны ў палацавым дойлідстве Іспаніі, з сярэдзіны 17 ст. ў інш. еўрап. краінах, у т. л. на Беларусі.

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

БЕЛУ́ДЖЫ

(саманазва балуч),

народ у Пакістане (3,3 млн. чал.) і Іране (больш за 1 млн. чал., 1987). Жывуць таксама ў Афганістане, Туркменіі і Таджыкістане (19 тыс. чал., 1979) і араб. краінах. Гавораць на белуджскай мове. Паводле рэлігіі мусульмане-суніты.

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

Ліло́вы ’светла-фіялетавы’ (ТСБМ). Запазычана з рус. мовы, у якой лексема лиловый прыйшла праз ням. lila ці франц. lilas ’бэзавы, ліловы’ з араб. lilâk < ст.-інд. nílas ’цёмна-сіні’ (Фасмер, 2, 497).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Мусульма́нін ’магаметанін’ (ТСБМ), ст.-бел. мусулманинъ ’тс’ (XVI ст.), якое з татар. musulman, асм.-тур. musulman, тур. musliman, перс. musulmân < араб. muslim ’тс’ (Міклашыч, 205; Фасмер, 3, 17; Булыка, Лекс. запазыч., 176).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Гяу́р ’назва іншавераў у мусульман’. Рус. гяу́р ’тс’. Запазычанне непасрэдна з рус. мовы. У рус. мове з тур. giaur, перс. gäbr, а гэта з араб. kāfir ’няверны’. Гл. Локач, 50; Фасмер, 1, 480.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Лак ’раствор смол, эфіраў цэлюлозы, якім пакрываюць паверхню прадметаў, робячы яе бліскучай’ (ТСБМ). Запазычана з рус. мовы, дзе лак ’тс’ < ням. Lack, гал. lak, франц. laque < іт. lacca < араб. lakk (Фасмер, 2, 452).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Мацілі́нне, мацілі́ньня ’тонкая лёгкая тканіна’ (Жд. 1, Шат.). З *ваціліна, параўн. драг. ватілі́н ’вацін’ (КЭС), якое з польск. watolina < ням. Watteline ’тс’ < Watte ’вата’ < егіпецк. араб. batāʼin (мы.), ’падшэўка’ < bat̥n ’унутранасці’ (Васэрцыер, 248).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Тальк, талька ’слаісты мяккі мінерал у тэхніцы і медыцыне ў выглядзе парашку’ (ТСБМ). Праз ням. Talk ’тс’ з франц. talc < ісп. talque < араб. ṭálaq, talq ’тс’, гл. Фасмер, 4, 16; ЕСУМ, 5, 510.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

АЛЬКА́ЛЬД

(ісп. alcalde ад араб. алькады суддзя),

1) дзярж. чыноўнік, які выконваў пераважна суд. функцыі ў правінцыях сярэдневяковай Іспаніі.

2) У сучаснай Іспаніі і шэрагу дзяржаў Лац. Амерыкі выбарны і зацверджаны ўрадам кіраўнік муніцыпальнай адміністрацыі; выконвае адм. і некаторыя суд. функцыі.

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

БЕДУІ́НЫ

(араб.),

качавыя арабы-жывёлаводы (гал. чынам вярблюдагадоўцы) Аравійскага п-ва і Паўн. Афрыкі. У еўрап. л-ры бедуінамі называюць таксама паўкачавых арабаў, якія сумяшчаюць жывёлагадоўлю з земляробствам. У грамадскім ладзе бедуінаў суіснуюць рысы рода-племянной арганізацыі і патрыярхальна-феад. Адносін.

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)